Piyasalarda 'Kara Pazartesi'

Piyasalar haftaya hareketli başladı. Asya'da 'Kara Pazartesi' yaşandı. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin'den gelen veriler büyümeye yönelik endişe yarattı. Bu verinin etkisiyle endeksler yüzde 8'in üzerinde değer kaybetti ve 2007'den bu yanaki en büyük günlük düşüşlere imza attı. Asya borsalarıdaki sert düşüş, Avrupa'yı da etkiledi. Almanya'nın DAX endeksi yüzde 3 gerileyerek Ocak'tan bu yana ilk kez 10.000'nin altına geriledi. Geçtiğimiz hafta TL karşısında 3 lirayı gören dolar haftaya yükselişle başladı. Ancak esas hareketlilik euroda yaşanıyor. Euro/TL karşısında ilk kez 3,42 seviyesini gördü. Satış dalgası Borsa İstanbul'u da etkiledi. Endekste kayıp yüzde 2,5'e yaklaştı. Borsa 72 bin puanın hemen üzerinde işlem görüyor.

Asya borsaları Çin öncülüğünde yaşanabilecek bir küresel yavaşlama endişelerinin riskli varlıklardan çıkışları artırmasıyla beraber üç yılın en düşük seviyelerini gördü. Shangai borsası yüzde 8.5 değer kaybetti.

Asya piyasalarında Çin etkisi yaşanıyor. Asya borsaları Çin hisselerinde yaşanan değer kaybının hızlanması ve Çin öncülüğünde yaşanabilecek bir küresel ekonomik yavaşlama endişelerinin riskli varlıklardan çıkışları artırmasıyla beraber üç yılın en düşük seviyelerini gördü.

Japonya'dan Endonezya'ya birçok yerde Çin hisselerinin güne sert düşüşlerle başlamasının ardından kayıplar artarken, hafta sonu emeklilik fonlarının hisse piyasalarına girmesine izin veren kuralların açıklanması da yatırımcılar üzerinde olumlu bir etki bırakmadı.

Shanghai borsası yüzde 8.5 kayıpla beş buçuk ayın en düşük seviyesine gerilerken, bu yılın kazançlarını da silmiş oldu.

Japonya dışındaki Asya Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi de yüzde 4.6 gerileyerek üç yılın en düşük seviyesini gördü. Tokyo Nikkei endeksi de yüzde 4 geriledi. Öte yandan ABD'de S&P 500 vadeli hisseleri de Asya işlemleri sırasında yüzde 2.6 düşerek küresel bazda bu düşüşlerin devam edebileceği sinyalini verdi.

Uluslararası Para Fonu (IMF) üst düzey yetkililerinden Carlo Cotarelli, Çin'de yaşanan ekonomik yavaşlamayı ve hisse senedi piyasalarındaki keskin düşüşü bir kriz olarak nitelemek için çok erken olduğunu söyledi. Ancak Cottarelli, Çin ekonomisindeki yavaşmanın gerekli bir düzeltme olduğunu savundu.

Cottarelli, "Çin'de bir krizden söz etmek için çok erken. IMF, Çin ekonomisinin bu yıl yüzde 6,8 büyüyeceğini tanmin etmeye devam ediyor. Çin'in reel ekomnomisi yavaşlıyor, ancak gerek bu yavaşlama , gerekse finansal piyasalarda son günlerde yaşanan şoklan doğal" diye konuştu.

Cottarelli ayrıca IMF'in yuanı zayıflatma kararını Çinli otoriteler ile önümüzdeki aylarda müzakere edeceğini vurguladı.

Borsa haftaya yüzde 1,57'lik düşüşle başladı. Borsa İstanbul (BIST) 100 Endeksi haftaya yüzde 1,57'lik düşüşle başladı. Endeks, 1.159,09 puanlık düşüşle 72 bin 638 puandan başlarken, açılışta bankacılık endeksi yüzde 1,97, holding endeksi ise 1,88 değer kaybetti.

