Duha, kuşluk namazı (İşrak namazı) hadis kaynaklarında kılınması çokça tavsiye edilen bir nafile namazdır. Peki, Duha, kuşluk namazı (İşrak namazı) nedir, nasıl kılınır? Duha, kuşluk namazı (İşrak namazı) hangi vakitte kılınır? İşte detayları...
Duha namazı aynı zamanda kuşluk namazı olarak da bilinir. Gİşrak veya duhâ namazı; güneşin doğup ufukta beş derece (bir mızrak boyu) yükselmesi ile kerâhet vakti çıktıktan sonra yani güneşin doğuşundan yaklaşık 40-50 dakika sonra ilk kuşluk vaktinde kılınır. Bir hadis-i kutsîde bu namazın faziletine işaretle şöyle buyurulur: “Ey Âdemoğlu, gününün ilk vakitlerinde benim için dört rekât nafile kılmaktan acizlik gösterme ki, günün sonunda seni korumayı tekeffül edeyim.” (Ebû Dâvûd, Tatavvu’, 12)
Hadis kaynaklarında çokça teşvik edilen duhâ (kuşluk) namazı; dört, sekiz ve on iki rekât olarak kılınabilir (Müslim, Salâtü’l-müsâfirîn, 78-83). En az iki rekât olarak kılınabileceği de söylenmiştir. Bu namazda iki rekâtta bir selam vermek daha sevaptır. Ancak dört rekâtta bir de selam verilebilir (Tahtâvî, Hâşiye, s. 395).
Besmele çekilerek duha namazına şöyle niyet edilir:
“Niyet ettim Allah’ım senin rızan için duha namazını kılmaya.”
Sonra tekbir alınır ve eller erkeklerde göbek hizasına, kadınlarda ise göğüs hizasına bağlanır.
1. Rekat
- Sübhaneke,
- Euzü besmele,
- Fatiha Suresi,
- Zammı sure veya zammı sure yerine geçecek miktarda Kur'an-ı Kerim okunur,
- Rükû (3 defa "Sübhane Rabbiyel Azîm"),
- Peşpeşe 2 secde (Her secdede 3'er defa, "Sübhane Rabbiyel Aliyyil âlâ").
2. Rekat
- Besmele,
- Fatiha Suresi,
- Zammı sure veya zammı sure yerine geçecek miktarda Kur'an-ı Kerim okunur,
- Rükû (3 defa "Sübhane Rabbiyel Azîm"),
- 2 defa Secde (Her secdede 3'er defa "Sübhane Rabbiyel Aliyyil âlâ"),
- Tahiyyata oturulur. Ettehiyyatü, salli ve bârik duaları okunarak önce sağ tarafa, sonra sol tarafa selam verilir.
- Selam verilirken; "esselamü aleyküm ve rahmetullah" denilir.
Not: Kaç rekat duha namazı kılınacaksa, belirtildiği şekilde ikişer rekat olarak kılınabilir.
Arapça karşılığı salâtü’d-duhâ olup duhâ, “güneşin doğuşundan yaklaşık 45-50 dakika sonra güneşin yükselip ışığının iyice parladığı, etrafa yayıldığı ve sıcaklığının arttığı zaman” anlamına gelir.
Duhâ kelimesi Kur’an’da sözlük anlamıyla altı yerde geçer (el-A‘râf 7/98; Tâhâ 20/59; en-Nâziât 79/29, 46; eş-Şems 91/1; ed-Duhâ 93/1).
Bir kutsî hadiste bu namazın faziletine işaretle Peygamber Efendimiz (sas) şöyle buyurmuştur: “Ey Âdemoğlu! Gününün ilk vakitlerinde benim için dört rekât nafile kılmaktan acizlik gösterme ki günün sonunda seni korumayı tekeffül edeyim.” (Ebû Dâvûd, Tatavvu’, 12)
Ebû Hüreyre, Resûl-i Ekrem’in kendisine her ay üç gün oruç tutmayı, iki rek‘at kuşluk namazı ile gece yatmadan önce vitir namazı kılmayı tavsiye ettiğini belirtir.
Resûlullah (sas) şöyle buyurmuştur: “Her birinizin her eklemi için günde bir sadaka vermesi gerekir. Bu sebeple her tesbih (sübhânellah) bir sadaka, her hamd (elhamdülillâh) bir sadaka, her tehlil (lâ ilâhe illallah) bir sadaka, her tekbir (Allahüekber) bir sadaka, iyiliği tavsiye etmek sadaka, kötülükten sakındırmak sadakadır. Kuşluk vakti kılınan iki rek‘at namaz ise bunların hepsinin yerini tutar” (Müslim, “Müsâfirîn”, 84; Ebû Dâvûd, “Teṭavvuʿ”, 12). Başka bir hadiste ise kuşluk namazını kılanın veya kılmaya devam edenin fazla da olsa günahlarının bağışlanacağı ifade edilmiştir (İbn Mâce, “İḳāmetü’ṣ-ṣalât”, 187; Ebû Dâvûd, “Teṭavvuʿ”, 12; Tirmizî, “Vitir”, 15).
Nafile namazlarla ilgili merak edilen konulardan birisi de duha namazının yani kuşluk namazının işrak namazı ile aynı olup olmadığıdır. Konuyla ilgili hadis-i şeriflere baktığımızda bir hadiste 'Fesalla' diğer bir hadiste de 'Sümme Fesalla' görülebilmektedir. Buradaki Fe demek; hemen peşine kılınırsa Sümme demek de; sonra anlamı taşımaktadır. Bazı din insanlarının görüşlerine göre; o hadise bakıldığında işrak namazı çıkıyor, hemen güneş doğduktan sonra yakın zamanda kılınan. Sümme olarak ifade edilen namazdan da kuşluk namazı anlamı çıkıyor. Her iki hadiste güneş doğana kadar oturup zikredilirse şartı vardır.