Çocuklarda, özellikle de 4-6 yaş arasında çok sık görülen ve tekrarlayan kas-iskelet sistemi ağrılarının en önemli nedeni “büyüme ağrısı” kabul ediliyor. Çocuklarda huzursuzluk ve yürümeyi reddetme gibi davranışlara yol açabilen ağrılar, bazen önemli bir hastalığın belirtisi olarak da ortaya çıkabiliyor. Okul çağındaki çocukların %10-20’sini etkileyen ağrıların doğru teşhis edilmesi yaşamsal önem taşıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mustafa Armut, anne ve babaları endişelendiren büyüme ağrıları hakkında bilgi verdi.
Ağrı uykudan uyandırabilir
Büyüme ağrısının nedeni tam olarak bilinmese de, vücuttaki D vitamini ve eser miktardaki element düzeyinin azalması, psikolojik ve düşük ağrı eşiği ile ortaya çıktığı belirlenmiştir. Ağrı, akşam ve gece birkaç dakika sürebildiği gibi bazı çocuklarda bu ağrının saatlerce devam ettiği ve uykudan bile uyandırdığı bilinmektedir. Büyüme ağrısı, genellikle eklemlerle alakalı değildir. Bacaklarda sık görülen ağrı; baldır, uyluk ve dizin arka tarafında hissedilmektedir. Çocukların kas-iskelet sistemi değerlendirilirken, erişkinlerle karşılaştırma yapılmamalıdır.
Huzursuzluğa neden olabilir
Büyüme ağrısı nedeniyle huzursuz, huysuz, somurtkan ve oyuna isteksiz bir görünüm ya da yürümeyi reddeden çocuklar genelde kucaktan inmek istemez. Bu soruna bağlı olarak yaşam konforu olumsuz etkilenen çocukların, fizik muayene bulguları genellikle normaldir. Ağrıların etkisini azaltmak için masaj ve sıcak uygulama gibi nonfarmakolojik tedaviler önerilmektedir. Ağrı atakları çok sık olan çocuklara analjezik ilaçlar verilmektedir. Ancak bu ilaçların sürekli ve düzenli olarak kullanılmasının neden olabileceği yan etkiler de unutulmamalıdır. D vitamin eksikliği olan çocuklarda D vitamini takviyeleri sayesinde ağrı sıklığı azalmaktadır. Ayrıca ağrı atakları sıklığı 1-2 yıllık zaman diliminde kendiliğinden azaldığı ve ergenlik döneminde tamamen kaybolduğu unutulmamalıdır.
Önemli bir hastalık belirtisi olabilir
Çocukların yürümeyi sürekli olarak reddetmesinin altında ciddi sorunlar da olabilmektedir. Özellikle eklemlerde görülen simetrik şişlikler, eklem veya kemik enfeksiyonu (septik artrit, osteomyelit) ya da malignensi (lösemi veya osteosarkom) açısından önemli ipucudur. Büyüme ağrısı olarak düşünülen bu ağrının nedenleri iyi araştırılmalıdır. Çoğu zaman eğlenceli bir şekilde yapılan aktivitelerden eklem ağrıları nedeniyle kaçınma, oyun oynamak istememe ya da spordan uzak durma gibi davranışlar önemli bir göstergedir. Ayrıca önceden yardımsız yürüyen çocuğun sürekli olarak yürümeyi reddetmesi ve motor gelişim basamaklarında gecikme, nörolojik bir hastalığın işareti de olabilmektedir.
Gece sürekli uyandırıyorsa dikkat edin
Çocuklardaki gece ağrısı önemli bir ipucudur. Sürekli olmayan gece uyanma, iyi huylu bir durum olan büyüme ağrısının bir özelliğidir. Genellikle aralıklı ortaya çıkan bu ağrı önceden tahmin edilebilmektedir. Ancak geceleri sürekli uyanma, özellikle de tek taraflılık, yürürken sürekli olarak aksama olağan dışı bir durumdur. Bu belirtilere ateş, anoreksi, ağırlık kaybı gibi sistemik özellikler eşlik ediyorsa ciddi bir hastalığın varlığı araştırılmalı, tedavi planı altta yatan nedene bağlı olarak yapılmalıdır.
