Dünyada enerji kullanımı gün geçtikçe artıyor. Kaynak ülkelerin konumları değer kazanıyor. Bu coğrafyalara komşu devletlerin stratejik önemi de pekişiyor.
Türkiye, Orta Doğu ve Hazar Havzası başta olmak üzere, dünyanın ispatlanmış doğal gaz ve petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 60'ına sahip bir bölgede yer alıyor. Bu jeopolitik konum Türkiye'ye enerji pazarında merkez ülke olma avantajı sağlıyor. Türkiye, doğal gaz ve petrol boru hatları ile ürünün emniyetli, ekonomik ve çevresel açıdan uygun bir şekilde dünya pazarlarına ulaştırıyor. 2023 yılında dünya pazarına yaklaşık 229 milyon varil ham petrol ve 31,53 milyar metreküp doğal gaz akışı sağlandı.
3 HATTAN BÜYÜK AKIŞ
2023 yılı içerisinde Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı (BTC) ile 228 milyon 827 bin 559 varil ham petrol dünya pazarlarına taşındı. Avrupa’ya Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı ile 5,61 milyar metreküp, Trans Adriyatik Gaz Boru Hattı ile ise 11, 51 milyar metreküp doğal gaz akışı gerçekleşti. TürkAkım hattı aracılığıyla da 14,41 milyar metreküp gaz Avrupa’ya aktarıldı.
AVRUPA’NIN GAZI TÜRKİYE’DEN
Sisteme dâhil edildikleri günden bu yana Bakü- Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı’ndan toplam 4,2 milyar varil ham petrol dünya pazarına taşındı. Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı üzerinden 25,2 milyar metreküp, Trans Adriyatik Gaz Boru Hattı üzerinden 31 milyar metreküp gaz sevkiyatı gerçekleşti. TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı aracılığıyla ise yaklaşık 43 milyar metreküp gaz Avrupa’ya taşındı.
BÖLGESEL MERKEZE DOĞRU
Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumunun hazırladığı son raporda da Türkiye'nin yaptığı çalışmalarla, bulunduğu coğrafyada başlıca enerji tedarikçileri arasında stratejik ve kilit ülke olmak için adımlar attığı belirtiliyor. Rapora göre, Türkiye, Avrupa'nın geri kalanına olan boru hattı bağlantısı ve üç LNG terminalindeki yükleme tesisleri sayesinde bölgesel bir merkez rolüne doğru ilerlemeye başladı. Türkiye, 2022'de 54 milyar metreküp doğal gaz ithal etti. Bu miktarın yüzde 72'si boru hatları aracılığıyla alındı.
TÜRKİYE GÜVENLİ LİMAN
Türkiye’nin doğal gaz ve petrol boru hatları ile elde ettiği stratejik önem hattında değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Serhat Yüksel, “Avrupa ülkeleri enerji konusunda çok önemli bir pazar. Rusya, Azerbaycan gibi birçok ülke var olan enerjilerini Avrupa ülkelerine iletmeye çalışıyor. Bu süreçte de Türkiye içerisindeki boru hatları hayati önemde. Türkiye, Avrupa ülkelerine giden enerjinin dağıtımına aracılık yaparak çok önemli stratejik bir güç elde ediyor. Türkiye hem siyasi hem de askeri gücüyle enerji güzergâhının güvenliğini çok başarılı bir şekilde sağlayabilir” dedi.
YENİ ANLAŞMALAR KAPIDA
Yüksel, “Son olarak Türkmenistan ile iş birliğine yönelik bir ön anlaşma imzalandı. Bu anlaşmadaki en temel amaç Türkmenistan’ın doğalgazını Avrupa pazarına etkin bir şekilde iletebilmek. Türkmenistan’ın 27 trilyon metreküp doğalgaz rezervine sahip olduğu tahmin ediliyor. Bu yüksek miktarda doğalgazın ticaretine aracılık etmesi Türkiye’nin enerji güvenliği açısından da önemli. Bu anlaşmalar yeni kapıları kesinlikle aralayacak. Türkiye güvenli enerji iletiminde rekabet gücü çok yüksek bir ülke. Bu nedenle, enerji gibi yüksek tutarlı ithalat ve ihracatta Türkiye tercih edilen bir ülke olacak” ifadelerini kullandı.
