İstanbul'da riskli binalarda yaşayanlar, büyük deprem ihtimaline rağmen bina testine direniyor. İBB ve İTÜ’nün ‘Hızlı tarama ile bina testi’ uygulamasına başvurusu gelen 162 bin binadan 79 bininde, maliklerin çoğunluğu izin vermediği için test yapılamadı. İncelenen 35 bin binanın yarısı yüksek ya da çok yüksek riskli çıktı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) 2020'den beri İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile birlikte çalıştığı "hızlı tarama ile bina testi" için başvurusu alınan 162 bin binadan incelenen 35 bininin yarısının yüksek ve çok yüksek riskli olduğu tespit edildi. Megakentte tüm maliklerin izin vermemesi nedeniyle başvurusu alınan 162 bin binadan 79 binine deprem riskine karşı ücretsiz sunulan "hızlı tarama ile bina testi" yapılamadı.
İBB, 2020'den itibaren İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile beraber çalıştığı "Pera 2019" yöntemiyle kentteki yapılarda ücretsiz "hızlı tarama ile bina testi" işlemi gerçekleştiriyor. Kent sakinleri tarafından https://binatespitiformu.ibb.g... internet adresinden yapılan başvuruların ardından ekipler söz konusu adreslere gidiyor. Binalarda ilk önce 5 kolonda sıva kaldırıp betonda okuma alınırken, röntgen cihazıyla da demir sayısı, aralıkları ve yerleri belirleniyor.
SINIFLANDIRMA YAPILIYOR
Test sonucunda binalara A ve B düşük risk, C orta risk, D yüksek risk, E çok yüksek risk sınıflandırması yapılıyor. Hızlı tarama sonucunda D ve E sınıfı olan binalara, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince kapsamlı analiz yapılması öneriliyor.
35 BİN BİNA İNCELENDİ
6 Şubat 2023'teki depremlerden sonra talebin arttığı teste, bugüne kadar 162 bin başvuru yapıldı. Başvuru üzerine ekipler 114 bin binayı ziyaret etti. Ziyaret edilen yapılardan 79 bininde diğer kat malikleri tarafından izin verilmemesi üzerine bu binalara "hızlı tarama ile bina testi" işlemi yapılamadı. Ekipler, 35 bin binada ise hızlı tarama işlemini gerçekleştirdi. İncelemeler sonucunda çoğunluğu 1999'dan önce yapılan binaların yarısının D ve E sınıfı olduğu belirlendi. İncelenen bu 35 bin binanın 318'nin kendi kendine çökebilecek durumda olduğu, 1238'inin ise deprem güvenliğinin hiç olmadığı tespit edildi.
293 BİNA YIKILDI
Bugüne kadar "hızlı tarama ile bina testi" yapılabilen binalardan 293'ü yıkıldı ya da "riskli bina" kararı alınarak tahliye sürecine girdi. Bu 293 binada bulunan 3 bin 60 bağımsız birimde yaşayan 10 binden fazla kişi bu sayede riskten kurtulmuş oldu. E sınıfında çok yüksek riskli olarak tespit edilen 5 bin 381 binanın tahliye, yıkım ve yenileme süreçlerinin hızlanması için de bu binalarda ikamet eden ev sahiplerine kira yardım paketi hazırlandı. İstanbul'da 800 bini 2000 yılı öncesinde inşa edilmiş durumda olan 1 milyon 200 binden fazla bina bulunuyor. Bu binalar deprem riski gözetilerek öncelik verilip yenilenmeyi bekliyor. Kentteki bu 800 bin binanın 200 bininin ise öncelikle yenilenmesi hedefleniyor.
YÜZDE 10'U METRUK KALDI
İstanbul genelinde 35 bin 627 tarihi eser bulunuyor. Bu tarihi yapı stokunun yüzde 10'unun metruk ve harap halde olduğu belirlenirken, kritik ve metruk durumda olanların sayısı ise 3 bin 500'e ulaşıyor. Bu 3 bin 500 metruk yapının da 1000'ine, Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) tarafından belgeleme ve acil müdahale uyarı yazısı yazıldı.
