İstanbul'da 19 yaşındaki Semih Çelik'in iki kadını vahşice katletmesinin ardından, çocuklar ve gençlere yönelik şiddet ve istismar olaylarıyla gündeme gelen mesajlaşma uygulaması Discord, Türkiye'de erişime kapatıldı. Peki, yetkilileri bu kararı almaya götüren süreçte neler yaşandı? Uygulama tekrar erişime açılacak mı?
Türkiye'yi sarsan vahşetin ardından Discord ve benzeri platformlarda suç unsuru içerikler paylaşılan çok sayıda grup olduğu ortaya çıktı.
Discord nedir?
ABD merkezli Discord, kullanıcıların sesli, görüntülü ve yazılı olarak iletişim kurmasına olanak tanıyan bir dijital platform. Özellikle oyuncular arasında popüler olmuş, ancak zamanla her türlü topluluk, iş grubu ve arkadaş çevresi için de yaygın bir kullanım kazandı.
Discord, sunucular adı verilen farklı gruplar oluşturmanıza olanak tanıyor. Her sunucunun kendi kanalları olabilir ve bu kanallar, belirli konulara odaklanmış yazılı sohbetler, sesli sohbetler veya video görüşmeleri için kullanılabilir.
- 2015'te kurulan platformun Haziran 2024 verilerine göre aylık yaklaşık 200 milyon aktif kullanıcısı bulunuyor.
Discord üzerinden şantaj iddiası
- "Siber Daire Başkanlığımız bir kız çocuğunun sosyal medyadaki 'Bir Program' üzerinden tehdit edildiğine dair paylaşılan videodaki görüntüleri incelemiştir. Yapılan incelemede videonun kurgu olduğu belirlenmiştir. İzmir Emniyet Müdürlüğü ekiplerimiz, E.N.B. adlı çocuğu adresinde muhafaza altına almıştır. İfade işlemleri psikolog eşliğinde Cumhuriyet Savcısı tarafından gerçekleştirilecektir. E.N.B. adlı çocuğun 'tehdit ve şantaja maruz kaldığı' sözde görüntüleri, 'Halkı yanıltıcı şekilde internet üzerinden yayınlayan ve dezenformasyon' yapan T.D. adlı 18 yaşındaki şahıs ise Ankara Emniyet Müdürlüğü ekiplerimiz tarafından gözaltına alınmıştır."
Reşit olmayan 4 şüpheli 'muhafaza altında'
"Ankara Emniyet Müdürlüğümüz tarafından, Telegram ve Discord sosyal paylaşım platformlarında aktif olarak yer alan C31K isimli grup yöneticilerinden “Hz. Ebu Cehil” olarak adı geçen şahsın E.K. adlı çocuk olduğu belirlenmiş ve Ankara Emniyet Müdürlüğümüzün koordinasyonunda Zile İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerimizce muhafaza altına alınmıştır. ‘’Arda Bateman’’olarak adı geçen şahsın ise A.T adlı çocuk olduğu belirlenmiş İstanbul Emniyet Müdürlüğümüzce muhafaza altına alınmıştır."
"Ankara Emniyet Müdürlüğümüz tarafından, Telegram ve Discord sosyal paylaşım platformlarında aktif olarak yer alan C31K isimli grup yöneticilerinden “Hz. Ebu Cehil” olarak adı geçen şahsın E.K. adlı çocuk olduğu belirlenmiş ve Ankara Emniyet Müdürlüğümüzün koordinasyonunda Zile İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerimizce muhafaza altına alınmıştır. ‘’Arda Bateman’’olarak adı geçen şahsın ise A.T adlı çocuk olduğu belirlenmiş İstanbul Emniyet Müdürlüğümüzce muhafaza altına alınmıştır."
