Kabızlık nedir? Kabızlığın tedavi yöntemleri nelerdir?

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin azalması ve boşaltımın yapılmasında güçlük çekme durumudur. Bu, son derece sık rastlanan bir gastrointestinal problemdir.

Normal bağırsak hareketliliği kişiden kişiye değişiklik göstermektedir ve tanımı oldukça geniştir. Fakat genel olarak, haftada 3 defadan daha az büyük tuvalete çıkıldığı zaman ve tuvaletiniz sert ve kuru olduğu zaman kabızlık yaşanıyor demektir.

Kabızlıkta hemen hemen bütün vakaların durumu geçicidir. Bazı yaşam tarzı değişiklikleri (daha çok egzersiz yapmak, daha çok sıvı tüketmek, yüksek lifli gıdalarla beslenmek gibi) bu problemi çözmeden son derece başarılıdırlar. Ayrıca bazı laksatiflerin de (tuvalete çıkmayı kolaylaştıran ilaçlar) faydası vardır.

Kabızlığın semptomları

Her gün bağırsak hareketliliğinizin olmaması, illa kabızlık sorunu çektiğiniz anlamına gelmez. Fakat son 3 ya da 6 ay süresince aşağıdaki işaretlerden en az ikisi sizde bulunuyorsa, kabızlık sorunu çektiğinizi söyleyebiliriz;

Haftada 3 kereden daha az tuvalete çıkmak
Dışkıda sertlik
Dışkı yapılırken aşırı zorlanma
Rektal tıkanma hissini duymak
Tuvalete çıktığınız halde, tuvalet ihtiyacınızı tam gideremediğinizi hissetmek
Sadece manuel hareketlerle tuvalete çıkabilmek

Ne zaman doktora görünmeli?

Her ne kadar durum can sıkıcı olsa da genellikle ciddi bir sorun teşkil etmemektedir. Kabızlık çeken insanların büyük çoğunluğu doktora gitmeye gerek duymadan iyileşmektedirler. Fakat kronik kabızlık gibi durumlarda sorunlar yaşanabilir veya bunun altında ciddi bir hastalık yatabilmektedir.

Eğer bağırsak hareketlerinizde beklenmedik bir değişim varsa, ya da semptomlarınız şiddetli ve 3 haftadan uzun süredir mevcutsa ya da aşağıdaki semptomlardan birini yaşıyorsanız, durumunuz sandığınızdan başka olabilir. Mutlaka doktora görünün.

Üç günden fazla aralıklarla tuvalete çıkmak (beslenme şekli ve egzersiz hayatındaki değişime rağmen)
Alt karın bölgesinde şiddetli ağrı
Dışkıda kan
Kabızlık ve ishalin arka arkaya olduğu durumlar
Rektal ağrı ya da acı
Kalem inceliğinde dışkılar
Nedeni bilinmeyen kilo kaybı

Kabızlığın nedenleri

Kabızlık, bağırsaklardaki atıkların ya da dışkının sindirim sisteminden çok yavaş geçmesi durumudur. Bu, dışkının sertleşmesine ve kurumasına neden olur.

Normalde dışkı, bağırsakların kasılma hareketi ile ilerler. Fakat beslenmenizde yeterli lif ve su tüketmediğiniz zaman ya da kolondaki kas kasılmaları yavaş olduğu zaman, dışkı sertleşir, kurur ve kolondan çok yavaş bir şekilde geçer. Bu da kabızlığa neden olur.

Özellikle kilo vermek için uygulanan diyetlerin bilinçsizce yapıldığı, örneğin alınan az miktardaki gıdalara yeterince yağ, lif ve su takviyesi yapılmadığı takdirde, sert dışkıya bağlı olarak kabızlık gelişiyor.

Bağırsak yavaşlığına neler sebep olur?

Yetersiz sıvı alımı ve dehidrasyon
Yetersiz lif alımı
Tuvalete gitme ihtiyacı geldiği halde sonraya ertelemek
Fiziksel aktivitenin azlığı
Spastik kolon rahatsızlığı
Yaşam tarzındaki değişiklikler (hamilelik, yaşlanma ve seyahat etme gibi)
Hastalıklar
Laksatiflerin sık ya da yanlış kullanımı
Felç, diyabet gibi hastalıklar
Rektum ve kolondaki problemler
Bazı ilaçlar
Hormonal değişiklikler
Hemoroid ve anal fisuriler
Vücutta oluşan tuz kaybı
Omurilik yaralanmaları

Bazı nadir durumlarda kabızlık, daha ciddi bir hastalığın belirtisi olabilmektedir. Mesela, kolon kanseri gibi.

Risk faktörleri

Eğer aşağıdaki durumlar sizde varsa, kabızlığa daha yatkınsınız demektir;

Kabızlık sorunu olan bir aile üyesi
Hareketsiz olmak
Yatalak olmak
Lif açısından fakir bir beslenme tarzına sahip olmak
Yaşlılık
Yeterli sıvı almamak
Bazı ilaçların kullanılması
Kemoterapi

Kadınlar, erkeklere göre daha sık kabızlık sorunu yaşamaktadırlar ve çocuklar da yetişkinlerden daha sık bu problemle karşılaşırlar.

Tedavi yöntemleri

Çoğu vakada, basit yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmaktadır. Bazı durumlarda ise medikal yardıma ihtiyaç duyulmaktadır.

Beslenmede ve hayat tarzında değişiklikler
Yüksek oranda lif içeren besinler tüketmek
Düzenli egzersiz
Düzenli sıvı alımı
Tuvalette vakit geçirmek. Tuvalette oturmak için kendinize zaman ayırın. Ayrıca tuvalete gitme ihtiyacını hissettiğiniz zaman ertelemeyin.
Laksatifler (bunu sadece doktorunuz önerdiği zaman kullanmalısınızdır. Çünkü bağımlılık yapabilmektedirler)

Kabızlık ciddi problemlere neden olabilir. Bu nedenle, çok ağrı çekiyorsanız ya da uzun süredir bu sorunu yaşıyorsanız, mutlaka doktora görünmelisiniz.