Sana filmlerden elbise yaptım: Filmler tasarımcılar ve moda duayenleri için her zaman bir ilham kaynağı

Giyinmek, alışveriş, seyahatler ve alışa geldiğimiz bir çok hayat rutinimiz Pandemi nedeni ile belirsiz bir süre için engellenmiş durumda. Oysa hayat devam ediyor ve zamanımızı evlerimizde geçirdiğimiz şu günlerde daha çok düşünmek, daha çok öğrenmek, okumak ve seyretmek için bolca vaktimiz var. Moda, giysiler ve trendler gündemimizde son sıralarda olsa da moda severler için hala cazibesini koruyor. Modanın parıltılı, göz kamaştıran, iştah kabartıcı dünyası çok da göründüğü gibi değil aslında. Güç savaşları, milyon dolarlık yatırımları, showları, moda haftaları, dergileri, kural koyucu ve modaya yön veren isimleri ile hırstan ve kazanmaktan beslenen karanlık bir tarafı da var. Özellikle Moda ile profesyonel anlamada uğraşmak isteyen, ya da bu ışıltılı dünyanın perde arkasını merak edenlerin izlemesi gereken film ve belgeseller ile okuması gereken birkaç kitap için karantina günleri doğru zaman olabilir.

Elbetteki sinemanın sunduğu görsellik moda estetiğinden bağımsız düşünülemez. Bir filmde kullanılan giysiler daima o filmin dönemi ve moda trendleri için bir kaynak niteliğindedir. Anlatmak istediği moda olmamasına rağmen çoğu film, kendini ifade ederken bundan beslenir. İşte bu yüzden filmler tasarımcılar ve moda duayenleri için her zaman bir ilham kaynağı olmuştur. Filmleri moda ikonlarının hayatlarını konu alan; çekildiği dönemin moda anlayışını en zevkli kostümlerle yansıtan ve moda dünyasının karanlık yüzünü anlatan film ve belgeseller olarak birkaç bölüme ayırabiliriz.

***

“Coco Chanel’den Önce” adlı film bu günün lüks markalar listesinin başında olan moda evinin moda dünyasında devrim yaratan çizgisini nasıl oluşturduğunu, maskülen dokunuşlarını nasıl kadın modasına kabul ettirdiğini anlatıyor. Asıl adı Gabrielle Bonheur Chanel olan Chanel’in hayatını anlatan film, ceketleri, incileri, kapitone çantaları gibi ikonlaşan parçaların bolca kullanıldığı bir Anne Fontain filmi. Efsanevi modacı Valentino Garayani’nin hayatını anlatan ve bizzat kendisinin yer aldığı belgesel ise “Valentino: The Last Emperor” 2008 yapımı. Velentino’nun şık ve ışıltılı dünyasında boy gösteren ünlü moda ve sosyete ikonlarının yanı sıra bu moda imparatorluğunun içerisinde olup bitenleri de mercek altına alıyor. Bir başka dev moda evi olan Fransız modacı Christian Dior’un prestijli dünyasını anlatan film ise “Dior and I”. Kreatif Direktörü Raf Simons’un ilk Houte Coture koleksiyonunu çıkarma hikayesi ve moda evinin haklı başarısının sırlarını izleyebilirsiniz.

Modanın hızlı tüketilen trend ve giysileri, birbirine benzeyen kalıplaşmış stilsizlikler ve 4-5 yılda bir tekrar eden moda akımları…Kafa yormadan, kendine yakışanı bilmeden, kişiliğini ve zevklerini ortaya koyacak cesareti gösteremeden ve en önemlisi kendine ait bir stile sahip olamadan giyinmeye çalışıyoruz. Her ne kadar kapitalizmi dinamik tutmasıyla eleştirdigimiz moda sektörü, görünen renkli dünyasının ardında pek çok uğraş ve hikayeyi hatta mücadeleyi barındırıyor. Dünya devi olmuş markaların doğum hikayeleri, ürünlerin piyasaya sunulmadan önceki aşamaları ve dünyaya yön veren tasarımcıların gizemli atmosferlerine açılan kapılar bu film ve belgesellerle birer eser niteliğinde. Moda tasarımcıları, ünlü isimler, markalar ve dönem filmleri artık ışıltıdan çok daha fazlası. Üretmek isteyen herkes için yol gösterici... Tüm sektörlerin tasarımdan etkilendiği günümüzde vizyonunu genişletmek ve ilham almak isteyenler için evde kaldığımız bu günlerde kaçırılmayacak bir aktivite olarak listemizi kayda almayı unutmayın. Sinema, trendlerden ve ticari kaygıdan bağımsız olarak tasarlanmış kostümleri, çekildiği dönemin, coğrafyanın ya da kültürün izlerini taşıyan giysileri ile stil sahibi olmak isteyen hanımlar için eşsiz bir esin kaynağı olabilir.