Analistler küresel piyasalarda Asya borsaları öncülüğünde yaşanan sert satış baskılarının güvenli liman arayışlarını tetiklediğini Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalarda satışları da beraberinde getirdiğini belirttiler.

Avrupa borsaları haftaya, Çin ekonomisindeki yavaşlama endişelerinin artmasıyla küresel piyasalarda düşüşün hızlanmasına bağlı olarak yoğun satışlarla başladı.

Açılışta gösterge endeks Stoxx Europe 600 yüzde 3,1 azalarak 349,98 puan, Londra'da FTSE-100 endeksi yüzde 5,2 değer kaybederek 6.034,43 puan oldu.

Frankfurt'ta DAX endeksi yüzde 3,2 azalışla 9.797,90 puana, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 3,2 kayıpla 21.037,97 puana, Paris'te CAC 40 endeksi yüzde 3,1 düşerek 4.487,44 puana, İspanya'da IBEX 35 endeksi yüzde 2,7 azalarak 9.992,90 puana geriledi.

Analistler, Çin'den başlayarak ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerle hisse senetleri piyasalarında görülen satışlarda, sert düşen emtia fiyatlarının bağlantılı şirket hisselerine güçlü satış olarak yansımasının da etkili olduğunu belirtiyor.

ABD 10 yıl vadeli tahvil faizleri ise riskten kaçınmak isteyen yatırımcıların alışları ile 30 Nisan'dan bu yana gördüğü en düşük seviye olan yüzde 2,03'e kadar geriledikten sonra yüzde 2,04'ün hemen üzerinde dengelendi.

Bu hafta, başta ABD 2'nci çeyrek GSYH olmak üzere açıklanacak makroekonomik verilerin küresel ekonomik aktiviteye yönelik beklentileri ve buna bağlı olarak hem emtia hem de pay piyasalarının fiyatlamaları üzerinde belirleyici olabileceğini belirten analistler, Çin'den başlayarak tüm piyasalarda etkili olan panik havasının sona ermesi durumunda veri odaklı seyre geri dönüleceğini kaydediyor.

ABD'nin eski Hazine Bakanı'ndan Fed'e uyarı geldi. Harvard Üniversitesi Ekonomi Profesörü ve Eski ABD Hazine Bakanı Larry Summers, Fed'in bu yıl faiz artırmasının tehlikeli bir hata olacağını, tüm merkez bankalarının hedeflerinin bu nedenle şaşacağını öngördü.

Financial Times için bir makale kaleme alan Summers, kamu ve özel sektör yatırımlarının tam istihdamda reel faizleri artıracak şekilde teşvik edilmesi gerektiğini belirtti.

"Fed'in faizleri ayarlaması için neden yok" diyen Summers, aksi takdirde enflasyonun sert biçimde yükseleceği ve piyasaların başının döneceği uyarısında bulundu.

Haftanın sonuna doğru dikkatler Fed'in 27-28 Ağustos'ta gerçekleştireceği ve merkez bankası yetkililerini, maliye bakanlarını, akademisyenleri ve finans piyasası aktörlerini davet edeceği Jackson Hole toplantısında olacak.

Bazı analistler Fed Başkanı Janet Yellen'in katılmayacağı toplantıda diğer Fed yetkililerinin de faiz artışı hakkında ağızlarını sıkı tutabileceğini söylüyor.

Fed'in geçtiğimiz hafta açıkladığı Temmuz ayı toplantı tutanaklarıyla beraber Eylül ayında faiz artırma ihtimali daha da düştü. Faiz artışına dair herhangi bir net sinyal verilmezken faiz artışı küresel piyasalarda etkisini göstermekle beraber Çin'den zaten olumsuz etkilenen gelişen piyasalara da daha fazla zorluk yaratabilir.

Diğer yandan Başbakan Alexis Tsipras'ın istifa ettiği Yunanistan yine yakından izlenecek. Tsipras'ın istifası kreditörlerden üçüncü kurtarma paketi çerçevesinde kritik fonları almasının ardından erken seçimin yolunu açtı.