Ticaret Bakanlığı göz açtırmadı: 2023'te aldatıcı reklamlara 114 milyon lira ceza

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, 12 Aralık 2023 tarihinde yapılan 340 sayılı Reklam Kurulu toplantısında tüketicileri aldatan, yanıltan, tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar eden reklamlar ile haksız ticari uygulamalar incelenerek pek çok idari müeyyide uygulandı. Reklam Kurulu'nun aralık ayı toplantısında görüşülen 171 adet dosyadan 139'u mevzuata aykırı bulunurken, söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma cezası ile birlikte, toplam 21 milyon 591 bin 808 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi.

'En iyi' ifadelerine müeyyide kararı

Reklam Kurulu, bir kozmetik şirketine ait reklamlarında yer alan 'En İyi Parfüm -En İyi Fiyat' ifadesinin, Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil ettirilmiş olmasına karşın üniversitelerin ilgili bölümlerinden veya akredite ya da bağımsız araştırma, test ve değerlendirme kuruluşlarından alınmış bilgi ve belgelerle ispatlanmadan kullanmasının, söz konusu reklamları yanıltıcı nitelikte kıldığı ve dürüst rekabet ilkelerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilerek, ilgili firmaya müeyyide uygulanmasına karar verildi.

Ayrıca bir çevrim içi rezervasyon sitesinin, konum, sunulan hizmetler ve fiyat karşılaştırmasında emsallerine nazaran çok avantajlı olduğu izlenimi oluşturan, ancak halihazırda rezervasyona kapalı olan bir konaklama tesisi opsiyonuna ilişkin reklam ve tanıtımlara devam etmesi ve anılan opsiyona ilişkin rezervasyon yapılmak istenildiğinde söz konusu opsiyonun artık müsait olmadığı, anılan tesiste başka bir opsiyona göz atılmasının istenildiği uyarılarına yer verilerek, tüketicilerin alternatif diğer rezervasyon sitelerine ilişkin avantajlı rezervasyon tercihlerine ulaşmasını manipüle eden karanlık tasarım uygulamasının, tüketicileri aldatıcı, yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirilerek ilgili firmaya müeyyide uygulanmasına karar verildi.

Yanıltıcı ifadelere ceza

Öte yandan çeşitli gıda markalarına ait 'Cool Lime' ve 'Lime Özü' gibi isimlere sahip ürün ambalajlarında yer alan yanıltıcı ifade ve görseller Reklam Kurulu'nda mercek altına alındı. Kurul tarafından 'Cool Lime' ve 'Lime Özü' gibi isimlerle piyasaya sürülen içeceklere yönelik yapılan incelemeler neticesinde; ürünlerden birinin içeriğinde lime/misket limonu özü bulunmayıp, yüzde 2 oranında limon suyu konsantresi ile nane ve misket limonu aromasının bulunmasına karşın, ürünün 'Cool Lime Özü' olarak isimlendirilmesinin ürünün misket limonu meyvesinden elde edilen yoğun meyve özü olan 'Lime Özü' olduğu şeklinde tüketiciler nezdinde yanıltıcı bir izlenim oluşturabileceği, diğer taraftan ürün ambalajında yer alan '1 ölçü Lime Özü ekle' ifadesinde geçen 'Lime Özü' şeklindeki ibarenin de, ürünün misket limonundan elde edildiği izlenimi oluşturmasına neden olduğu belirlendi.

Diğer bir üründe ise, ambalaj üzerinde 'Doğal Limon Nane& Misket Limonu Aromalı İçecek' ifadesine yer verilmesine karşın, ürünün eser miktarda misket limonu ve limon&nane aroması kullanılarak üretilmiş bir ürün olması ve tüketicilerde ürüne ilişkin doğallık algısı sağlayarak aldatıcı bir algı oluşturması nedeniyle, aldatıcı nitelikte olan söz konusu ambalaj tanıtımları mevzuata aykırı bulunarak ilgili firmalara müeyyide uygulanmasına karar verildi.

'İndirimli satış' reklamlarına 4,4 milyon lira ceza

Diğer taraftan, Reklam Kurulu tarafından yılın son ayında da tüketicileri aldatan, yanıltan, gerçekte olduğundan daha fazla indirim yapılıyormuş algısı oluşturan indirimli satış reklamları ve uygulamaları hakkında Kurul gündemine intikal eden 12 adet dosyaya yönelik idari müeyyideler uygulandı. Böylelikle, 2023 yılında Kurul tarafından toplam 134 adet indirimli satış dosyası hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunuldu ve mevzuata aykırı olduğu tespit edilen 119 adet dosya hakkında durdurma cezasının yanı sıra, toplam 4 milyon 41 bin 59 lira idari para cezası uygulanmasına karar veridi.

Reklam Kurulu tarafından 2023 yılında toplam 2 bin 7 adet dosya hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunularak, aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 1762 adet dosya hakkında durdurma cezasının yanı sıra, toplam 114 milyon 139 bin 768 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi.