Uber nedir? Uber taksi nedir, nasıl kullanılır? Uber, akıllı telefonlar üzerinden taksi çağırma hizmeti veren ve sizi yakınlarınızdaki bir sürücüyle eşleştirerek dilediğiniz yere ulaşmanızı sağlar. Son dönemde Uber sürücülerinin taksicilerin saldırılarına uğraması nedeniyle UBER uygulamasının Türkiye'de yasaklanması gündemde. Peki UBER uygulaması nedir, UBER vergi ödüyor mu? UBER nasıl kullanılır? İşte UBER hakkında bilmek istedikleriniz.
UBER, San Francisco, Kaliforniya menşeli Amerikan uluslararası ulaşım şebekesi şirketi. Uber mobil uygulaması geliştirir, pazarlar ve işletir. 28 Mayıs 2015 itibarıyla, bu hizmet dünya çapında 58 ülkede ve 300 şehirde kullanılmaktadır. UBER'in başlamasından beri, "Uberification" olarak bilinegelen meyil ile diğer birçok şirket onun ticâri modeli benzerini veya daha iyisini yapmaya çalışmıştır.
UBER 2009'da Travis Kalanick ve Garrett Camp tarafından "UberCab" olarak kurulmuş, uygulama ertesi Haziran piyasaya çıkarımıştır. 2011'de US$49 milyon girişim sermayesi toplamıştır. 2012 itibarıyla UBER uluslararasına genişlemiştir. 2014'te araba paylaşımı ile deney yapmış ve diğer güncellemeler yapmıştır. Devamlı daha fazla sermaye toplamış, 2015 başlarında toplam 2.8 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.
Ehliyetsiz, toplum kaynaklı sürücülerin emniyetsiz ve kanun dışı iddialarına göre birçok devlet ve taksi şirketi UBER'i protesto etmiştir. UBER ar-ge çalışmaları sonucunda otonom araç ile yolcu taşımacılığına başlamıştır.
İçişleri Bakanlığı'nın hazırladığı tasarı ile ‘izin belgesindeki faaliyet alını dışında’ yolcu taşımacılığı yapanlara yönelik yaptırımlar artırılacak. Tasarı yasalaştığında bu tür araçlar trafikten men edilebilecek.
Tartışmaların kaynağında Uber uygulamasındaki araçların mevzuata aykırı olarak D2 belgesi ile taksi gibi yolcu taşımacılığı yaptığı iddiası var. Bakanlık kayıtlarına göre 2017’de yetki belgesi dışında (korsan taksi ve Uber dahil) yolcu taşımacılığı yapan 4136, 2018 ocak ayında 811 ve şubat ayında da 1100 araca idari cezası kesildi. Ancak araç sahipleri ile sürücülerin farklı olması sebebiyle, Anayasa Mahkemesi’nin emsal kararları gereği, bu tarz yetki dışı taşımacılık yapan araçlar trafikten men edilemiyordu.
Yetkililer ve konunun tarafları, bu durumun korsan veya yetkisiz yolcu taşımacılığı ile mücadeledeki en temel sorunlardan biri olduğunu, idari para cezası uygulansa bile aracın trafikte faaliyetlerine devam ettiğini ve genellikle idari para cezalarının ödenmediği değerlendirmesinde bulundu. Uber gibi şirketlerin, para cezalarını kendilerinin ödediği, ayrıca sorunun hukuksal olarak karmaşıklığı nedeniyle idari para cezalarının bazen iptal edildiği belirtildi
Tasarı yasalaştığında izin belgesinde belirtilen alan dışında faaliyet gösterenler için (UBER de bu kapsamda değerlendiriliyor) uygulanacak idari para cezasına ilave olarak aracın işleteni veya sahibi, aracının yetkisiz yolcu taşımacılığında kullanılmaması için tedbir almak ve denetimini yapmakla yükümlü kılınacak. Araç kullanıcısının, aracın sahibi olup olmadığına bakılmaksızın araçların 30 gün süreyle trafikten men edilmesi sağlanacak.
Sorunun çözümü için Emniyet Genel Müdürlüğü, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, İstanbul, Ankara, İzmir Büyükşehir Belediyeleri, İl Emniyet Müdürlükleri temsilcileri ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcilerinin katılımı ile toplantılar yapıldı. Bu toplantılar sonunda ‘yetkisiz yolcu taşımacılığı’ ile etkin mücadele için 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu Ek 2/3 maddesiyle ilgili yasal düzenleme ihtiyacı olduğu belirlendi. Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı kanun tasarısı hazırladı.
