1932 doğumlu olan Stanley Alan Plotkin, Sanofi Pasteur gibi aşı üreticilerinin yanı sıra biyoteknoloji firmaları, kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve hükümetlere danışmanlık yapan Amerikalı bir hekimdir. 1960'larda Philadelphia'daki Wistar Enstitüsü'nde çalışırken kızamıkçık virüsüne karşı bir aşı bulunmasında çok önemli bir rol oynadı. (Wikipedia)
1964 yılında dünyayı saran bulaşıcı hastalık 'Kızamıkçığı' yenen aşıyı bulan doktor Stanley Plotkin şimdilerde 87 yaşında ve koronavirüs aşısını geliştirmek için yapılan çalışmalara destek oluyor. Dünya çapında 12 buçuk milyon insana bulaşan kızamıkçığı iyileştiren aşıyı geliştiren Plotkin, koronavirüs pandemisinden kurtulmak için gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini söylüyor. Mümkün olan en kısa sürede bir aşı geliştirme çabasının çok önemli olduğunu vurgulayan Plotkin, "Çünkü önümüzdeki kış hastalık geri dönebilir, o zamana kadar bir aşı yaptırmalıyız" uyarısını yapıyor.
1964 yılında dünyada eşi görülmemiş bir salgın dünyayı sarmıştı. 'Kızamıkçık' adı verilen bu salgın ABD'yi de vurmuş ve virüs bugün dünyaya yayılan koronavirüsün iki katı etkiliydi. Kızamıkçık yaklaşık 12 buçuk milyon insana bulaştı. ABD'de her 15 kişiden biri hastalığa yakalandı.
Bugün mevcut pandemiye sebep olan yeni koronavirüs gibi, kızamıkçığa neden olan virüsün belirtisi tipik olarak ateş ve döküntüydü.
- İnsanların yaklaşık üçte birinde ise hiçbir belirti vermedi. Koronavirüs bugün daha çok yaşlıları etkilerken 1964 yılında ortaya çıkan kızamıkçık, kadınlarda özellikle de hamilelerde çok daha etkili olmuştu. Salgın, gebelerin fetüslerine çok büyük zarar verdi.
Sciencemag.org sitesinde yer alan röportaja göre, salgın sırasında ABD'de dünyaya gelen yaklaşık 20 bin bebek körlük, sağırlık, kalp kusurları ve zihinsel engeller gibi ciddi doğum kusurlarıyla doğdu. Şimdiye kadar bu yeni koronavirüsün fetüslere bulaştığını veya zarar verdiğine dair kanıt yok.
O yıllarda Pensilvanya Üniveristesine bağlı Wistar Enstitüsü laboratuvarında çalışan Doktor Stanley Plotkin, 'kızamıkçık' virüsüne karşı dünya çapında kullanılan 'rubella' aşısını icat etti. O zamandan beri, şarbon, çocuk felci ve kuduz dahil olmak üzere diğer aşıların geliştirilmesi ve uygulanması üzerinde yoğun bir şekilde çalışan Doktor Plotkin, çocukluk aşısı programının bir parçası olan 'rotavirüs' aşısını da yapan isimdi.
Birinin ateşi varsa o kişiye temas etmeyin
Bugün 87 yaşında olan Plotkin'e ulaşan ilaç şirketleri, koronavirüse karşı aşı bulabilmek için kendisine
danışıyor. Plotekin, yeni koronavirüs aşılarının geliştirilmesi konusunda tavsiyelerde bulunuyor.
Kovid-19'un 'kızamıkçık' ile benzerliklerini değerlendiren Plotkin, "Eğer birinin ateşi varsa, o kişiyle temas edilmemelidir. Özellikle gençlerde veya çocuklarda 'yeni koronavirüs' ile asemptomatik enfeksiyonlar olduğunu bildiğimizi düşünüyoruz. Bu nedenle yetkililer, temas halinde olmaktan değil, sosyal uzaklıktan bahsediyorlar. Bugün, kızamıkçıkta olduğu gibi, kimin enfekte olabileceğini kesinlikle bilinmiyor" dedi.
- Hastalık önümüzdeki kış geri gelebilirDünyanın koronavirüsten de gerekli tedbirlere uyarak kurtulabileceğini söyleyen Plotkin, mümkün olan en kısa sürede bir aşı geliştirme çabasının çok önemli olduğunu vurgulayarak, "Çünkü önümüzdeki kış hastalık geri dönebilir, o zamana kadar bir aşı yaptırmalıyız" ifadelerini kullandı.
Aşıyı piyasaya sürmek 5 yıl sürdü
1964 yılı şartlarının şimdiki kadar elverişli olmadığını söyleyen ve 'kızamıkçık' deneyiminde bir aşının piyasaya sürülmesi en az 5 yıl sürdüğünü hatırlatan Plotkin, şu an bu aşıyı bulacak çok büyük aşı şirketleri olduğunu ve böyle acil bir durumda bu tür bir gecikmeyi göze alınamayacağını vurguladı. Birden fazla 'antikoronavirüs' aşısı yaptırmanın avantajları olabileceğini söyleyen Plotkin, "Milyonlarca doza ihtiyaç duyuluyorsa, tek bir üreticiden dünya için yeterince üretim yapmasını istemek olası değildir" dedi.
#Kızamıkçık
#Stanley Plotkin
#Aşı
#rotavirüs