Discord'a erişim engeli getirildi
- Bakan Tunç, erişim engelinden önce 8 Ekim gecesi yaptığı başka bir paylaşımda bazı sosyal ağ sağlayıcıları ve internet sitelerine dair adli soruşturma başlatıldığını duyurmuştu. Tunç, engelden önceki paylaşımında sorunlu içerikleri çıkarmayan ve alınan yargı kararlarını uygulamayan taraflara 5651 Sayılı "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun" gereğince para cezası, reklam yasağı, bant daraltma ve erişim engellenmesi gibi yaptırımlar uygulanacağını ifade etmişti.
Erişim engeli kararı BTK tarafından uygulamaya konuldu
Erişim engeli, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) web sitesinde de yayımlandı. BTK'nın açıklamasında kararın Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği tarafından alındığı belirtildi.
Yargı da harekete geçti
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, son dönemde birbiri ardına yaşanan adli olaylar ve internet ortamında işlenen suçlar dolayısıyla tartışma yaratan sosyal medya uygulamaları ilgili kurum ve kuruluşlarca sıkı takibe alındı. Bu kapsamda, Semih Çelik tarafından iki genç kızın katledilmesinin ardından mesajlaşma platformu Discord'a ilişkin Ulaştırma ve Altyapı, İçişleri, Adalet ile Aile ve Sosyal Hizmetler bakanlıkları yetkililerinin katılımıyla hafta sonunda toplantı yapıldı. Toplantıda konuya ilişkin alınacak tedbirler kapsamlı olarak değerlendirildi.
Başsavcığın talep yazısındaki tespitler
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının talebinde, 5 Ekim'de "HAHA" rumuzlu Discord yayın kanalı üzerinden özellikle yaşı küçük çocuklar hedef alınarak zorbalık yapıldığı, bazı üyelerin daha da ileri giderek çevrelerindeki çocukların cinsel bölgelerinin fotoğraf ve videolarını çekerek grupta yayınladıkları, bazı üyelerin ise şantajla küçük çocukları kendi çıplak görüntülerini çekmeye zorlayıp, bu görüntüleri grupta paylaştıkları yönünde sosyal medya paylaşımları üzerine soruşturma başlatıldığı belirtildi.
Yapılan incelemelerde, çocuğun cinsel istismarı, şantaj ve müstehcenlik içeren çok sayıda içeriğin Discord kanalında paylaşıldığının anlaşıldığı vurgulandı.
Soruşturma kapsamında şüpheliler hakkında gözaltı işlemlerine başlandığı ifade edilen talepte, Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığından gönderilen rapora dikkati çekildi. Raporda, "Bu tür grupların, çocukların ve gençlerin cinsel kimliklerini şekillendirme süreçlerini manipüle ederek kimlik kargaşasını pekiştirebildiği ve topluma karşı bir başkaldırı sembolü olarak ayrıca bu mecralarda şantaj ve izleme sayılarıyla gelir elde ettikleri, kolay para kazanmanın yolunu bulmaları sebebiyle satanizmi cazip gösterdiği görülmüştür" tespitlerinin yapıldığı aktarıldı.
- Talepte, Discord'un, çocukların istismarına neden olan, şiddeti teşvik edici ve kamu düzeninin bozulmasına sebebiyet veren bir platform olduğunun değerlendirildiği kaydedildi.
Karar hakim kararıyla kaldırılabilecek
Söz konusu mahkeme kararının BTK'ye iletilmesinin ardından, Kurum Başkanı tarafından Discord uygulaması Türkiye'den erişime kapatıldı.
İnternet ortamında işlenen suçlara ilişkin kamuoyunda "Sosyal Medya Yasası" olarak da bilinen "7253 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un ağ sağlayıcıları ile ilgili hükümleri de 1 Ekim 2020 tarihinde yürürlüğe girmişti.
8. madde neler getiriyor?
5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanun'un 8 maddesi şöyle:
- "(1)İnternet ortamında yapılan ve içeriği, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan intihara yönlendirme (Madde 84), çocukların cinsel istismarı (Madde 103, birinci fıkra), uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (Madde 190), sağlık için tehlikeli madde temini (Madde 194), müstehcenlik (Madde 226), fuhuş (Madde 227), kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (Madde 228) suçlarını oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilir.
- Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun'da yer alan suçlar, Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yer alan suçlar, Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nun 27. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan suçlarda da erişim engeli getirilir.
- (2)İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hakim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde cumhuriyet savcısı tarafından da içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda cumhuriyet savcısı kararını 24 saat içinde hakimin onayına sunar ve hakim kararını en geç 24 saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır. Erişimin engellenmesi kararı, amacı gerçekleştirecek nitelikte görülürse belirli bir süreyle sınırlı olarak da verilebilir. Koruma tedbiri olarak verilen içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine ilişkin karara 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir.
- (3)Hakim, mahkeme veya cumhuriyet savcısı tarafından verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak üzere Kuruma gönderilir.
- (17)(Ek:17/10/2019-7188/36 md.) Bu maddenin 2'nci, 4'üncü ve 14'üncü fıkraları kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararları, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölümle ilgili olarak (URL vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilir. Ancak teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilir."
Bakan Uraloğlu: Discord bilgilerini paylaşmadı
'Gelen talepler üzerine gerekeni yapıyoruz'
Twitch kapatılacak mı?
Bakan Uraloğlu, başka bir yayın platformu olan Twitch ile ilgili de toplumu korumak için her türlü adımı atacaklarını belirtti.
- Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da yine bugünkü AK Parti TBMM Grup Toplantısı öncesinde Discord'a erişim engeli getirilmesine ilişkin soruya,"5651 sayılı yasamız var. 'İnternette Suç İşlenmesinin Önlenmesine Dair Kanun'. Bu kanun gereğince özellikle internet medyası üzerinde işlenen suçların önlenmesi ile ilgili yaptırımların daha da artırılması ve bu kararlılığı dün de ifade ettik. O konudaki sosyal medya şirketlerinin ülkemizin hukuk sistemine saygı göstermesi lazım. Biz bu konuyu kararlılıkla sürdüreceğiz"karşılığını verdi.
Discord'a bir veto da Rusya'dan
- Açıklamada, geçen yıl mahkeme kararıyla uygulamada yasa dışı bilgileri silmediği gerekçesiyle Discord'a 6 milyon ruble (yaklaşık 62 bin dolar) ceza kesildiği hatırlatıldı. Roskomnadzor, daha önce Discord yönetimine 947 yasa dışı materyalin kaldırılması için talep göndermişti.
Türkiye, Discord'u yasaklayan 7'nci ülke oldu
İran ve Kuzey Kore Discord'a erişim engeli getiren ülkelerden... Çin'de 2018'den beri kapalı olan platformun alternatifleri üretildi. Birleşik Arap Emirlikleri'nde 2020'nin sonlarında kapanan mecra halen daha açılmadı. Umman platformu 2022'de engelledi. Rusya geçtiğimiz gün Rus yasalarının ihlal edildiği gerekçesiyle platformu yasakladı.
Daha öncesinde Mısır'da yasak olan platform geçtiğimiz aylarda açılmıştı.
ABD ordusunda 'Discord' krizi
Discord 2023 yılında ABD Savunma Bakanlığı'na ait gizli belgelerin sızdırılması olayıyla gündeme gelmişti. Bu olayda, ABD ordusuna ait oldukça hassas ve gizli bilgiler, bir Discord sunucusu üzerinden sızdırılmıştı. Belgeler, dünya genelinde güvenlik ve diplomatik ilişkileri etkileyebilecek derecede önemliydi. Sızdırılan bu belgeler arasında Ukrayna’daki savaşla ilgili istihbarat raporları, müttefik ülkelerle yapılan görüşmelere dair detaylar ve diğer önemli güvenlik bilgileri yer alıyordu. Olay, belgelerin bir Discord sunucusunda paylaşıldıktan sonra fark edilmiş ve hızla yayılarak büyük bir uluslararası krize neden olmuştu.
- ABD yetkilileri, bu sızıntının Discord gibi platformların denetlenmesi ve güvenlik politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini gündeme getirdi.