Travis Kalanick ve Garrett Camp, 2008 senesinde karlı bir Paris akşamında taksi bulmakta sorun yaşadılar. Böylece basit bir fikir buldular; bir butona dokunun ve bir araç bulun.
Telefona indirilen uygulama ile yolcular kendisine en yakın şoförü bulabiliyor. Uygulamada kişi bulunduğu konumu bildiriyor bu sayede şoför yolcunun bulunduğu yere gidiyor. Ayrıca kredi ve banka kartı ile ödeme yapmak da mümkün oluyor. Yolcular taksiye binmeden önce bulunduğu konum ile gideceği yeri uygulamaya girerek yaklaşık ne kadar ödeme yapması gerektiğini de öğrenebiliyor.Nereye gidileceği ilk etapta sisteme yazıldığı için şoföre nereye gideceğinizi tarif etmekle uğraşmaya gerek kalmıyor. Uber ulaşım hizmeti kredi kartı ile döeme imkanı sağladığı için nakit para bulundurma zorunluluğunu da ortadan kaldırmış oluyor. Araç arayanlar ile araç sahiplerini buluşturan sistem Uber, dünyada İstanbul ile birlikte 315 ülkede hizmet veriyor.Yaklaşık 1 yıldır İstanbul'da kullanılmakta olan Uber, önümüzdeki yaz Çeşme ve Bodrum'da özel tekne bulma ve çağırma seçenekleriyle hizmet vermeye hazırlanıyor.
Uber’i kullanmak için ilk olarak hizmete üye olmak gerekiyor. Dilerseniz Uber.com sitesinden, dilerseniz de Android veya iPhone uygulamasından üye olabiliyorsunuz. Sonrasında bir araca ihtiyaç duyduğunuzda, uygulama üzerinden alınmak istediğiniz konumu seçiyorsunuz. Konumunuza göre araç talep ettiğinizde, bir sürücü talebinizi üstleniyor. Bundan sonra da gitmek istediğiniz yeri seçiyorsunuz ve sadece beklemek kalıyor. Dilerseniz varış noktasını seçtikten sonra, daha araç gelmeden bile yolculuğun ne kadar tutacağını görebiliyorsunuz.
Türkiye'de Uber kullanmak bir anlamda yasaklandı. Peki Uber Türkiye'de neden yasaklanıyor? Uygulamadan en çok şikayetçi olan taksiciler. Uber sisteminin Türkiye'de vergi ödemediği, bunun da haksız kazanç olduğu dile getiriliyor. İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Yahya Uğur, taksicilerin bu uygulamadan rahatsız olduğunu belirterek şu bilgileri verdi: "Taksiciler plaka alıp vergi ödüyor. Uber uygulamaaının hesapları Hollanda bankalarıyla çalıştığı için hiçbir şekilde vergi ödenmiyor."
UberXL açılış ücreti 8 TL, dakika başına 0,35 kuruş, KM başına 2,5 TL olarak ücretlendiriyor.Ayrıca en düşük tutar 15 TL olmak zorunda. Çağrının iptali durumunda ise 15 TL ceza bedeli var.
Küçükçekmece'de bir Uber aracına 4 el ateş edildi, olayda yaralanan olmadı.Halkalı Atakent'ten yolcu almak için bölgeye gitmek üzere yol çıkan Uber aracının sürücüsü, trafik yoğunluğu nedeniyle alternatif yolları kullanarak Küçükçekmece Kanarya Mahallesi'ne geldi.Burada ara sokaklardan Halkalı'ya çıkmaya çalışan aracı durdurmak isteyen bir şahıs, aracın kaportasına vurdu.Sürücünün hızlanarak olay yerinden uzaklaşmak istemesi üzerine şahıs aracın arkasından 4 el ateş etti.Yolcu bulunmayan ve sürücünün yara almadığı saldırı sonrası, polis bölgede geniş çaplı araştırma başlattı.İsabet alan araç emniyete götürülürken, sürücünün de ifadesi alındı.
Ayrıca şirketten yapılan açıklamada Uber'in bulunduğu tüm ülkelerde yerel regülasyonlara uygun olarak faaliyet gösterildiği ve her ülkenin vergi düzenlemelerine uyulduğu vurgulandı.
2014 yılında Türkiye'ye açılan Uber, şu anda iki farklı araç tipiyle hizmet veriyor. Bunlardan biri Mercedes Vito gibi lüks hafif ticari araçlar. Diğeri de taksi platformu. Şirketten paylaşılan bilgilere göre taksi platformunda hizmet veren taksilerinin sayısı 2 bini aştı.