Yunanistan'da mali kriz devam ediyor: Malını mülkünü satıyor

Yunanistan, ağustos ayında sona ermesi planlanan üçüncü kurtarma paketi programı kapsamında en kritik konulardan biri olan özelleştirmelerde gaza bastı. 86 milyar euroluk son kurtarma paketi kapsamında gerçekleştirilmesi gereken reformlara ilişkin müzakerelere hale devam edilirken; özelleştirme, kamu idaresi ve geri ödenmeyen banka kredileri Yunanistan'ın en çok başını ağrıtan konular. Dünya gazetesinin haberine göre, 2017 yılında özelleştirme hedefini tutturamayan Atina yönetiminin bu yıl da özelleştirme gelirinin beklentilerin altında kalması beklenirken, Yunanistan kreditörlerin talep ettiği satışları gerçekleştirmek için elini çabuk tutmaya çalışıyor.

2015 yılında kabul edilen 3'üncü kurtarma paketi kamunun en değerli aktiflerinin transfer edilmesiyle Atina'da bir özelleştirme fonu oluşturulmasını, elde edilecek gelirin yarısının bankalara sermaye takviyesinde, bir çeyreğinin borç geri ödemesinde ve kalan çeyreğin yatırımlarda kullanılmasını öngörüyordu. Kurtarma paketine göre 10 liman, gayrimenkul varlıkları, Hellenic Post ve Atina Su İşleri'nin de dahil olduğu 19 özelleştirmenin hayata geçirilmesi gerekiyor.

Hedefleri tutturamadı

Ancak Avrupa Komisyonu'nun raporuna göre Yunanistan özelleştirme programının çok gerisinde kaldı. 2017'de kreditörle yaptığı anlaşmasının 0.5 milyar euro gerisinde kalarak 1.4 milyar euro gelir elde eden Atina, paketin devreye girmesinden bu yana 3.2 milyar dolar özelleştirme geliri yarattı. Bu yılın ikinci yarısında da 1 milyar euro daha gelir elde etmesi bekleniyor. Bu da özelleştirmelerin programın sona ereceği ağustos sonrasına kalabileceği anlamına geliyor.

Avrupa Komisyonu'na göre geçtiğimiz yıl gelir hedefinin tutturulamaması Selanik Limanı'nın yüzde 67'sinin satışının tamamlanmasında yaşanan gecikmelerden ve telekom şirketi OTE'nin yüzde 5'nin satış sürecinin başlatılmamasından kaynaklandı. Selanik Limanı’nın 1.1 milyar euroluk satışı ancak bu yıl tamamlanabildi. Yunanistan Özelleştirme İdaresi (HRADF), OTE'nin yüzde 5'lik satış ihalesini ise şubatta açtı.

Yunanistan'ın kurtarma paketinden 'temiz bir çıkış' yani daha fazla finansal yardım talebinde bulunmadan bir çıkış yapabilmesi için özelleştirmelerin tamamlanması büyük bir önem taşıyor.

Bu yıl neler yaptı?
■ Hedefleri yakalamak için harekete geçen Atina geçtiğimiz hafta Yunanistan'ın doğalgaz dağıtım şirketi DESFA'nın özelleştirilen yüzde 66'lık hissesinin İtalyan enerji şirketi Snam'ın liderliğindeki konsorsiyuma satılacağı açıklandı. Yunanistan Varlık Kalkınma Fonu (TAIPED) tarafından yapılan açıklamada, konsorsiyumun 535 milyon euroluk teklifleriyle ihaleyi kazandığı bildirildi. DESFA, Bulgaristan ve Türkiye'den üzerinden alınan gazı yaklaşık bin 460 kilometrelik doğalgaz boru hattı ile ülke içinde dağıtıyor.
■ TAIPED kamu petrol şirketi ELPE'nin de çoğunluk hissesinin özelleştirmesi için ihale açıldığını duyurdu.
■ 1.100 tekne bağlama kapasitesiyle Balkanların en büyük limanı olma özelliği taşıyan Alimos için teklifl er alındı. Alimos Limanı için Koç Holding ve Doğuş Grubu yarışıyor. Her iki grup da ihaleye yerel ortaklarla girdi.
■ Ülkenin ikinci büyük limanı olan Selanik Limanı'nın yüzde 67 hissesinin Alman Deutsche Invest şirketinin liderliğindeki konsorsiyuma satışı Mart ayında tamamlandı. Satış bedeli 1.1 milyar euro oldu. Konsorsiyum, yedi yıl içinde tesisin altyapısını yenilemek için en az 180 milyon euro harcamayı da taahhüt ediyor.
■ Yunan Özelleştirme Kurumu (HRADF), Hellenic Petroleum S.A. (HELPE) şirketindeki çoğunluk hisselerinin satışı için uluslararası ihale sürecini geçen hafta başlattı. HRADF tarafından yapılan açıklamada, ülkenin en büyük petrol rafinerisi olan HELPE’nin en az %50.1 hissesinin satılacağı ve ilgilenen yatırımcıların 18 Mayıs 2018 tarihine kadar başvuruda bulunması gerektiği ifade edildi.
■ Geçtiğimiz günlerde özelleştirme ihalesine çıkan ve kimsenin teklif vermediği Yunanistan'ın en büyük telekom şirketi OTE'nin yüzde 5 hissesini Alman kamu şirketi Deutsche Telekom aldı. Yunanistan hükümetinin daveti üzerine yapılan satış anlaşmasıyla Deutsche Telekom'un OTE'deki payı yüzde 45'e çıkacak, hükümetin payı ise yüzde 5'e düşecek.

22 milyar euro yatırım gerek

PwC tarafından hazırlanan bir rapora göre Yunanistan ekonomisinin sağlıklı bir büyüme yörüngesine ulaşmak için önümüzdeki beş yıl boyunca yılda ortalama 22 milyar euro daha ilave yatırıma ihtiyacı olacak.

Araştırmada, söz konusu 110 milyar euroluk yatırımın ekonomik bir mucizeye yol açmayacağını, bunun yerine gayri safi yurtiçi hasılasının mevcut durgun büyüme oranını iyileştirmesi ve yüzde 3-4'e ulaşmasını sağlayacağı dile getirildi.