İnternette dolaşan şüpheli haberleri doğrulamak için adeta bir dedektif gibi iz sürün.
Sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte internet üzerinde asparagas haberler hızla ve kolay şekilde yayılmaya başladı. Doğruluğu kanıtlanmayan yalan haberlerin yayılması sadece kişileri değil devletleri de zor durumda bırakan bir olay haline gelebiliyor. İnsanları yalan haberlerle kandıran kötü niyetli insanlar bu faaliyetlerini çoğunlukla Twitter, Facebook ve WhatsApp üzerinden gerçekleştiriyor. Bu yüzden internette her gördüğümüze inanmamamız gerekiyor. Peki, yalan haberlerin önüne geçmek için ne yapmak gerekiyor? Bir olayın gerçek olup olmadığını nasıl anlarız? Bir haberi nasıl doğrularız? İnternette dolaşan şüphe duyduğunuz haberleri doğrulamak için yapmanız gerekenleri sizler için derledik.
İnternette her gün binlerce yeni yalan haber ortaya çıkıyor. Doğruluğunu sorgulamadan gözü kapalı inandığımız haberleri sadece okumakla kalmayıp başkalarıyla da paylaşıyoruz.
Bunun sonucunda da internet ortamı doğru olmayan bilgiler, yalan haberler ve zararlı içeriklerden oluşan çöplük bir ortam haline dönüşüyor.
Sosyal medya pinokyoları işbaşında
Sosyal medya pinokyoları işbaşında
Özellikle Twitter, Facebook ve WhatsApp üzerinden kolayca yayılan bu yalan haber ve görüntülerin önüne geçmek aslında çok kolay.
Sosyal medya pinokyoları fırsat vermemek için sadece birkaç adımda doğruluğundan şüphe ettiğiniz bir haberi açıklığa kavuşturabilirsiniz.
Fotoğrafı araştırın
Fotoğrafı araştırın
Google’ın resim arama özelliği olduğunu biliyor muydunuz? İnternet üzerinden dolaşan veya cep telefonunuza gelen bir resim ya da fotoğrafı
Google Image Search
üzerinden aratarak, fotoğraf aslında nerede ve hangi amaçla kullanıldığını kolayca öğrenebilirsiniz.
Yapmanız gereken şey çok basit.
sayfasına giderek fotoğrafı ya da fotoğrafın bulunduğu internet sitesi linkini yapıştırın ve gerisini Google’a bırakın. Fotoğrafa dair her şeyi anında size gösterecek. Google Image Search sayfasına ulaşmak için
Shoplanmış fotoğraflara dikkat
Shoplanmış fotoğraflara dikkat
Shoplandığını düşündüğünüz fotoğrafları
veya
üzerinden aratarak o görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını öğrenebilirsiniz.
İnternet sitesi ve sosyal medya hesaplarını araştırın
İnternet sitesi ve sosyal medya hesaplarını araştırın
Sosyal medya, felaket tellallığı yapan ve insanları yalan haberlerle tedirgin eden sahte hesaplarla dolu.
Twitter
gerçek kişi ve kurumların ayırt edilebilmesi için yıllar önce
rozet
yani
onaylı hesap
özelliğini kullanıma sundu.
Daha sonra
Facebook
,
Instagram
ve
YouTube
’da gerçek kişi ve kurumların ayırt edilebilmesi için
onaylı hesap
özelliğini aktif etti.
Sosyal medya devleri bu sayede dünyaca tanınmış kişi ve kurumların adını kullanarak internette yalan haberlerin dolaşmasının bir nebze de olsa önüne geçmiş oldular.
Eğer okuduğunuz bir bilgi veya gördüğünüz bir fotoğraf onaylı hesaplar üzerinden paylaşılmamışsa inanmayın. Bu durumda
Google Image Search
,
TinEye
ve
FotoForensics
araçlarını kullanın.
- *Bu araçları nasıl kullanmadığınız gerektiği yukarıda anlatılmaktadır.
Şüphe ettiğiniz web siteleri hakkında bilgi sahibi olmak için
BTK
’nın
“Site Bilgileri Sorgu Sayfası”
aracını kullanabilirsiniz. Siteye ulaşmak için
Web sitesinin kime ait olduğu, ne zaman alındığı, yer sağlayıcısı ve site sahibinin iletişim bilgileri gibi bilgilere ulaşabilmeniz mümkün.
İnsanları yalan haberlerle kandıran, korkutan ve dolandırmaya çalışan bir internet sitesine denk gelirseniz hemen BTK ile iletişime geçin.
Duyduğunuzu ve okuduğunuzu araştırın
Duyduğunuzu ve okuduğunuzu araştırın
Sosyal medyada dolaşan yalan haberle mücadelede
ve
işini oldukça iyi iki site.Şüphe duyduğunuz her haberi bu siteler üzerinden araştırabilirsiniz.
Clickbait yapan haber sitelerine dikkat edin
Clickbait yapan haber sitelerine dikkat edin
Clickbait
kelimesinin Türkçe’deki tam karşılığı
‘tık yemi’
anlamına geliyor. Bir haberi okuyucuları istenilen sayfaya yönlendirmek için farklılaştırılmış, anlaşılabilir olmayan, dikkat çekici başlık veya görsellerle oluşturup sunmak olarak biliniyor.
Clickbait, haberlerin kalitesini düşüren, anlaşılabilir ve etik olmayan yöntemlerle yapılan ilgi çekmeye odaklı bir yöntem.
Clickbait niçin yapılır?
Clickbait niçin yapılır?
Clickbait’in asıl amacı, bir haberin tıklanması ve okunması için okuyucuyu gerek haberin başlığıyla gerek görseliyle merak ettirmek ve haberin bulunduğu sayfayı ziyaret etmesi konusunda ikna etmek.
Okuyucular kandırılmış olma hissine kapılarak bir daha Clickbait haber yapan yayın kuruluşlarının sosyal medya hesaplarını veya internet sitelerini takip etmekten vazgeçebiliyor. Clickbait hakkında daha fazla bilgi için
#yalan haber
#sahte haber
#şüpheli haber
#asparagas haber
#clickbait
