Yıl dönümleri kutlamalar için önemlidir. Hele ki 100. yıl söz konusuysa bu çok daha önemli olur. Geçtiğimiz yıl başlayan Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlamaları bu açıdan son derece önemliydi. Ortaya birçok kurum tarafından konulan çok sayıda eser çıktı. Bu eserlerin önemi hiç şüphesiz ilerleyen yıllarda daha da anlaşılacaktır. Genç Cumhuriyetle birlikte dış ilişkilerde de yeni adımlar atıldı. Bu da çeşitli ülkelerle girilen diplomatik ilişkilerin 100. yılının bu yıl ve önümüzdeki yıl boyunca yer
Yıl dönümleri kutlamalar için önemlidir. Hele ki 100. yıl söz konusuysa bu çok daha önemli olur. Geçtiğimiz yıl başlayan Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlamaları bu açıdan son derece önemliydi. Ortaya birçok kurum tarafından konulan çok sayıda eser çıktı. Bu eserlerin önemi hiç şüphesiz ilerleyen yıllarda daha da anlaşılacaktır. Genç Cumhuriyetle birlikte dış ilişkilerde de yeni adımlar atıldı. Bu da çeşitli ülkelerle girilen diplomatik ilişkilerin 100. yılının bu yıl ve önümüzdeki yıl boyunca yer almasına neden oluyor.
Gözlemleyebildiğim kadarıyla bu 100. yıl kutlamalarında ve anmalarında en ciddi ve dikkate değer yaklaşım Japonya’ya ilişkiler özelinde gerçekleşiyor.
Hafızam beni yanıltmıyorsa ilk kez Zorlu Center’da eserlerini gördüğüm Chiharu Shiota beni çok etkilemişti. Büyük bir emek ve düşüncenin ürünü olarak karşımıza çıkan ilmik ilmik işlenmiş bu eser büyüleyiciydi. Daha sonra sanatçının başka bir eseriyle Venedik Bienali Japonya Pavyonu’nda karşılaştığımı hatırlıyorum. Son olarak da 2018’de Dubai’de Jameel Art Center’ın açılışında bir sergisini ziyaret etmiştim. Hatta burada sanatçıyla sohbet etme şansım olmuştu. Chiharu Shiota’nın Türkiye-Japonya ilişkilerinin 100. yılı kapsamında bu Eylül ayında İstanbul Modern’de bir sergisini açılacak olmasını beğeniyle karşıladım. Dünyalar Arasında başlığını taşıyan ve küratörlüğünü Öykü Özsoy Sağanak ve Yazın Öztürk’ün üstlendiği sergi 6 Eylül’de sanatseverle buluşacak.
Venedik’teki Palazzo Mora’da bulunan Filistin Müzesi tarafından organize edilen Yabancılar Anavatanlarında adlı bir sergi var. Burada yer alan Gazze’de yaşayan Filistinli sanatçı Mohammed Alhaj’ın bir beyanına denk geldim. Şöyle diyor sanatçı: Gazze’de askeri gerginlik olduğunda, Gazze sakinleri savaşın gelişmelerini takip etmek için herhangi bir sanatsal aktivite yapmayı bırakıyor. Bu sefer diğerleri gibi değil: Korkunç dönüşümlere yol açan benzeri görülmemiş bir olay yaşıyoruz. Savaş uzun zamandır devam ediyor ve çatışma bitmek bilmiyor gibi görünüyor. Elimdeki araçları kullanarak, Filistin halkının soykırımının çeşitli aşamalarını belgeleyen çizimler ve günlükler aracılığıyla içimdeki yükü serbest bırakmayı seçtim: bir defter, kalemler ve siyah mürekkepli kalemler.
Birçok sanatçı gibi Alhaj da direnişin parçası olarak eserler üretmeye devam ediyor. Tıpkı onun dediği gibi “Bu sefer diğerleri gibi değil” bütün dünyanın gözleri önünde İsrail’in saldırıları devam ediyor. Ve maalesef yakın zamanda da bitecek gibi görünmüyor.
Alhaj’ın çizimlerine bakınca Naci El-Ali’nin çizimlerini anımsadım. Hanzala karakteriyle bildiğimiz Naci El-Ali’nin çizimlerindeki gibi o da Filistinlilerin çektiği sıkıntıları, İsrail’in baskılarını basit ama etkili bir yöntemle aktarıyor. Savaşın, mülteci olmanın sıkıntıları iki sanatçıda da eserlerinde kullandığı üretim biçimiyle görmek mümkün. Çocukluğunu Lübnan’da bir mülteci kampında geçiren Naci El-Ali mecburen bu tarz üretimler yaptı ve kariyeri boyunca buna devam etti. İsrail’in saldırıları dolayısıyla büyük bir abluka altında olan Alhaj da mürekkep ve kağıt temin edebildiği için bu yöntemi kullanıyor.
Elbet bugünler geçecek ve Gazze’de yaşanan kahramanlık hikayeleri nesiller boyunca aktarılacak.
