Şoku önleyen iki hamle

Ekonominin 15 Temmuz’u saldırısı karşısında Türkiye direniyor. TL’yi zayıf düşürerek sürdürülen saldırılara karşı geliştirilen aksiyon planı devreye alındı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Merkez Bankası, önceki gece kurlar üzerinden yapılan saldırılara karşı önemli adımlar attı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), finansal istikrarın desteklenmesi ve piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi amacıyla Türk lirası ve döviz likidite yönetimi alanlarında bir dizi tedbir aldı. Merkez Bankası yaptığı ilk açıklamayla likidite sıkışıklığının önüne geçmeye çalıştı. Merkez Bankası’nın ilk açıklamasında; gün içi ve gecelik vadedeki hazır imkanlar çerçevesinde bankalara ihtiyaç duydukları tüm likiditeyi sağlayacağı belirtildi.

DÖVİZ DEPO LİMİTİ 20 MİLYAR AVRO’YA ÇIKARILDI

Türk Lirası işlemler karşılığında alınan teminatların iskonto oranlarının tür ve vadelerine göre güncellenerek bankalara teminat yönetiminde esneklik tanınacağı ifade edilen açıklamada, söz konusu düzenleme ile bankaların mevcut serbest teminatlarının iskonto edilmiş değerinde yaklaşık 3,8 milyar TL tutarında artış olmasının öngörüldüğü bildirildi. Açıklamada, “Bankaların Türk Lirası işlemleri için kullanabilecekleri teminat döviz depo limitleri 7,2 milyar avro seviyesinden 20 milyar avroya çıkarılmıştır” denildi.

MB, ARACILIK FAALİYETLERİNE YENİDEN BAŞLAYACAK
Açıklamada, bankaların bir hafta vadeye ek olarak bir ay vadeyle de döviz depo imkanından yararlanabilecekleri ifade edildi. Merkez Bankası’nın döviz depo piyasasındaki aracılık faaliyetlerine yeniden başlayacağı belirtilen açıklamada, bu çerçevede, Döviz ve Efektif Piyasaları Uygulama Talimatı ile belirlenen kurallar doğrultusunda döviz depo piyasasında bankaların Merkez Bankası aracılığı ile birbirlerinden borç alıp verebilecekleri kaydedildi. Açıklamada, bankaların döviz deposu almak üzere de kullanabilecekleri yaklaşık 50 milyar dolar seviyesindeki mevcut limitlerin gerektiğinde artırılabileceği ve kullanım şartlarında iyileştirmeye gidilebileceği vurgulandı.

10 MİLYAR DOLARLIK DESTEK

Merkez Bankası, dün attığı ikinci bir adımla TL ve döviz cinsi zorunlu karşılıklarda indirimlere gitti. TCMB bu değişiklikle yaklaşık 10 milyar TL, 6 milyar dolar ve 3 milyar dolar karşılığı altın cinsinden likidite sağlanmış olacağını açıkladı. Merkez Bankası bunu sağlamak için; Türk lirası zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 250 baz puan indirdi. Banka ayrıca bir iki ve üç yıla kadar vadeli yabancı para için de zorunlu karşılık oranlarını 400 baz puan aşağı çekti. Böylece zorunlu karşılıklar yabancı para yükümlülüklerde 1 yıla kadar vadede yüzde 24’ten yüzde 20’ye, 2 yıla kadar vadede yüzde 19’dan yüzde 15’e 3 yıla kadar vadede yüzde 14’ten yüzde 10’a indirildi. MB, ayrıca yabancı para yükümlülükler için azami ortalama tesis imkanını da yüzde 8’e çıkardı.

Merkez Bankası ve BDDK’nın aldığı önlemler sayesinde; önceki gün daha da sertleşen Türkiye-ABD çekişmesinin, piyasalara büyük şok yaşatılmasının önüne geçildi. Açıklamaların ardından 7.24’lü seviyeleri test eden dolar/TL 6.40’a kadar geriledi. TL’deki değer kaybını sınırlayan dünkü aksiyonların etkisini önümüzdeki dönemde göstermesi bekleniyor.

BDDK da devrede

Piyasalardaki spekülasyonları sınırlayacak önemli bir adım da BDDK’dan geldi. BDDK, yurt iç bankaların TL verip döviz aldıkları SWAP ve benzeri işlemler toplamının öz kaynaklarının yüzde 50’sini geçemeyeceğini duyurdu. Bu adımla özellikle yurt dışı kaynaklı döviz spekülasyonlarının önünü kesen ve TL’ye değer kaybettirmenin önüne geçmeye çalışan BDDK, bankalara ise “TL borç verip döviz borç alma” mesajı verdi.