Lupus, deriye, eklemlere, organlara, sinir sistemine, kan hücrelerine, böbreklere veya vücut sistemlerinin bazı kombinasyonlarına saldıran bir otoimmün hastalıktır. Açıklanamayan eklem ağrıları, deride ve özellikle de güneş gören alanlarda kızarıklıklar, ateş, kilo kaybı gibi belirtiler gösterir.
'Lupus' terimi genellikle tüm lupus vakalarının % 70’ini oluşturan sistemik lupus eritematozus veya SLE’yi ifade eder. Bazı kişilerde deriyi etkileyen bir lupus tipi olan deri lupus eritematozus da bulunur. Hastalık genellikle yaşlı bireylerde ortaya çıkmasına rağmen, 15 ile 44 yaş arasında görülür.
İki çeşit lupus vardır
– Diskoid lupus eritematozus (DLE)
– Sistemik lupus eritematozus (SLE)
Sistemik lupusun gözle görülür etkilerinin yanı sıra, hastalık eklemleri, kasları ve cilt içindeki bağ dokusunu ve akciğerleri, kalpleri, böbrekleri ve beyni çevreleyen zarlarla birlikte de enfekte edebilir ve/veya hasar verebilir. SLE ayrıca böbrek hastalığına da neden olabilir. Beyin tutulumu nadirdir, ancak bazıları için lupus akıl karışıklığına, depresyona, nöbetlere ve felçlere neden olabilir.
Kan damarları sistemik lupusla saldırıya uğrayabilir. Bu, ciltte, özellikle de parmaklarda yaraların oluşmasına neden olabilir. Bazı lupus hastaları, özellikle soğuk algınlığına karşı kanın ellere ve ayaklara gitmesini engelleyen küçük kan damarlarını cilt kontraksiyonunda tutan Raynaud sendromuna yakalanır. Çoğu saldırı sadece birkaç dakika sürer, ağrılı olabilir ve genellikle elleri ve ayakları beyaza veya mavimsi bir renge çevirir. Raynaud sendromlu lupus hastaları soğuk havalarda ellerini eldivenlerle sıcak tutmalıdır.
Lupus hastalığı nasıl tedavi edilir?
Tedavisi olmadığından lupus tanısı koymak ve lupusun kontrol altında tutulması için mümkün olan en kısa zamanda tedaviye başlamak çok önemli.
Her kişinin lupusu farklı olduğu için, tedavi hastaya özel olarak hazırlanır. Genel olarak, doktorlar semptomları hafifletmek, alevlenmeleri önlemek ve organ hasarını en aza indirmek için ilaçlar verebilir. Örneğin, aspirin, asetaminofen, ibuprofen ve naproksen sodyum gibi anti-enflamatuar ilaçların ağrı ve ateşi hafifletmesi için önerilir.
Ağrıyı azaltmak ve vücuttaki iltihapların şişmesini azaltmak için prednizon gibi kortikosteroidler verilebilir. Sıtma tedavisi için kullanılan ilaçların, vücudun kendi organlarına ve dokularına saldıran antikorların üretimini azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.
Bağışıklık sistemini sakinleştirmek ve vücuttaki lupus miktarını en aza indirmek için başka tedaviler verilebilir. Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, steroidler semptomları kontrol edemediğinde veya hastalar yüksek dozda steroidleri tolere edemediğinde faydalıdır. Bununla birlikte, immünosüpresan alan insanlar yakından izlenmelidir, çünkü bu ilaçlar vücudun enfeksiyonlarla savaşma kabiliyetini azaltmaktadır.
Kan pıhtıları riski altında olan Lupus hastalarına düşük doz aspirin, varfarin veya heparin verilebilir.
Belimumab (Benlysta), ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından özellikle lupus hastalarına tedavi için onaylanan ilk ilaçtır.
Alerji tedavi edilir mi?
Alerji, vücudun kendi immun sisteminin aşırı çalışması ile oluşan bir hastalıktır. Neye bağlı olduğu tespit edilebilen alerji için, en temel tedavi yöntemi etkenden uzak durmaktır. Hastaların alerji tipi deri prick testi denilen alerji testleri ile tespit edilip, kan tahlilleri ile düzeyleri belirlenir. Alerji ömür boyu uykuda tutulabilir.
Lupus hastalığı neden olur?
Lupus’a neden olan tek bir faktör bilinmemektedir. Araştırmalar, genetik, hormonal, çevresel ve bağışıklık sistemi faktörlerinin bir kombinasyonunun sebep olabileceğini düşündürmektedir. Viral ve bakteriyel enfeksiyonlardan şiddetli duygusal strese veya aşırı güneş ışığına maruz kalmak arasında değişen çevresel faktörler, hastalığın provoke edilmesinde veya tetiklenmesinde rol oynayabilir. Kan basıncı ilaç hidralazin ve kalp ritim ilaç prokainamid gibi bazı ilaçlar, lupus benzeri semptomlara neden olabilir. Gebelikten kaynaklanan yüksek östrojen seviyeleri lupusu kötüleştirebilir.
