Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Çekya ile ticaretin 20 yıl önce 450 milyon dolar olduğunu belirterek, "Aşağı yukarı 13 katı artışla 6 milyar dolara yaklaştı. Değerli büyükelçimizin ortaya koyduğu 10 milyar dolarlık hedef ulaşılabilir bir hedef." dedi.
Bakan Bolat, Çekya ziyareti kapsamında başkent Prag'da Dünya Türk İş Konseyinin (DTİK) Çekya ve Avrupa Temsilciler Kurulu temsilcileriyle buluştu.
Bolat, yaptığı konuşmada, birlikte çalıştıkları Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile ticaret diplomasisi kapsamında, Türk iş dünyasının kuruluşlarının temsilcileriyle, bu toplantılarda muhatap olunan ülkelerin iş insanlarıyla karşılıklı yatırım, ticaret ve ekonomik ilişkileri artırmak için bir araya getirdiklerini söyledi.
Çekya'nın Türkiye ile son derece sağlıklı ilişkileri olan, ciddi bir siyasi ya da ticari ihtilafının olmadığı dost bir ülke olduğunu aktaran Bolat, Avrupa Birliği (AB) içinde ilişkiler noktasında da Türkiye'ye destek veren bir ülke konumunda bulunduğunu ifade etti.
"Çekya ile ticaret hacmi son 20 yılda 13 kat artarak 6 milyar dolara yaklaştı"
"Aşağı yukarı 13 katı artışla 6 milyar dolara yaklaştı. Değerli büyükelçimizin ortaya koyduğu 10 milyar dolarlık hedef ulaşılabilir bir hedef. Çünkü biz Ticaret Bakanlığı olarak 2028'de 375 milyar dolar mal ticareti, 200 dolar da hizmetler ihracatı hedefi koyduk. Orta Vadeli Program'a (OVP) göre de 2026 sonunda 302 milyar dolar mal ihracatı ve 150 milyar dolar da hizmet ihracatları hedefimiz bulunmakta. Bu hedeflerimiz doğrultusunda Çekya ile de 10 milyar dolarlık mal ihracatı hedefine ulaşmamak mümkün değil. Bunu akıllı çalışarak, katma değeri artırarak, yeni pazar imkanları arayarak, yeni ihracat kanalları bularak hep birlikte başaracağız."
Bolat, bu konuda bakanlığın bütçesinin yüzde 60'ını ihracatçılar lehine kullandırdıkları bilgisini paylaşarak, "Eximbank ile ve bakanlık olarak destek enstrümanlarımızla sizlere destek olmaya her zamankinden daha fazla gayret edeceğiz. Bu noktada 2024'te Çekya, Türkiye'nin hedef ülkeleri arasında yer almaktadır. Bu şu anlama geliyor, ihracatçılarımız için, ihracat desteklerimizde hedef ülkelere daha fazla imkan sağlıyoruz. Bu nedenle mobilyada, inşaat malzemelerinde, ambalaj ve paketleme ürünlerinde, otomotiv, yan sanayi ürünlerinde, demir-çelikte, konteynerde ve yangın söndürücüleri, vinç ve tarım ürünlerinde ihracat potansiyelimiz önemli." ifadelerini kullandı.
''Çekya ile yatırım, ticaret, turizm ilişkilerimizin daha fazla arttırmak istiyoruz"
Bakan Bolat, Çekya'nın 11 milyon nüfusu olduğunu, bir yılda gelen turist sayısı ile bu rakamın 22 milyona çıktığını kaydetti.
Bolat, "Buradaki pazar imkanlarını 11 milyon olarak görmemek lazım. Çok sayıda yabancı turistin olduğunu gördük. Demek ki hizmetler sektörünün ana omurgası olan turizmde yapılacak çok işler var. Türkiye de dünyanın çok önemli bir turizm ülkesi. Turist sayısı olarak dünya dördüncüsüyüz. Turizm geliri olarak dünya yedincisi. 57 milyon turist, 56 milyar dolar turizm geliri var." diye konuştu.
"Çekya gerçekten takdir edilmesi gereken bir ülke. Yüz ölçümü ve nüfus olarak çok büyük olmasa da mühendislikte, metal sektöründe, otomotivde ve enerjide başarıya ulaşmış. Şöyle dünyanın gelişmiş ülkelerine baktığımızda, ABD, Japonya, Almanya, Çin gibi ülkelere, en önemli özellikleri mühendislik, metal ve otomotiv sektörlerindeki başarıları, gelişmişlikleri ve dünyaya yoğun ihracat yapmaları geliyor. Çekya da onların bir örneği olarak bu başarıya ulaşmış. Biz tabii gönülden tebrik ediyoruz ve Çekya ile yatırım, ticaret, turizm ilişkilerimizi daha fazla arttırmak istiyoruz."
