Ekonomik ve siyasi sorunlar pek çok ülkede sokak isyanları çıkardı. Şili, İspanya, İngiltere, Lübnan, Irak ve Hong Kong’da ardı ardına eylemler yapılıyor. Şili’de metroya yapılan zam 164 metro istasyonu ve enerji şirketlerinin ateşe verilmesiyle sonuçlandı, 15 günlük OHAL ilan edildi. İspanya’da Katalan liderlere veren hapis cezası ve gösteriler “iç savaş” endişesine yol açıyor. Londra’da Brexit, Lübnan’da zam ve vergi, Irak’ta da yolsuzluk protestoları var.
Son bir haftada, dünyanın çeşitli noktalarında başlayan sokak hareketleri ve eylemleri birbirinden güç alarak büyümeye devam ediyor. Küreselleşme adlı fenomenin sınırlarına ulaşması ve gerileme işareti vermesi, küresel refahın daralması, devletlerin büyüyen ekonomik ve sosyal problemler karşısında sundukları reçetelerin çaresizliği milyonları sokağa döktü, hükümetler çaresiz. Latin Amerika’dan, Avrupa’ya, Ortadoğu’dan Doğu Asya’ya kadar tüm fay hatlarını harekete geçti. Beyrut’ta, Bağdat’ta, Barselona’da, Londra’da, Hong Kong’ta, Santiago’da ve Buenos Aires’te sokağa çıkan milyonların, talep ettikleri çözümleri alabilecekleri ise soru işareti. Dünyamız, küresel bir istikrarsızlık ve kaos sürecinin eşiğinde.
TANKLAR SOKAKLARA KONUŞLANDI
Şili’nin başkenti Santiago’da metroya yapılan 30 peso (24 kuruş) zammın ardından patlak veren protestolar da hızla diğer şehirlere yayıldı. Ülkedeki ekonomik sıkıntılara son damla olan metro zammı sonrası, öfkeli Şilililer devlete nakit gelir sağlayan kurumları hedef almaya başladı. Göstericiler 164 metro istasyonunu, Banco Chile ve ENEL enerji şirketi binalarını ateşe verdi. Bir marketin ateşe verilmesi sonucu ise 3 kişi öldü. Hükümetin önceki gün başlayan protestolar nedeniyle başkent Santiago’da 15 günlük olağanüstü hal ilan etmesinin ardından, sokaklarda askerler ve tanklar konuşlandırıldı. Şiddetli gösterilere ve yağmalara sahne olan Şili’de, Diktatör Augusto Pinochet’in 1990’da devrilmesinden bu yana doğal afet harici ilk kez “acil durum” ilan edilerek, güvenlik orduya teslim edildi.
İSPANYA’DA İÇ SAVAŞ KORKUSU
İspanya’da Yüksek Mahkemenin ayrılıkçı Katalan siyasetçilere verdiği hapis cezasına karşı düzenlenen gösteriler birinci haftasına girerken şiddet eylemlerinde gözle görülür artış yaşanıyor. Katalonya Özerk Yönetimi’nin başkenti Barselona’da yüzbinler sokakları ateşe verdi. İspanyol güvenlik güçlerinin sert müdahalede bulunduğu gösterilerde, eylemcilerin duvarlara “Bu artık sadece bağımsızlıkla ilgili değil” sloganlarını yazması, “iç savaş” endişelerini artırdı. Ülkede gelecek hafta sonu oynanacak dünyanın en önemli spor karşılaşmalarından Barcelona-Real Madrid maçının belirsiz bir tarihe ertelenmesi de kaosun kısa sürede çözülemeyeceğinin işareti oldu.
LONDRA’DA BREXIT AÇMAZI
2106 yılında referandumla Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı (BREXIT) alan İngiltere’de sular durulmuş değil. Her ne kadar İngiltere Başbakanı Boris Jonhson, geçen hafta Brüksel ile yeni bir Brexit anlaşmasına imza atsa da İngilizler ikinci bir referandumun yapılmasını istiyor. Bu çerçevede dün bir milyon Brexit karşıtı Londra sokaklarını doldurdu. Brexit karşıtı gösteriye katılan bir eylemcinin “Parlamentodaki şarlatanlardan kurtulmak istiyorum.” cümleleri, ülkedeki siyasi yapıya duyulan güvensizliği gözler önüne serdi. Öte yandan Başbakan Johnson ile İngiliz Parlamentosu arasındaki Brexit çekişmesi sonucu ülkedeki siyasi belirsizlik de devam ediyor.
LÜBNAN’DA İSTİFALAR YETMEDİ
Lübnan’da, 2011’de Suriye’deki krizin başlamasıyla maruz kalınan mülteci dalgaları ve derinleşen siyasi sorunlar nedeniyle ekonomik sıkıntılar sonucunda Beyrut’ta adeta sosyal patlama yaşandı. Ülkedeki çok parçalı siyasi yapıya ve bölünmüşlüğe inanmayan binlerce Beyrutlu zamların geri alınması ve hükümet verdiği çözüm sözüne rağmen sokaklardan ayrılmadı. Lübnan Güçleri Partisi’nin hükümetteki dört bakanı istifa etti. Cumhurbaşkanı Mişel Avn ve Başbakan Said Hariri ise sorunların en kısa sürede çözüleceği vaadinde bulundu. Hariri’nin Güney Afrikalı bir modelin banka hesabına 16 milyon dolar gönderdiğinin ortaya çıkması Lübnanlıların öfkesine sebep olmuştu.
HONG KONG YANGIN YERİ
Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde aylardır reform talebiyle yapılan hükümet karşıtı protestolar, polisin dün yapılması planlanan yürüyüşe getirdiği yasağa rağmen devam etti. Hükümete yönelttikleri 5 talebin yerine getirilmesi çağrısında bulunan çoğu maskeli göstericiler, caddeleri doldurdu. Protestocu bir grup, metro istasyonlarına molotof kokteyli attı. Protestolar sırasında bir market protestocular tarafından talan edilirken, bir grup protestocu güvenlik kamerasının bulunduğu direği elektrikli testere kullanarak devirdi.
BAĞDAT TEKRAR SOKAĞA HAZIRLANIYOR
Irak’ta ekonomik şartlardaki kötüleşme, yolsuzluk ve kamu hizmetlerinin yetersizliği nedeniyle başta başkent Bağdat olmak üzere ülkenin birçok şehrini yangın yerine çeviren gösterilerin de bu hafta yeniden başlayacak. Iraklı eylemcilerin bir kez daha Bağdat’taki Tahrir Meydanı olmak üzere birçok şehirde gösteriler yapacağı belirtliyor. Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr’ın da, hükümet yetkililerinin halk ayaklanması karşısında panik içerisinde olduğunu savunarak 25 Ekim’de yapılması planlanan hükümet karşıtı gösterilere desteğini açıklaması ülkedeki olayları büyüteceği değerlendirilmekte.
Joker protestoların yeni yüzü
- Beyrut’taki gösterilerde bazı protestocular popüler film karakteri Joker’in maskesini taktı.
