E-ticarette mağduriyete yakın markaj

Hayatımızın bir parçası olan elektronik ticarete olan ilgiye paralel olarak mağduriyetler de artıyor. Kredi karıtı dolandıcılığından ürün sahtekarlıklarına kadar uzanan yelpazade art niyetli kullanım ve işlemlere yönelik şikayetler de hız kesmiyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2015 yılı Mayıs ayında uygulamaya giren elektronik ticaretle ilgili bugüne kadar gelen 345 bin şikayeti dikkate alarak, daha izlenebilir hale getirmeye çalışıyor. Bu kapsamda bütün e-ticaret siteleri ile ilgili iki yeni düzenleme getirmeye hazırlanıyor.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen Torba Yasada getirilen düzenlemeye göre “Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi” adıyla yeni bir sistemi hayata geçirecek. Bu sisteme gerçek ve tüzel tacirler, kamu nitelikli meslek kuruluşları ve ilgili kamu kuruluşları kaydolacak. Sisteme bildirimde bulunmayanlara 5 bin ila 20 bin lira arasında para cezası verilecek. E-ticaretteki bütün aktörlerin bu bilgi sisteminde, belirli bilgilerle kayıtlı hâle gelmesi sağlanacak. Alan adı, o alan adının sahip olduğu şirketin bilgileri, hizmet sağlayıcılar, aracı hizmet sağlayıcılar, lojistik şirketler, ödeme şirketleri ve bankaların yani elektronik ticarete ilişkin bütün aktörlerin bilgileri bu sistemde yer alacak.

Düzenleme hayata geçtiğinde özellikle bankalardan ‘illallah’ dedirten aramalar da kontrol altına alınacak. Getirilecek ikinci düzenleme ise ticari iletilerle ilgili olacak. Bu konuda bir ‘Onay Yönetim Sistemi’ kurulacak. Söz konusu sistemle, vatandaşların ticari iletilerle ilgili verdiği onaylar belirli bir sistem içerisinde depolanarak, kayıt altına alınacak. Bu veriler, gerektiğinde, uyuşmazlık halinde sistem üzerinden görebilecek ve izlenebilecek. Bakanlık söz konusu sistem ile e-ticaretin daha düzenli ve daha izlenebilir hale getirmeyi hedefliyor. Gerçek ve tüzel kişiler, vatandaşlardan, tüketicilerden aldıkları onayları bu sisteme bildirecek. Durumla ilgili Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı İsmail Yüce, “Böylece vatandaşların bankalar için verdiği onaylar, elektronik ticari ileti almak için verdiği onaylar da bu sistemde kayıtlı olacak. Hangi bankaya ne için elektronik ticari ileti almak üzere verdikleri onaydan haberdar olacaklar, bu bilgiyle hareket edecekler” değerlendirmesi yaptı.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı İsmail Yüce, Elektronik Ticaret Kanunu uygulamasıyla ilgili bakanlığa iletilen 345 bin şikayetin olduğunu belirtti. Bunun yüzde 95’inin SMS’ler üzerinden ticari iletilerle ilgili olduğunu kaydeden Müsteşar Yardımcısı Yüce, “Yaklaşık 11 milyon 600 bin idari para cezası uygulamışız ama denetiminde sıkıntılar yaşıyoruz” diye konuştu.

Şirketler bakanlığa bildirecek
Yüce, sistem üzerinden tacirlerin vatandaşlardan, tüketicilerden aldıkları onayları sisteme gireceklerini belirtti. Yüce, “Bu bir kabul yani siz daha önce bir bankaya elektronik ticari ileti göndermesi konusunda bir onay vermişsiniz, biz bunu belirli bir süre yine vatandaşın bilgisine ve denetimine açacağız, diyeceğiz ki: ‘Siz hangi kuruluşlara onay vermişseniz sistem üzerinden görün ve teyit edin.’ Eğer bu süre içerisinde bir itiraz gelmezse vatandaşımızdan, tüketiciden onu bir kabul sayacağız” dedi.