EYT düzenlemesinde sona gelindi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "2 Milyon 250 bin vatandaşımız emekli olma hakkına kavuşuyor. Herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar:
"Ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin makul seviyeye getirilmesi konusunda çok adım atmış bir ülkeyiz.
Kamu bütçesinde büyük yük bindiren sosyal güvenlik sistemimizi yönetilebilir bir hale getirilmesi için çok çalıştık.
Elbette her düzenleme beraberinde yeni tartışmaları getirdi. Bunlardan biri de 1999 düzenlemesine göre emeklilikte primi doldurduğu halde yaşı bekleyen çalışanların talebidir. Prensip olarak çalıştığı dönemden daha uzun bir süre maaş almanın sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz. Ülke ekonomimize yük bindirmemek için uzunca süre buna sıcak bakmadık.
85 milyonun geleceğini düşündüğümüz için konuyu ölçüp biçmeden taahhüt altına girmek istemedik.
Küresel krizin ülkemize etkileri sebebiyle vatandaşımızın yanında olduğumuzu asgari ücret, memur maaşı ve emekli maaşıyla gösterdik.
Bugün de emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını çözme yoluna gidiyoruz. Sistemi tartışmadan arındıracağımıza inanıyorum.
Her konuda olduğu gibi bu düzenlemeyi de milletimiz için yapıyoruz. Tekrar hatırlayacak olursak, emekli olmak için prim günü, sigortalılık süresini ve yaşı tamamlamak gerekiyor. Yaptığımız düzenlemeyle ilk iki şartı baz alıyoruz.
Her yıl istihdamına 1 milyon kişi ekleyen bir ülke olarak dengeyi korumayı başarıyoruz. 2 milyon 200 bin vatandaşımız da emekliliğe kavuşuyor. Hetrhangi bir yaş sınırı istenmeyecektir. BOrçlanma işlemleri de zaten başlatıldı. Yeni düzenleme ile sistemin mali yükünü dengeleyecek çalışmaları da yaptık. Hemen emekli olmak istemeyenler için ayrı bir düzenleme hazırlıyoruz.
İşveren için kredi desteği yapılacak. Her vatandaşımızın emeğine ihtiyacımız var. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edecek vatandaşlarımız için düzenleme getiriyoruz.
EYT ile ilgili düzenlemenin hal sahiplerine hayırlı olmasını diliyorum."
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili ilk kez detay paylaştı. EYT'li çalışana 5 puan formülü geleceğini ifade eden Bilgin, emekliliğe hak kazanılacak olan net tarihi de duyurdu. Bakan Bilgin, Star TV’nin sorularını yanıtladı. Emekliliğe hak kazanılacak olan tarihi açıklayan Bilgin, “EYT için net tarih 8 Eylül 1999. Yıpranma hakkı, doğum ve askerlik borçlanmaları olsa bile işe başlangıç tarihi geriye çekilemez. Bunlar ancak eksik prim gün sayısını tamamlamak üzere yapılır. Yani o eksik kalan prim gün sayısını telafi eder. Ama işe başlangıcı geri çekmez. Öyle bir şey yok.” dedi.
Emekli olanların işe devam etmesi durumunda, normal çalışanlara göre primlerinin 5 puan yükseldiğini ve işverenlerin EYT düzenlemesinin hayata geçmesi sonrasında, bu farkın kaldırılmasını istediğini vurgulayan, Bilgin, “Buna çözüm olarak işveren emekli olan kişiyi çalıştırıyorsa devlete normal çalışandan daha fazla prim ödüyor. Oradaki primi aşağı çekerek eşit seviyeye getireceğiz. Yani işverene sen EYT’li olan bu çalışanını atma, çalıştır. Biz sana sosyal güvenlik destek primi vereceğiz.” dedi.
EYT’lilerin kıdem tazminatı konusuyla ilgili de Bakan Bilgin, “Bu konuda da Hükümetin bazı formülleri var.” dedi. Bilgin, şu ifadeleri kullandı;
“Öncelikle bu büyük bir sorun değil. Çünkü işveren kıdem tazminatını vergiden düşüyor. Ayrıca kıdem tazminatı ödemesini işveren işçisiyle kendi arasında anlaşarak taksitlendirebilir.”
Sigortalılık süresi ve prim günü eksiği olan EYT'liler bunları tamamladıktan sonra başvurmaları halinde emeklilik hakkı kazanacak. Sabah’ta yer alan habere göre, milyonların en çok merak ettiği; emeklilik bekleyen SSK ve Bağ-Kur'luları hak sahibi yapacak, prim günü, sigortalılık süresi gibi şartları içeren tablolarla, 'Eksik primi olanlar ne yapacak, EYT ile kısmi emeklilik nasıl olacak' soruları geliyor.
