Enerji krizi derinleşiyor

Küresel çapta yaşanan enerji krizi, her geçen gün etki sahasını genişletiyor. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin’de arzın yetersiz kalması ülke ekonomisini derinden etkilerken, küresel tedarik zincirlerini de aksatmaya başladı. Salgına karşı alınan tedbirlerin gevşetilmesiyle beklenenden daha fazla artan enerji talebine karşın arzın yetersiz kalması nedeniyle Avrupa başta olmak üzere küresel piyasalarda doğal gaz ve kömür fiyatları rekor kırıyor. Dünyanın en büyük enerji tüketicisi konumunda bulunan Çin’de arz talep dengesizliğinden kaynaklanan enerji krizi nedeniyle sert tasarruf tedbirleri alan hükümet, ülkede planlanmış elektrik kesintileri uyguluyor.

FABRİKALAR ÇARKI DURDURDU

Ülke çapında uygulanan elektrik kesintileri çok sayıda fabrikanın kapanmasına ve 10 milyonlarca insanı etkileyen elektrik kesintilerine neden oluyor. Bu durum, bazı şehirlerdeki internet erişimi ve trafik ışıklarını da etkileyerek hayatın her alanına yansıyan olumsuzluklar sonucunda tüm ülkeyi sarsıyor. Elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 60,8’ini kömürden sağlayan Çin’in enerji sektöründeki sorunlarda, kömür arzındaki yetersizlik ve rekor seviyedeki fiyatlar önemli rol oynuyor.

ÇİP KRİZİNİ BÜYÜTEBİLİR

Küresel elektrikli araç batarya üretim kapasitesinin yüzde 70’ine ev sahipliği yapan Çin'de Apple ve Tesla şirketlerine mekanik parça tedarik eden Eson, enerji tüketimindeki sıkılaştırma politikasına uymak için bazı tesislerde üretimi durdurdu. Bu nedenle iPhone 13 gibi yeni ürünler dahil çok sayıda elektronik ürün için tedarik zincirlerinde aksaklıklar yaşanması bekleniyor. Intel ve Nvidia gibi bilgisayar bileşeni üreten devasa şirketlerin Çin’deki ortakları da enerji krizinden etkilenirken, halihazırda devam eden çip krizinin daha da derinleşebileceği belirtiliyor. Goldman Sachs, yaşanan enerji sıkıntıları nedeniyle Çin ekonomisine yönelik 2021 büyüme tahminini şimdiden yüzde 8,2’den yüzde 7,8’e düşürdü. Öte yandan, söz konusu krizin Çinli emlak devi Evergrande’nin batabileceğine ilişkin endişelerle birleşmesi küresel piyasaları daha da tedirgin hale getirdi.

İLAVE KÖMÜR TALEBİ GELMEDİ

Rusya Enerji Bakanlığı, Avrupa ve Çin’de yaşanan enerji krizinin ardından Rusya’dan ilave kömür sevkiyatı yapılmasına yönelik talep gelmediğini açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, bazı basın kuruluşlarında Avrupa ve Çin’in Rusya’dan ilave kömür arzı sağladığına yönelik iddialar yanıtlandı. Açıklamada, “Rusya Enerji Bakanlığı, Çin ve Avrupa ülkelerinden Rusya’nın kömür ihracatını artırmasına yönelik bir talep almamıştır” denildi. Rusya'nın en büyük elektrik üretim ve dağıtım şirketi Inter RAO, daha önce Çin'in başvuruda bulunduğunu bildirmişti.

AVRUPA’DA DOĞAL GAZ REKORA DOYMUYOR

Avrupa’da vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatları rekor tazeledi. Bölgede derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de işlem gören vadeli doğal gaz kontratlarında, 1 megavatsaat doğal gazın fiyatı 92,5 avroya çıkarak yeniden rekor kırdı. İngiltere doğal gaz gösterge fiyatı NBP, milyon BTU (İngiliz ısı birimi) başına yaklaşık 32 dolar seviyesine yükseldi. Artışın sürmesinde Rusya’dan gelen doğal gaz miktarının düşük seyretmesi, kömürden elektrik üretimine uygulanan karbon fiyatlarındaki artış ve yer altı doğal gaz depolama tesislerinin doluluk oranının geçen yıllara göre az olması önemli rol oynuyor.