SGK, bazı hastalıklara sahip vatandaşlar için erken emeklilik kapısını açtı. Yeni düzenlemeyle, sağlık sorunları nedeniyle hayatına devam edemeyen vatandaşlar, erken emekli olma fırsatı bulacak. Malulen emeklilik kapsamında değerlendirilen hastalıklar belirli özel durumları içeriyor. Kanser, MS, Parkinson, organ yetmezlikleri, kronik böbrek hastalıkları SGK malulen emeklilik sebebi sayıyor. Peki, kimler bu haktan yararlanabilir ve şartlar nelerdir? İşte malulen emekliliğe tabi olan hastalıklar listesi.
Malulen emeklilik, iş göremez hale gelen sigortalılara sağlanan bir sosyal güvenlik hakkıdır. SGK malulen emeklilik hastalıkları kapsamında değerlendirilen sağlık sorunları, kişinin çalışma hayatına devam edebilme yeteneğini önemli ölçüde kısıtlamaktadır. Malulen emeklilik şartları ise sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve sağlık durumuna göre belirlenmektedir.
Erken emeklilik şartları vatandaşlar tarafından sık sık araştırılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu, bazı durumlarda malulen emeklilik fırsatı sunuyor. SGK’nın yeni malulen emeklilik listesi yayınlandı. İşte SGK malulen emeklilik hastalıkları listesi.
Malulen emeklilik nedir? Hangi hastalıklar kapsamda?
Malulen emeklilik, çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden ve SGK tarafından belirlenen şartları sağlayan sigortalıların, erken emekli olma hakkı kazanmasıdır. SGK malulen emeklilik hastalıkları arasında kanser, MS, Parkinson, organ yetmezlikleri, kronik böbrek hastalıkları gibi sağlık sorunları yer alır.
Malulen emekliliğe tabi olan hastalıklar
İşte malulen emekliliğe tabi olan hastalıklar...
Kanser
Epilepsi
Parkinson hastalığı
Beyin tümörleri
Behçet hastalığı
Organ nakli (kemik iliği hariç)
AIDS
Tüberküloz
Siroz
Zeka geriliği
Şizofreni
Bipolar bozukluk
Multipl skleroz (MS)
Serebral palsi
Felç
Uzuv kayıpları
Demans
Görme kaybı
Malulen emekli olma şartları neler?
Malulen emeklilik şartları ise en az 10 yıl sigortalı olmak, 1800 prim gününü tamamlamak ve SGK sağlık kurulu tarafından iş göremezlik raporu almak şeklinde özetlenebilir.
Malulen emekli olabilmek için;
En az 10 yıllık sigortalılık süresi ve bu süre içinde en az 1800 gün prim ödenmiş olması,
İşe girmeden önce en az %60 oranından az hastalık veya rahatsızlığı olup sonrasında bu oranın %60 veya daha fazla oranda olması, şartları aranmaktadır.
10 yıllık sigortalı şekilde fiili çalışma ile beraber, sigorta başlangıcının 10 yıl önce başlamış olması yeterli değildir. Malulen emekli olacak kişinin 10 yıllık süre boyunca sigortalı şekilde çalışmış olması gerekmektedir.
Buna ek olarak, en az 1800 günlük malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta priminin ödenmiş olması gerekmektedir. Fakat, eksik prim günü olduğu takdirde malulen emekli olacak kişi emeklilikten önce 1800 günlük malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primini toplu ödeyebilmekte ve sonrasında emekli olabilmektedir. En az 1800 prim günü şartı sonradan tamamlanabilen bir şarttır.
Sigortalının malulen emekli olabilmesi için maluliyetin işe girdikten sonra gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
Malullük için alınacak sağlık kurulu raporunda ‘’başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul’’ olduğuna dair bir ibare bulunması durumunda, 10 yıllık sigortalılık şartı aranmamaktadır. Bu durumda en az 5 yıllık sigortalılık ve 1800 prim gününün ödenmiş olması gerekmektedir. Sigortalının maluliyeti sebebiyle 4-(a) kapsamında çalışanların işten ayrılmaları, 4-(b) kapsamında çalışanların iş yerlerini kapatmaları, prim borçlarının bulunmaması ve 4-(c) kapsamında çalışanların ise görevlerinden ayrılması gerekmektedir.
Malulen emeklilik hastalık yüzdeleri
Çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını, Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerinin yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadır.
Malulen Emekli Olmada İstisnalar Nelerdir?
Kanser hastaları teşhisten itibaren malul sayılmaktadır. Buna göre;
Kanser türüne göre değişiklik göstermekte olup, malullük aylığı almaya hak kazanmış kanser hastalarına teşhisten itibaren 1 sene içinde başvurma koşulu ile sağlık kurlu raporu aranmaksızın malullük aylığı verilmektedir.
Kanser teşhisi konulmuş kişiye 1 yıl içinde SGK’ya başvurduğu takdirde sağlık kurulu raporu olmadan 18 ay süre ile malullük aylığı verilmektedir.
Kanser hastalarının 18 ay süre ile maluliyet aylığı alabilmeleri için 10 yıllık sigortalılık ve 1800 gün prim şartı aranmaktadır.
18 aylık süre sonrasında çalışma gücünde kayıp olursa ve söz konusu çalışma kaybı oranı %60 ve üzeri olduğu takdirde malullük aylığı almaya devam etmektedir.
Çalışma gücündeki kayıp oranı %60’ın altında kalırsa malullük aylığı kesilmektedir. Malullük aylığı alan bir kişinin çalışmaya başlaması halinde malullük aylığı kesilmektedir.
Engelli çocuğu olan çalışan engelli anneler belli koşullara bağlı olarak erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir. 5510 sayılı Kanun ile başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilmektedir.
Malulen Emeklilik ile Engelli Emekliliği Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kişinin çalışma gücünde en az %60 kaybın olması, bu kişinin engellilik oranının da en az %40 olduğunu göstermektedir. Bu sebeple her malul engellidir. Ancak, her engelli malul sayılmamakla beraber, her engellinin de malullük aylığı alamayacağı anlamına gelmektedir. %40 engelli olan bir kişinin çalışma gücünde en az %60 oranında kayıp görülmeyebilmektedir.
Bir kişi SGK’lı olduktan sonraki bir rahatsızlığı nedeni ile malulen emekliliğe başvurduğunda, fakat Yüksek Sağlık Kurulu tarafından verilen raporda malullük oranı %40’ın üstünde %60’ın da altında kaldığı zaman, emekli olacak kişi kalan diğer şartları sağlar ise başvurusu engelli emekliliği olarak da değerlendirilebilmektedir.
Sigortalı anılan raporu almak için, ikametgâhının olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne ya da Sosyal Güvenlik Merkezine yazılı olarak başvurmalıdır. Anılan Müdürlük ya da Merkez, kişiyi yetkili sağlık kurumuna sevk etmelidir. Sigortalı ancak bu şekilde sevk edildiği sağlık kurulundan maluliyet raporu alabilir. Yoksa bu şekilde başvuru ve sevk yapılmadan, kişinin kendisinin aldığı raporla malulen emekli olmasına olanak bulunmamaktadır.
Engelli Emekliliği Nasıl Hesaplanır?
Engelli emekliliği hesaplanması için sigortanın hangi tarihte başladığı ve engellilik oranı gibi faktörler göz önünde bulundurulmaktadır.
01.08.2008 öncesinde sigortaları başlayan çalışanların engelli emeklilik tablosuna yer verilmektedir.
01.08.2008 sonrasında sigortaları başlayan çalışanların engelli emeklilik tablosuna yer verilmektedir.