Mevcut durumda 1999 öncesi sigorta girişi olan vatandaşların emeklilik şartlarına bakacak olursak; 4A SSK dediğimiz kategoride yer alan kadınlar ve erkeklerin 20 ve 25 yıl sigortalılık süresiyle 5.000 ila 5.975 gün primi tamamladıklarında emeklilik için yaşı beklediğini görüyoruz. Yaş şartı ne burada? Erkeklerde 44-58 yaş arası, kadınlarda ise 38-56 yaş aralığı. Burada yaş şartını kaldırdığımızda diğer şartlar sabit olacak şekilde 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar emekli olabilecek.
Tabloya dikkatle baktığınız zaman 5.000 gün ibaresi kalın harflerle vurgulandı. Çünkü 1999 düzenlemesi öncesi prim şartı SSK'da hem kadınlar hem de erkekler için 5.000 gündü.
Yaş şartı kalkıyor ve sigortalılık süreleri de 20 ve 25 yıl olarak kalıyor. Peki prim 5 bin gün mü yoksa mevcut yürürlülükteki yasayla 8 Eylül 1999 öncesi sigortalıları kapsayan kademeli olarak 75'er gün şeklinde artan 5000 ila 5975 gün sistemi mi olacak? İşte tam buradaki detaylar Aralık ayında netleşecek.
4B-4C dediğimiz kategoride yer alanlara bakacak olursak, sigortalılık süresinin tıpkı SSK'da olduğu gibi kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl olduğunu görüyoruz. Bununla beraber prim günü erkeklerde 9.000 gün, yaş aralığı 44-60, kadınlarda ise prim 7.200 gün, yaş aralığı ise 40-58 olarak dikkat çekiyor. Burada da yaş şartını kaldırdığımız zaman tabloda belirtilen sigortalık süresi ve primle emeklilik imkanı doğacak.
Belirli bir süre çalışarak prim biriktirmiş daha sonra ise iş hayatına ara vermek zorunda kalan vatandaşlar için kısmi emeklilik, yani yaştan emeklilik imkanı var. 8 Eylül 1999 öncesinde normal emekliliğin dışında bir de 3.600 gün primle kısmi emeklilik şartları bulunuyordu. EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle primini doldurma imkanı olmayanlar için 3.600 günle kısmi emeklilik hakkı doğacak.
Bir EYT'linin kısmi emeklilikten faydalanabilmesi içinse üç şart bulunuyor. Şu anki mevzuaata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı var. Ancak EYT düzenlemesi bu şartları değiştirebilir.
3.600 gün primi tamamlamak, 15 yıl sigortalılık süresini doldurmak, kadınlarda 50 ve erkeklerde 55 yaş şartını sağlamak. SSK'lıların EYT ile kısmi emeklilikten faydalanabilmek için işte bu 3 şartın tamamlanması gerekiyor.
Daha açık ifadeyle EYT düzenlemesiyle 8 Eylül 1999 öncesindeki şartlara dönülünce 3.600 gün primle kısmi emeklilik imkanı doğacak. Yani 3.600 gün primi tamamlayan kadınlar 50, erkekler ise 55 yaşında emekli olabilecek.
Bağ-Kur'da ise işler biraz daha farklı. Burada kısmi emeklilikte farklı bir prim sayısı bulunuyor ve 5.400 prim günü öne çıkıyor. Bir diğer önemli husus da 1 Ekim 1999 tarihi. Çünkü bu tarihe göre yaş şartı belirleniyor.
3600 günü geldiği zaman sigortalı olan kadınlar emekli olabilir. Tabii bunun için öncelikle gerekli olan tarih, gün sayısı ve çalışma sayısı gibi kriterleri tamamlamaktır.
Bu kriterleri tamamlayan ve taşıyan kadınlar 50 yaşına geldiği zaman emekli olma hakkını değerlendirir. Fakat 2002 tarihinden sonra sigorta sahibi olan kadınlar için yaş kriteri 54 olarak ön plana çıkar. Aynı zamanda çalışma süresi ve prim gün sayısı da bu bağlamda değişkenlik gösterebilir.
İlk sigortalı olduğu tarih 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arası olanlar sigortalılık süresi olmadan, 7000 gün prim ödemeleri ve 60 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar.
İlk sigortalı olduğu tarih 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arası olanlar tamamlaması gereken sigortalılık süresi olmadan, 7000 gün prim ödemeleri ve 58 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar.
1 Mayıs 2008 ile 31 Aralık 2035 tarihleri arasında işe girenlerin emeklilik şartları da farklı olacak. Bu tarihler arasında işe girenlerin yerine getirmesi gereken ilk şart, prim ödeme gün sayısının 7200 olması. Bu şartı yerine getirenler sigortalılık süresine gerek olmadan 60 yaşında emekli olabilirler. Ancak bu tarihlerden sonra emeklilik yaşı de değişiyor. Şöyle ki:
Bir de emeklilikte, farklı yıllarda yapılan düzenlemeler çerçevesinde, işe giriş tarihlerine göre belirlenen farklı emeklilik yaşları ve yine farklı prim gün sayıları var. Şöyle anlatayım:
* İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1992 ile 23 Mayıs 1994 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5675 gün prim ödemeleri ve 54 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar.
* İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1994 ile 23 Kasım 1995 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5750 gün prim ödemeleri ve 55 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar.