90 bin kişiye tahliye: 45 bin mahkum tahliye edilecek, 45 bini açık cezaevinden izne gönderilecek

AK Parti ve MHP’nin imzasını taşıyan infaz düzenlemesi, 86 saat süren görüşmelerin ardından TBMM’de değişikliklerle kabul edildi. Yasa, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. İnfaz sistemine önemli değişiklikler getiren düzenlemeye ilişkin merak edilenler özetle şöyle:

* İnfaz düzenlemesinden 105 bin hükümlünün faydalanması bekleniyor. Bunların 45 bini tahliye olacak. 45 bini ise koronavirüs salgını tedbirleri kapsamında açık cezaevinden izne gönderilecek. Ayrıca kapalı cezaevinde bulunan ve açık cezaevine geçmesine 1 yıl kalanlardan iyi halli olanlar açığa geçiş yapacak. Bunların sayısı da 15 bin dolayında.

* Ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken süreler yeniden belirlendi. Koşullu salıverilme oranı kural olarak 2/3’ten 1/2’ye indirildi. Ancak yarı yarıya infaz süresine istisnalar getirildi. Örneğin, hırsızlık, dolandırıcılık gibi düzenlemede aksi bir oran belirtilmeyen suçlar yarı yarıya infazdan faydalanacak.

* Mükerrerler ve örgütlü suçlar bakımından infaz oranı 3/4’ten 2/3’ye indirildi. Daha önce zaten infazı 2/3 olan kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlar ile işkence ve eziyet suçları ile MİT Kanununa karşı işlenen suçlar bakımından da herhangi bir indirim yapılmadı.

* Bir defaya mahsus 1 yıllık denetimli serbestlik süresi 3 yıla çıkarıldı. Ancak bu, 30 Mart 2020’ye kadar işlenen suçlar için geçerli olacak. Terör, uyuşturucu ticareti, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme veya yaralama, kadına şiddet gibi suçlardan mahkum olanlar, 3 yıllık denetimli serbestlik süresinden yararlanamayacak.

* 30 Mart öncesi işlenen suçlar bakımından, terör, cinsel saldırı, kasten öldürme hariç olmak üzere;

* Ağır bir hastalık, engellilik veya yaşlılık nedeniyle hayatlarını cezaevinde yalnız idame ettiremeyen 65 yaşını bitirmiş hükümlüler cezalarını denetimli şartlarda çekebilecek.

* Konutta infazın sınırı, kadın, çocuk ve 65 yaşını bitirmiş erkek hükümlüler için 1, 70 yaşını bitirmiş hükümlüler için 2, 75 yaşını bitirmiş hükümlüler için de 4 yıl olacak. 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olan hasta veya engelli hükümlüler ile yeni doğum yapan ve toplam 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan kadın hükümlüler cezalarını konutlarında infaz edebilecek. Hamile kadınların cezası 1 yıl 6 ay ertelenebilecek.

* Açık cezaevlerinde bulunanlar ile kapalı cezaevinde bulunup da açık cezaevine ayrılmaya hak kazananlar ve diğer denetimli serbestlik hükümlerinden yararlanan hükümlüler 31 Mayıs’a kadar izinli sayılacak. Ancak koronavirüs salgınının durumuna göre bu süre, her defasında 2 ayı geçmemek üzere 3 kez uzatılabilecek.

Hangi suçun cezası arttı

* Canavarca hisle yaralama suçu (örnek: kezzap atmak) ‘nitelikli’ haller arasına alındı ve cezası 18 yıla çıkarıldı. Suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek ve üye olmak ile tefecilik suçlarının cezaları da artırıldı. Suç örgütü kuran ve yönetenler 4 yıldan 8 yıla kadar, üye olanlar 2 yıldan 4 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.

* Açık cezaevinde bulunan kişilerden firar edenler, disiplin cezası işleyenler kapalı cezaevine gönderilebilecek.

Çocuğu hasta olan eve gidecek

* Hükümlülerin eş veya çocuklarının sürekli hastalık veya malûllükleri halinde infazına ara verilebilecek. Bakıma muhtaç çocukların barındırılması, tutuklular için de geçerli.
* 30 Mart’a kadar suç işleyen çocuk hükümlülerin 15 yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde kaldığı 1 gün 3 gün, 18 yaşını dolduruncaya kadar kaldığı 1 gün ise 2 gün sayılacak.
* Çocuk hükümlü ve tutuklular, ayda bir aileleriyle görüşebilecek. Görüşmeye kardeşler de girebilecek.
* Çocuk hükümlüler için gerçekleştirilecek doğum günlerine aileler de katılabilecek.

CHP AYM yolunda

TBMM’ye 31 Mart’ta sunulan infaz düzenlemesinin Adalet Komisyonundaki görüşmelerine 3 Nisan’da başlandı. Tasarı daha sonra 7 Nisan’da Genel Kurul’a geldi. Çalışmalarını hafta sonları dahil 8 gündür aralıksız sürdüren Meclis, 7 birleşimde 52 oturum gerçekleştirdi. CHP, İYİ Parti ve HDP’nin ‘veya’ ibaresi ‘ya da’ ile değiştirilsin gibi önerilerine rağmen düzenleme, Adalet Komisyonu ve Genel Kurul’da toplam 86 saat görüşüldükten sonra yasalaştı. CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, infaz düzenlemesini Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) götüreceklerini açıkladı.