Enerji yatırımında cesaret veren adım

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yatırım lisansı alınmış ancak, türlü nedenlerle elektrik enerjisi yatırımlarından hayata geçirilemeyen yaklaşık 127 adet projenin önünü açacak bir düzenleme getiriyor. Bu kapsamda TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen bazı kamu alacaklarının yapılandırılması düzenlemesiyle 127 elektrik yatırımı projesinin lisans bedelinin iade edilmesi sağlanıyor.

Bu kapsamda elektrik enerjisinde hidroelektrik, rüzgar, güneş ve termik santralleri içeren toplam 15 bin megavatlık 127 adet proje masaya geliyor. Bu projeler, yüksek ihale bedeli teklif edilmesi, santralin ekonomik fizibilitesini kaybetmesi, ÇED sürecinin tamamlanamaması, kural değiştirilmesi gibi nedenlerle hayata geçirilememişti. Toplamı 200 milyon lirayı bulan lisans bedeli; teminat tutarı projeleri yıllardır ellerinde tutmak zorunda kalan 127 yatırımcıya iade edilecek.

İlgili projeler yeniden ihaleye çıkarılarak güçlü bir yatırım dönemine hazırlanılacak. Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını öngören yasa teklifiyle; mevcut üretim veya otoprodüktör ön lisans, lisans ya da lisans başvurularını sonlandırmak isteyen tüzel kişiler; düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içerisinde EPDK’ya başvurarak işleklerini başlatabilecek.

Ön lisans ve lisans başvurularını sonlandıran yatırımcılar teminatlarını geri alabilecekler. Düzenleme ile yeni yatırımcının önü açılacak.

Lisans veya ön lisans alıp da yatırımını çeşitli nedenlerle gerçekleştiremeyenler teminatlarını alarak piyasadan çekilecek.

*EPDK yetkililerinin verdiği bilgiye göre; tamamı için başvuru yapılması halinde HES, RES ve termik santrallerde 127 adet elektrik üretim projesinin lisansı devredilip yeniden ihaleye çıkarılabilecek. Bu kapsamda hidroelektrik santrallerinde 1300 megavatlık 88 adet, rüzgarda 180 megavatlık 6 adet, doğalgazda 10 bin megavatlık 23 adet, kömürde 4 bin megavatlık 10 adet olmak üzere toplamda 15 bin megavatlık 127 adet proje bu kapsamda bulunuyor.

*Toplam 15 bin megavatlık 127 adet projeye karşılık gelen teminat tutarı ise 199 milyon 815 bin TL olarak hesaplanıyor. Bu teminatlar geri verildikten sonra özellikle DSİ bu projeleri yeniden revize ederek enerji kabiliyetini daha da artırarak yeniden ihaleye çıkaracak.

Yatırım lisansından vazgeçmek isteyen şirketlerin, teminat bedelini alamayacağı yönündeki korku, bu denlemenin önemli bir nedeni. Yatırımcı, türlü nedenlerle hayata geçiremediği projelerin lisansını yıllardır elinde tutuyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) yetkilileri de yatırımcının aldığı lisans için bankadan aldığı teminat mektuplarını kullandığını ve bu teminatlarının yanmaması için uğraştığını belirtiyor.

Şirketlerin 'ben EPDK’ya giderim başvurumu yaparım, yatırımımı mücbir sebep sayar sonlandırır ve teminatımı verirse sorun yok’ anlayışıyla hareket ettiğini ifade eden yetkililer, "Bazen şirketlerin de bir kısım ihmalleri oluyor. Mücbir sebep ortaya çıkığı zaman gelip EPDK’ya söylememiş. Aradan çok zaman geçmiş, böyle ihmaller olduğu zaman EPDK mücbir sebep koşulları oluşmadığı için teminatı irat kaydediyor” tespitinde bulundu.