Koronavirüs tanı kiti üretildi, sırada virüsün takibi var

Türkiye’nin son 20 yılda dünya ile rekabet edebilmek için geçirmiş olduğu dönüşümün, gelişimin en önemli temsilcilerinden bir olan Konya Şeker’in, 25. ve 26. Dönem AK Parti Karaman Milletvekili ve PANKOBİRLİK Genel Başkanı Recep Konuk’un oluşturduğu vizyon ile bu dönüşüm ve gelişimi üst bir aşamaya taşımak için kurduğu Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi, yoğun bir çalışmanın ardından Covid-19 tanı kiti için gereken bileşenleri tüm ülkelerde olduğu gibi yurtiçinden ve yurtdışından sağlayarak Koronavirüs (Covid 19) Tanı Kitini virüsün Türkiye’de görülmeye başladığı ilk haftalarda üretti.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cumhur Çökmüş, zaten bu tarz çalışmaları yürüttüğümüz KİT-ARGEM Araştırma Merkezimizin altyapısını kullanarak, kısa bir süre içerisinde Koronavirüs Tanı Kitini üretmeyi başarmanın mutluluğunu yaşadıklarını ifade etti.

2016 yılında eğitim-öğretime başlayan Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi bünyesinde Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının da destekleriyle Yeni Nesil Gıda Kit ve Referans Madde Araştırma ve Geliştirme Merkezi (KİT-ARGEM) ülkemizin ilk tematik araştırma merkezi olarak gıda, tarım, medikal sektörlerinde kullanılan tanı kiti ve referans malzemelerin milli olarak araştırılması ve geliştirilmesi amacıyla kuruldu. Merkez, 2019 yılı itibarıyla büyük oranda tamamlandı ve kit araştırma-geliştirme çalışmalarına ulusal ve uluslararası iş birlikleri çerçevesinde başladı.

“Kullanıma hazır covıd-19 tanı kiti için tüm aşamaları ilk haftalarda tamamladık”

Covid-19 salgınıyla mücadeleye katkı sunmak adına başlatılan çalışma sonunda virüsün Türkiye’de görülmeye başladığı ilk haftalarda tanı kitinin geliştirildiğini ifade eden Rektör Prof. Dr. Cumhur Çökmüş, yürüttükleri çalışmada kısa sürede neticeye vardıklarını belirtti.

Çökmüş, “Üniversitemiz rastgele bir üniversite değil. Konsepti belli olan bir üniversite. Ülkenin problemlerine dönük çözüm üreten, “Bilgiyi Ürüne Dönüştüren” bir üniversite konseptiyle kurulmuş bir üniversite. Bu amaç dahilinde kurulmuş bir merkezimiz var, KİT-ARGEM. Bu merkez tarladan çatala tüm süreç içerisinde patojenlerin, tahşişin ve olası tüm kontaminasyonların tespiti için tanı kitleri ve bu kitlerin bileşenlerini araştırmak üzere kuruldu. Bu nedenle sadece ülkemizin değil, bütün dünyanın sorunu haline gelen Korona virüsün ortaya çıktığı ilk günden itibaren çalışmalarımıza başladık. Şahsımın da bulunduğu Üniversitemiz Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Kıvanç Bilecen, Dr. Öğr. Üyesi Deniz Sezlev-Bilecen ve araştırma görevlimiz Aylin Gazdağlı ile birlikte hızlı bir çalışma ile önce test kitinin referans materyallerle doğrulamalarını gerçekleştirdik, ardından da çok farklı araştırma projelerinde ortaklık yaptığımız Selçuk Üniversitesi Hastanesinde gerçek hasta örnekleriyle kitin saha denemelerini başarıyla gerçekleştirdik” dedi.

"Yeni projemizde virüsün genomu ile hastalığın takibini eşleyeceğiz"

İzin aşamasına geldikleri yeni proje hakkında da bilgi veren Prof. Çökmüş, “Covis-19 panedemisi kapsamındaki ikinci projemizde ise öncelikli amacımız Konya bölgesinde tanımlı ve takip altında olan belirli hasta gruplarında Covid-19 tüm genom dizilemesi gerçekleştirilerek olası virüs genotiplerin ile hastalığın seyri arasında bir bağlantı kurmaktır. Halihazırda virüs genotipi ve hastalığın seyri konusundaki çalışmalar henüz başlangıç aşamasında olup ilerleyen dönemde bu bahsettiğim çalışma ve benzer çalışmaların sonuçlarının paylaşılması ile de bu ilişki tedavi algoritmalarının ve hatta ilaçların seçimi bağlamında daha net sonuçlar ortaya koyacaktır” dedi.

Prof. Çökmüş, “aynı zamanda henüz başlangıç aşamasında olmakla birlikte yakın zamanda başlatmayı planladığımız bir diğer projemiz ise virüsün çevre şartlarında izlenmesi ile ilgili olacak” diyerek Covid-19 ile ilgili Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi tarafından gerçekleştirilecek diğer projelerden de bahsetti.

"Tüm tanı protokolü örnek alınması dahil yaklaşık 2.5 saat sürüyor"

Kitin çalışma prensibi ile ilgili bilgi veren Doç. Dr. Kıvanç Bilecen, “RT-PCR tabanlı olarak çalışan kitimiz gerek Sağlık Bakanlığı gerekse Dünya Sağlık Örgütü ve CDC (ABD) gibi uluslararası otoritelerin tanı protokollerine uygun şekilde tasarlandı. Temelde virüs genomunda iki bölgeyi hedef alıyoruz ve tüm tanı protokolü örnek alınması dahil yaklaşık 2.5 saat sürüyor. Bu test kitini ve protokolü geliştirirken temel amacımız olası bir acil durumda üniversite ve merkezimizin altyapısını tanı testlerinin yapılabilmesi amacıyla Bakanlığın kullanımına sunmaktı, bugün ve ileriye dönük olarak yine bu tarz bir pandemi ya da yerel bir sorunla karşılaşıldığında KİT-ARGEM Merkezinin hızlı cevap verebilir nitelikte olduğunu kanıtladı” dedi.