Dünyada çıkarılmayı bekleyen toplam 1 milyar 176 milyon ton olan bor madeni rezervinin 851 milyon tonu Türkiye'de. 250'yi aşkın alanda kullanılan borun özellikle son dönemde araç yakıtı olarak kullanımı gündeme gelirken, çok sayıda proje hayata geçilmeyi bekliyor.
Dünya'da çıkarılmayı bekleyen toplam 1 milyar 176 milyon ton olan bor madeni rezervinin 851 milyon tonu Türkiye'de.
Türkiye Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, kamu kurum ve kuruluşlardan derlenen bilgilere göre, dünyanın yeni gözde madeni bor ön plana çıkıyor. Bor madeninin bulunduğu ülkelerde, büyük ticari kazançlar elde edilirken maden kaynaklarının çıkarılmaması ve kullanım alanının yaygınlaştırılmaması için birçok engellemelerin yapıldığı iddia ediliyor. Türkiye ise bor rezervleri ile ön plana çıkıyor. Borun ham madde olarak satışı ülkelere fazla gelir getirmezken, işlenmesi ve yeni yatırımların yapılması halinde Türkiye'nin yıllık ortalama 300 milyon dolardan, 34.5 milyar dolar gelir elde edebileceğine TBMM maden Komisyonu'nca dikkat çekiliyor. Türkiye, şu andaki tüketim dikkate alındığında, tek başına dünya bor madeni ihtiyacını 500 yıl karşılayabilecek rezervlere sahip olması dikkat çekiyor. Bor'un gelecekte petrolün yerini almasına kesin gözüyle bakılıyor. Türkiye'nin bu büyük pastadan pay alabilmesi, bora yapacağı yatırımlara bağlanıyor. Dünyadaki önemli bor yatakları Türkiye, Rusya ve ABD'de bulunuyor. Toplam 1 milyar 176 milyon ton olan dünya bor madeni rezervinin, 851 milyon tonu Türkiye'de bulunuyor. Bu rezervin 227 milyon tonunu görünür ekonomik rezervler, 624 milyon tonunu muhtemel rezervler oluşturuyor. Dünya rezervlerinin yüzde 72'si Türkiye toprakları içerisinde bulunuyor. Dünya bor piyasasının 1.2 milyar dolar düzeyinde iken Türkiye pazarı yüzde 38'lik kısmını elinde bulunduruyor.
Türkiye, en kıymetli rafine borun tonunu ortalama 300 bin dolardan satarken, bor teknolojisi sayesinde, bor kimyasalına dönüştürülen borun tonu 30 milyon dolara kadar çıkabiliyor. Avrupa ülkeleri çeşitli ülkelerden ithal ettiği 200 milyon euroluk rafine boru, sahip olduğu bor teknolojisi sayesinde yeni ürüne dönüştürerek, 89 milyar euroya dünya piyasalarına sunuyor. Avrupa söz konusu teknolojik işlem sayesinde aldığını 450 katına satmış oluyor. Bor 250'ye aşkın alanda kullanılıyor ve son dönemde araç yakıtı olarak kullanılması ön plana çıkıyor. Petrol ürünlerinin yerini almaması için iddialara göre engelleme çalışmaları sürerken, Türkiye'de çok sayıda başarı sağlanmış yakıt projesi bekliyor. Yapılan deneyler borun, gübrenin bileşimindeki fosfat, azot, magnezyum gibi maddelerin toprakta çözünürlüğünü kolaylaştırdığını gösteriyor. Borlu gübre kullanımının ürün verimini yüzde 18 ila yüzde 35 oranında artırıyor. Hayvanların temel besin maddesi olan yonca bitkisi veriminin, borlu gübre sayesinde yüzde 30, borlu gübrenin buğday verimini yüzde 35 oranında arttırdığı yapılan deneylerle gözleniyor. Bor tavukçuluk sektöründe de kullanılıyor.
Tıpta, özellikle kemik erimesi, sindirim hastalıkları ve kanser tedavisinde kullanılan bor türevli yöntemler sağlık sektöründe umut olarak gösteriliyor. Borun ahşapta özellikle haşerelere karşı etkin koruma sağlarken, kerestenin ömrünü 5-10 yıl uzatıyor. Askeri amaçlı jet ve roket motorlarının iç kısımlarında, askeri zırhlı teçhizatta zırh ve roket yakıtı olarak bor bileşikleri tercih ediliyor. Yine piyade tüfeği, tabanca, top, tank üretiminde, zırhlı personel taşıyıcıların zırhlarını güçlendirici seramik plaklarda da bor kullanılıyor. Bor içerikli alev geciktiriciler diğer alev geciktirici malzemelere oranla çok daha ucuz ve kaliteli olarak öne çıkıyor. Borlu çimento betonun dayanıklılığını arttırıyor, deterjanlarda, ilaç sanayinde, kozmetikte ön plana çıkıyor.
