Kadına şiddet meselesi Akif’in operasında

Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy, doğumunun 150. yılında çeşitli etkinliklerle anılıyor. İlki bugün Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde saat 17.00’de başlayacak olan etkinlikte, Mehmet Akif’in dergilerinden oluşan bir sergi ve “Eserleri çerçevesinde bir Akif portresi”nin ele alınacağı sohbet programı yapılacak. Mehmed Âkif Ersoy Fikir ve San’at Vakfı’nın organize ettiği bir hafta boyunca sürecek olan etkinliklerin en önemlisi ise, Mehmet Akif Ersoy’un yakın dostu Ali Rifat Çağatay’ın ‘Köse İmam Opereti’nin icra edilmesi. Varlığı bilindiği halde notalarının tamamına ulaşılamayan eser, müzisyen ve araştırmacı Hüseyin Kıyak tarafından Brüksel’de, Çağatay’ın öğrencileri olan merhum Enise Can ve Fulya Akaydın evrakı arasında bulundu ve yurda getirildi. Müzik tarihi için önemli bir gelişme olarak kabul edilen eser, 23 Aralık’ta saat 19.00’da ilk kez Zeytinburnu Kültür Sanat’ta müzikseverlerle buluşacak.

YÜZYIL ÖNCE BESTELENDİ

Eserle ilgili Yeni Şafak’a konuşan müzisyen ve araştırmacı Hüseyin Kıyak, bu eserin Türkçe sözlü bestelenen ilk opera olduğunu vurguladı. Kıyak, “Mehmet Akif’in operet türünde bestelenmiş tek eseri. İçerisinde melodisiz hiç konuşma olmadığı için opera diyebiliriz aslında. Bundan tam 100 yıl önce, 25 Aralık 1923’te bestelenmiş. O dönemin uzun şiirlerini bestelemeye başlayan Ali Rıfat Çağatay, ilk önce İstiklal Marşı’nı bestelemiş. Daha sonra bakmış ki Akif’in şiirleri de uzun ve bir hikâye anlatıyor, derdi olan şiirler, kendi yapmak istediği müzik formunda kullanabileceğini düşünüyor. Bülbül, Ordunun Duası, İstiklal Marşı ve Köse İmam, Akif’ten bestelediği dört eser. 23 Aralık’ta bunların hepsini icra edeceğiz” diye konuştu.

ŞİİRDE DİYALOG VAR İSİM YOK

Dört kadınla evlenmek isteyen bir adamın kadını dövmesini ve Mehmed Akif’in ideal olarak çizdiği Köse İmam karakterinin buna karşı çıkmasının anlatıldığı eseri yorumlayan Kıyak, “Aslında konusu her zaman muzdarip olunan kadına şiddet meselesi diyebiliriz. Kadına şiddet meselesini bir de Mehmet Akif’in operasından dinleyeceğiz. Şiirde diyalog var ancak Ali Rıfat Çağatay her bir diyaloğu bir şahsa adapte etmiş ve şahıslara isim vermiş. O tarihlerde Mehmet Akif’le arkadaş oldukları için, bu isimleri verirken onunla konuştuğunu zannediyorum” ifadelerini kullandı.

Şefliğini İhsan Özer’in yapacağı konserde alanında çok iyi olan müzisyenler yer alacak. Birinci bölümde gençlerden oluşan koro, Mehmet Akif’ten bestelenen Ali Rıfat Çağatay’ın diğer eserlerini okuyacak. Köse İmam operetinde ise Canan Sezgin Geylan, Yahya Geylan, Zahit İpek, Sait Berker Seymenoğlu, Taha Aras ve Hüseyin Kıyak yer alacak.

SOL KESİM AKİF’E İLGİSİZ

Mehmed Âkif Ersoy Fikir ve San’at Vakfı Başkanı Mehmet Ruyan Soydan, “Akif, İstiklal Marşı’nı yazmasaydı, büyük ihtimalle unutulacaktı. Türk solu dini hassasiyetlerinden dolayı Akif’i görmezden geldi. Türk sağı ise sadece şekil olarak sahip çıktı, ama hiçbir zaman onun fikri yapısını anlamadı. Çünkü Akif’in dine bakışı geleneksel bir din anlayışının dışındadır. İnsan merkezli bir anlayışı vardır. Bizim gayretimiz, Akif’i olduğu gibi, bu fikri yapıyla anlatmak” diyerek Akif’i doğru anlatmanın önemine vurgu yaptı.

HER YERDE AKİF ANLATILACAK

20 Aralık’ta Sakarya Üniversitesi’nde “Akif ve Sanat” sohbetiyle devam eden etkinliklerde, 21 Aralık’ta Rami Kütüphanesi’nde Akif’in kitapları sergisi ve “Çeşitli Yönleriyle Mehmet Akif” söyleşisi gerçekleşecek. 22 Aralık’ta Fatih Belediyesi Neslişah Sultan Kültür Merkezi’nde ise doğumundan ölümüne kadar 150 belge, fotoğraf ve objeler eşliğinde geniş bir sergi açılacak. 23 Aralık’ta yine aynı mekanda Akif söyleşileri devam edecek.