Yasalar gereği, istifa eden çalışanların kıdem tazminatı alma hakkı bulunmamakla birlikte, belirli durumlarda bu tazminat ödemesi yapılabiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) alınan bir yazı ile bazı çalışanlar kıdem tazminatı hakkına sahip olabiliyor. 1999 sonrası işe başlayan çalışanlar için 25 yıl şartı aranırken, 2008 sonrası sigortalı olanlarda prim gün sayısının yeterli olması kıdem tazminatı alımında etkili. Ayrıca, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için çalışanın son işyerinde en az 1 yıl süreyle çalışmış olması gerekiyor. Konu hakkında detaylara haberimizden ulaşabilirsiniz...
Kıdem tazminatı alabilmek için genel olarak işten kendi isteği dışında ayrılmak gerekiyor. Ancak bu durumun bazı istisnaları mevcut. 1475 sayılı Kanunun 14. maddesine göre, istifa eden çalışanlar bazı özel şartları yerine getirdiklerinde kıdem tazminatı alabiliyorlar. Bu istisnalardan biri, emeklilik için yaş dışında gereken şartları tamamlamış olmaktır. Buna göre, prim ve hizmet yılı şartını tamamlayan çalışanlar, son işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmaları kaydıyla, istifa ederek kıdem tazminatlarını alabiliyorlar.
İŞE GİRİŞ TARİHİNE GÖRE PRİM ŞARTI
Kıdem tazminatını almak için emeklilikte yaş dışındaki şartları yerine getirmek gerekiyor ve bu şartlar, kişinin işe giriş tarihine göre değişiklik gösteriyor. Üç farklı dönem üzerinden bu şartlar sıralanıyor:
BİRİNCİ DÖNEM (8 Eylül 1999 Öncesi)
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan çalışanlar için kıdem tazminatı almak adına en az 3600 gün prim ödemiş olmaları yeterli. Bu durumda, 10 yıl sigortalı çalışmış olanlar istifa ederek mevcut işyerlerinden kıdem tazminatı alabiliyor.
İKİNCİ DÖNEM (8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 Arası)
Bu dönem 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigorta başlangıcı olan çalışanları kapsıyor ve iki ayrı şart öne çıkıyor:
Kadın veya erkek fark etmeksizin, 7 bin gün prim ödemesini tamamlayanlar kıdem tazminatına hak kazanabiliyor.
7 bin günü tamamlayamayanlar için ise 4500 gün prim şartı bulunuyor. Bununla birlikte ilk sigortalı olduğu tarihten itibaren 25 yılın geçmiş olması gerekiyor. Örneğin, 1999 yılında sigorta başlangıcı olanlar, bu yıl 9 Eylül itibarıyla 25 yıllık süreyi doldurarak kıdem tazminatı talep edebilir.
ÜÇÜNCÜ DÖNEM (1 Mayıs 2008 Sonrası)
1 Mayıs 2008 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olan çalışanlar, kıdem tazminatı alabilmek için 7200 gün prim ödemesi yapmak zorundalar. Bu süreyi tamamlayan kadın ve erkek çalışanlar, istifa ederek kıdem tazminatı alabiliyor. Ancak 7200 gün prim ödemeyenler için ise farklı prim koşulları kademeli olarak belirlenmiş durumda:
2008 ile 2016 yılları arasında sigorta başlangıcı olanlar için prim gün sayısı her yıl 100 gün artırılarak belirleniyor. Buna göre:
2008’de sigortalı olanlar için 4600 gün,
2009 için 4700 gün,
2010 için 4800 gün,
2011 için 4900 gün,
2012 için 5000 gün,
2013 için 5100 gün,
2014 yılı için 5200 gün,
2015 yılı için 5300 gün,
2016 ve sonrasında ise 5400 gün olarak belirlenmiştir.
KISMİ EMEKLİLİK
Kıdem tazminatına hak kazanmak için gereken prim gün sayıları, kısmi emeklilik için de gerekli olan prim sınırlarını belirliyor.
Buna göre:
1999 öncesi sigortalılar için kısmi emeklilik şartları 15 yıl ve 3600 gün,
1999-2008 yılları arasında sigortalılar için 25 yıl ve 4500 gün,
2008 sonrasında sigortalı olanlar için ise 4600 ile 5400 gün arasında değişen kademeli prim günleri gerekiyor.
Bu prim gün sayıları kıdem tazminatı için yeterli olsa da emeklilik hakkı kazanabilmek için ayrıca yaş şartının da tamamlanması gerektiği unutulmamalı.
SGK YAZISI ALMAK ŞART
Kıdem tazminatı almak isteyen çalışanlar, yukarıda belirtilen prim gün şartlarını ve en az 1 yıllık çalışma süresini tamamladıklarında SGK'dan kıdem tazminatı için gerekli olan yazıyı alabilirler. Bu yazıyı almadan istifa edilirse kıdem tazminatına hak kazanılamaz. Bu nedenle, önce SGK'dan bu yazıyı alarak istifa dilekçesine eklenmesi gerekir. Dilekçeye, istifa sebebi olarak yaş dışındaki emeklilik şartlarını tamamladığınızı belirtmeniz önemlidir.