"Çek şirketlerinin enerji konusunda Türkiye'de ciddi destekleri, katkıları ve yatırımları var"
Bolat, Çek şirketlerinin enerji konusunda Türkiye'de ciddi destekleri, katkıları ve yatırımları olduğuna vurgu yaparak, Türkiye ile AB ilişkilerinde enerji ve yeşil ekonominin büyük önem taşıdığını belirtti.
"Türkiye olarak son 20 yılda güneş enerjisini, rüzgar enerjisini, jeotermali keşfettik. Toplam enerji üretimimizin yüzde 16'sı sadece güneş ve rüzgar kaynaklarından geliyor. Hidrolik kaynaklarda da yüzde 26'mız var. Toplamda yüzde 42'mizi yenilenebilir enerji kaynaklarından elde ediyoruz. Bu Avrupa ortalamasının üzerinde. Avrupa ortalaması yüzde 30'larda. Bu anlamda yakında nükleer enerjimizin bu sene sonuna kadar ilk ünitesinin devreye girmesi planlanıyor. O da gelecek. Çekya'nın da Türkiye'nin hidrolik santrallerinde 8 tane 575 megavat miktarında üretimi var hidrolik enerjide, bu açıdan önemli."
Çekya ile Türkiye arasındaki ilişkilerde kritik konulardan birincisinin vize, ikincisinin de Türkiye'nin Batı ve Kuzey Avrupa'ya giderken kara yolları taşımalarında kota ve bu kamyonların şoförlerinin vize alamaması engeli olduğunu kaydeden Bolat, Ekonomi ve Ticaret Ortak Komite toplantısında bu konuları yeniden ele alacakları bilgisini verdi.
"Türkiye ile AB arasında yüksek düzeyli ticaret komitesi kurulması teklif edildi"
Ömer Bolat, Avrupa Birliği Komisyonu ile temasların son derece sıkılaştığı ve gelecek hafta Türkiye İhracatçılar Meclisinin (TİM) Brüksel ofisini açacaklarını, Avrupa Birliği Komisyon Başkan Yardımcısı ile de ikili görüşmesi olacağını söyleyerek, "Türkiye ile AB arasındaki yüksek düzeyli ticaret komitesi teklif ettiler, kuralım diye. Biz de çok memnun olduk. Burada karşılıklı ikili sorunlarımızı çözme noktasında önemli bir platform olacak bu komite." dedi.
Avrupa Birliği Komisyonunun Avrupa Birliği Konseyine sunduğu bir rapora dikkati çeken Bolat, raporda Türkiye ile ilişkileri geliştirme, Gümrük Birliğini modernize etme, hizmetler sektörünü Gümrük Birliğinin içine alma, vize kolaylıklarını sağlamak ve taşımacılıktaki sorunlara kolaylık sağlama konusunda yapıcı ve samimi öneriler sunulduğunu aktardı.
"AB için de Türkiye asla küçümsenmeyecek bir ortak konumunda"
Bolat, "2026 başında başlayacak karbon vergisi noktasında da reel sektörün firmalarımızın zarar görmemesini, bir gider yüküyle karşılaşmamasını sağlamak. Çevre Bakanlığımızın koordinasyonunda Emisyon Ticaret Sistemi kuruluş hazırlıkları tamamlandı." şeklinde konuştu.
"AB, bizim yüzde 41 ihracat yaptığımız en önemli ticaret ortağımız. OECD ülkeleri, Kuzey Amerika'yı eklediğimizde ticaretimizin yüzde 60 civarında yaptığımız bir bölge. Yatırımlarımızda da doğrudan yatırımlar da 265 milyar dolar Türkiye'ye doğrudan yatırım geldi. Bunun da yüzde 65'i bu bölgeden geliyor, Batı Avrupa ve Kuzey Amerika bölgesinden. Bizim için tabii önemli ortaklarımız. Asla göz ardı etmememiz gereken ortaklarımız. Ticaret olarak da Avrupa Birliği'nin üçüncü ülkeler anlamında beşinci ortağı Türkiye. Yani AB için de Türkiye asla küçümsenmeyecek bir ortak konumunda. O yüzden sizler işlerinizi yaparken başınız dik, arkanızda güçlü Türkiye'nin, güçlü Türk ekonomisinin desteğiyle daha rahat çalışabilirsiniz."
Bolat, ekonominin büyümeye devam ettiğini, 3 Haziran'da dış ticaret rakamlarını açıklayarak güzel haberler paylaşacaklarını sözlerine ekledi.