Modanın kanun yazıcı editörleri

***

***

Dijital dergiler ve sosyal medya ile her geçen gün biraz daha kan kaybeden basılı dergicilik 10 yıl öncesine kadar Moda dünyasının kutsal kitaplarıydı. Özellikle Eylül sayısı Vogue, Mary Claire, Harpers Bazaar gibi moda dergilerinin en önem verdikleri sayıydı. Bu dergilerin editörleri halen bir markayı ya da tasarımcıyı zirveye taşıyabildikleri gibi yaptıkları eleştiriler ile kariyer hayatına son verebiliyorlar. Amerikan Vogue editörü Anne Vintour, İtalyan Vogue editörü Franca Sozzani, Harpers Bazaar’ın unutulmaz editörü Diana Vreeland ve moda yazarı Suzy Menkes bu isimlerden bir kaçı. “The Eye Has to Travel” “The Devil Wears Prada”, “In Vogue: The Editor’s Eye” ve “The September Issue” gibi filmler moda dergilerinin arka planını anlatırken, modayla ve moda yayıncılığı ile ilgilenenler için önemli bir kaynak niteliğinde.

Çevreciler konuya dahil

Modanın estetik ve göz kamaştıran dünyasına çevreci bir bakış açısı ile bakan, sürdürülebilir moda ve Ekolojiye verdiği zararları konu alan iki önemli belgesel olan “The True Cost” ve “For The Love Of Fashion” dan bahsedebiliriz. “The True Cost” Moda Endtrisinin bedelini dünyamızın nasıl ödediği sorusunu soran, Rana Plaza faciasıyla gündeme taşınan, Bengladeş’te giyim fabrikalarında, insan hayatı pahasına ucuz iş gücü adına yapılanları, ve bunun arkasında yatan “hızlı giyim” (fast fashion) sektörünün çarklarını gözler önüne seriyor. Hindistan, ABD ve Almanya’ya seyahat 60 dakikalık “For The Love Of FAshion” belgeselini sahiplenen Alexandra Custeau, izleyicilere sürdürülebilir üretim tekniklerine geçmenin ne derece hayati olduğu konusunda ilham veriyor.

Modanın ikonlaştırdığı insan hikayeleri

Aksesuarları ve renkleri kullanım biçimi, basit parçaları kendine özgü yorumlayışı, abartılı tasarımları ile ikonlaşan 98 yaşındaki Irıs Apfel’in hayatını anlatan “Iris” belgeseli moda dünyasından değil gerçek hayattan bir moda ikonunu anlatıyor. Dünyanın en zengin ve en kapsamlı moda tasarımı arşivine sahip olan Iris Apfel’ın zamansız ve rafine zevki, sadece modaya karşı değil hayata karşı duruşunuzu da yeniden gözden geçirmenize neden olacak. Çektiği fotoğraflarla sokak sitilinin oluşmasına imza atan fotoğrafçı Bill Cunningham’ın bisiklet üstünde Manhattan sokaklarında fotoğraf çekerek geçirdiği bir günü anlatan belgesel “Bill Cunningham New York” sanatçının moda dünyası ile ilgili görüşlerine de yer veriyor. Bergdorf Goodman bugün en güçlü moda otoritelerinden biri. 100 yılını kutlamak adına çekilen, her tasarımcının hayali şahane vitrinleriyle adeta bir şölene dönüşen “Scatter My Ashes At Bergdorf’s” belgeseli mağazanın kuruluşundan bu yana tüm aşamalarını anlatıyor. Christian Loubutin, Karl Lagerfeld, Manolo Blahnik ve daha bir çok isim ise belgesele heyecan katıyor.