Türkiye, 2003'ten bu yana ABD, İngiltere, Almanya, Avusturya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Hırvatistan, İsviçre, Bulgaristan ve Sırbistan gibi ülkelerde bulunan 4 bin 159 eseri geri aldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığının sürdürdüğü temaslarla 11 yılda, 4 bin 159 tarihi eseri Türkiye'ye getirdi.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2014'te de 16 tarihi eseri geri aldı.
Geçen yıl Kanatlı Denizatı Broşu ve Osmanlı mezar taşları gibi 30 eseri daha topraklarına kavuşturan Bakanlık, bu yıl da ABD'den 10 mezar taşı ve adak steli ile bağış yoluyla iadesi sağlanan 4 amfora, 1 at koşum takımına ait tunç gem ve Avustralya'dan iadesi sağlanan Yortan Kabını Anadolu topraklarına kavuşturdu.
Öte yandan Bakanlık, yasa dışı yollarla yurtdışına çıkarıldığını tespit ettiği eserleri ait olduğu topraklara kavuşturabilmek ve insanlığın ortak mirasına sahip çıkmak amacıyla Almanya, ABD, İtalya, Fransa, Danimarka, Bulgaristan, İsviçre, İskoçya ve İngiltere'de bulunan tarihi eserlerle ilgili iade çalışmalarını da gerek hukuki gerekse diplomatik yollarla sürdürüyor.
Eşsiz kültür mirasları bu topraklarda
İlk olarak 1980'lerde başlaya çalışmalar çerçevesinde 1998-1999 yıllarında ABD, Almanya, İngiltere ve Danimarka'dan aralarında Atatürk'ün gümüş sigara tabakası, Herakles Lahdine ait Henkel koleksiyonunda bulunan eserler, Manş Denizi batığındaki eserler ve Divriği Ulu Camisi'ne ait ahşap panoların da bulunduğu eserler geri alındı.
Temasların çoğalmasıyla Türk müzelerindeki yerine kavuşan eserlerin sayısı da hızla arttı. Topkapı Sarayı Müzesi'nden çalınan Kur'an-ı Kerim'in de yer aldığı 473 eser 2000-2001'de, 2. Abdülhamit'e ait eşyalar, Bronz Dionysos Heykeli, Münih'te iade edilen sikkeler, Nürnberg'de ele geçirilen mermer stel parçalar ve zırhlı imparator heykelinin başı gibi nadide parçaların da bulunduğu 765 eserin ise 2002-2007'de iadesi sağlandı.
Eserler farklı coğrafyalarda bulundu
Türkiye, 2003'ten bu yana ABD, İngiltere, Almanya, Avusturya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Hırvatistan, İsviçre, Bulgaristan ve Sırbistan gibi ülkelerde bulunan 4 bin 159 eseri geri aldı.
Rakamlara bakıldığında ise 2003-2014 arasında Sırbistan'dan bin 865, Almanya'dan bin 241, İsviçre'den 397, Avusturya'dan 320, Hırvatistan'dan 133, İngiltere'den 59, ABD'den 57, Birleşik Arap Emirlikleri'nden 23, Avustralya'dan 24, Bulgaristan'dan 20 ve Fransa'dan 18 eser yurda döndürüldü.
İadesi sağlanan eserlerden bazıları şunlar:
"Aphrodisias Eserleri, tunç vazo, Herakles Lahdine ait parçalar, Boğazköy tabletleri ve sfenks, Roma ve Bizans sikkeleri, Bursa Osmanlı Evi Müzesi'nden çalınan şamdanlar, Geç Osmanlı Dönemi Etnoğrafik eser koleksiyonu, bronz vazo, Elmalı sikkeleri, Lidya eserleri, Girlandlı Lahit, Marsyas Heykeli, Aphrodisias Friz Bloğu, Gemici Feneri, Aphrodisias Örenyeri'nden çalınan Meleager Başı, İzmir Birgi Aydınoğlu Mehmet Bey Camisi'nden çalınan minber kapısı, Erdek Açıkhava Müzesi'nden çalınan Torso, İzmir Müzesi Bahçesi'nden çalınan kadın heykeli, Efes Örenyeri'nden çalınan kadın başı, Mustafa Kemal Atatürk'ün gümüş sigara tabakası, Herakles lahdine ait Henkel koleksiyonunda bulunan eserler, Divriği Ulu Camii'ye ait ahşap pano, Manş Denizi Batığı'ndaki eserler, Konya Beyşehir Eşrefoğlu Camisi giriş kapısı panoları, Heatrow Havaaalanı'nda ele geçirilen eserler, Menil Koleksiyonu'ndaki Zeugma Mozaiği'ne ait parçalar, Nuruosmaniye Kütüphanesi'nden çalınan Kur'an-ı Kerim, Oklahoma eserleri, Kalsruhe'den iade edilen pişmiş toprak heykelcik, Bronz Dionysos Heykeli, Sultan II.Adbülhamit ve kızı Ayşe Osmanoğlu'na ait eşyalar, Afrodisias Friz Bloğu, Birleşik Arap Emirlikleri'nden ele geçirilen eserler, Roma Dönemi'ne ait yüzük, Laodikya Antik Kenti'nden çalınan bronz el, Agora Ören Yeri'nden çalınan heykel başı, Balıkesir Saraylar Açıkhava Müzesi'nden çalınan zırhlı imparator heykeli başı ve Kocaeli Fuar Alanı'ndan çalınan heykel başı, Bremen Bit Pazarı'nda ele geçen 1182 eser, Sardis kökenli tıp aletleri, Tatarlı Tümülüsü'ne ait ahşaplar, Sırbistan'dan iadesi sağlanan 1865 eser, Almanya'dan iadesi sağlanan Boğazköy Sfenksi, Amerika'dan iadesi sağlanan Yorgun Herakles Heykeli ve Troya eserleri, Bursa Sinanpaşa Camisi çinileri, Dallas Sanat Müzesi'nden iadesi sağlanan Orpheus Mozaiği, Kanatlı Denizatı Broşu, Avustralya'dan getirilen 23 parça sikke ve İngiltere'den getirilen 18. yüzyıl Osmanlı mezar taşları ve Aksaray Ulu Camii Minber Kapısı Kanatları."
#Anadolu
#tarihi eser
#iade
