Türkiye’nin güçlü üretim ve ihracatı dış ticaret açığını eritiyor. Ekim itibariyle yıllık dış ticaret açığı 18,4 milyar dolara kadar geriledi. Düşük kur-yüksek faizin tercih edildiği 2008-2015 döneminde iş dünyası üretim yapmak yerine ithalata yönelince Türkiye’nin dış ticaret açığı 106 milyar dolara kadar çıkmıştı.
Reel kur dengesinin gözetilmediği 2008-2015 yıllarında Türkiye’nin dış ticaret açığı 106 milyar dolara kadar çıktı. Dolar/TL dengesinin 1,2 liraya kadar dönemde baş gösteren ithalat furyası, Türkiye’nin yatırım ve üretimini baltaladı. TL’nin aşırı değerlendiği bu dönemde, iş dünyasında üretim yapmak yerine ithalata yönelme furyası oldu. Sanayicilerin üretim yapmak yerine ithalata yöneldiği hatta bazı grupların üretimlerini yurt dışına kaydırmaya başladığı 2008-2015 döneminde, yurt içinde üretim yapmak ayrıcalıklı bir hale geldi.
2011 YILINDA 106 MİLYAR DOLARDAN DÖNDÜK
TL’nin rekabetçi özelliğinin zayıfladığı yıllarda Türkiye büyük dış ticaret açıkları verdi. 2009 yılında 38,7 milyar dolar olan Türkiye’nin dış ticaret açığı, 2010 yalında 71,6 milyar dolara, 2011 yılında ise 105,9 milyar dolara dayandı. Devam eden yıllarda da devam eden açık, 2012’de 84 milyar dolar, 2013’te 99,8 milyar dolar, 2014’te 84,5 milyar dolar, 2015’te ise 63,4 milyar dolarak kayıtlara geçti.
2015’TEN SONRA GERİLEDİ
Yerli üretimin iyice zayıfladığı bir ekonomik yapıyı ortaya çıkaran bu durum, Türkiye’yi düşük kur-yüksek faiz sarmalına çekti. Türkiye’yi orta gelir tuzağına düşüren bu politika, 2015’ten sonraki hükümetler döneminde terk edildi. Yeni dönemde düşüşünü sürdüren dış ticaret açığı 2019’da 32,1 milyar dolara kadar geriledi.
BUGÜN ARTIK CARİ FAZLAYI KONUŞUYORUZ
Aradan geçen altı yıla rağmen düşük kur-yüksek faiz kaynaklı sıkıntıları ancak aşabilen Türkiye, dış ticaret fazlasını konuşmaya başladı. Dönemsel olarak cari fazla veren dış ticaret açığı, reel kur politikasının etkisiyle gerilemeye devam ediyor. Cari işlemler hesabı Eylül ayında 1 milyar 652 milyon dolar fazla verirken, 12 aylık cari işlemler açığı 18 milyar 444 milyon dolar oldu.
İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI % 85
Ekim ayında da iyileşme sürdü. Geçen ay 20 milyar 807 milyon dolar ihracat, 22 milyar 270 milyon dolar ithalat yaptık. İhracatın ithalatı karşılama oranı % 93,4’a çıktı. Altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise % 93,3 oldu. Enerji hariç olarak bakıldığında, Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 118,8 seviyesine yükseldi. Ocak-Ekim döneminde ise bu oranın % 98,0 seviyesinde gerçekleşti. Ocak-Ekim döneminde ise bu oran %85,2 oldu.
İhracat ve turizm büyük katkı veriyor
- Türkiye’nin cari açığının minimize edilmesine güçlü ihracat ve bu yıl kısmen iyileşen turizm gelirleri büyük destek verdi. İlk 10 ayda ihracatımız yüzde 33,93 artışla 181 milyar 758 milyon dolar oldu. Son 12 aylık ihracatımız ise 215.7 milyar dolar ile yeni bir rekor kırdı. Enerji hariç olarak bakıldığında, Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 118,8 seviyesine yükselmiştir. İhracatta yaşanan yaklaşık 50 milyar dolarlık artış, cari açığın aşağı çekilmesinde başrol oynadı.
