Türkiye’deki bankalarda 192 milyar dolarlık (1 trilyon 41 milyar TL) yabancı para cinsinden mevduat var. Bir önceki yıla göre yüzde 38 artış gösteren dövizin 177 milyar doları mevduat bankalarında, 15 milyar doları ise katılım bankalarında tutuluyor. Bankalardaki yabancı mevduatın yaklaşık yüzde 90’ının yurt içi yerleşik kişilere ait olması dikkat çekiyor.
Türk bankalarındaki döviz mevduatı miktarı, geçen kurlarda yaşanan artışın da etkisiyle 1 trilyon lirayı aştı. Bu, bankalardaki toplam mevduatın yaklaşık yarısının dolar, avro gibi yabancı paralardan oluştuğunu gösteriyor. Yeni Şafak’ın Merkez Bankası verilerinden derlediği bilgilere göre; bankacılık sektörünün mevduatı 4 Ocak 2019 itibariyle 2 trilyon 116 milyar lira.
Bankalardaki TL cinsi mevduat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,41 artışla 1 trilyon 29 milyar 947 milyon liraya yükselirken, yabancı para (YP) cinsinden mevduat yüzde 38,11 artışla 1 trilyon 41 milyar 241 milyon lira oldu. Başka bir ifadeyle Türk bankalarında 192 milyar dolar kadar yabancı para bulunuyor. Bunun 177 milyar doları mevduat bankalarında, 81 milyar 270 milyon lirası (15 milyar doları ) ise katılım bankalarındaki hesaplara ait.
% 10’U YABANCILARA AİT
- Mevduat bankalarında bulunan 192 milyar dolarlık yabancı para mevduatının yaklaşık yüzde 90’ı yurt içinde yerleşik kişilere, yaklaşık yüzde 10’u (yaklaşık 19 milyar dolar) ise yurt dışı yerleşiklere ait hesaplardan oluşuyor. Bir önceki yıla göre yüzde 38 artış gösteren dövizin 177 milyar doları mevduat bankalarında, 15 milyar doları ise katılım bankalarında tutuluyor. Bankalar arası hesaplarda tutulan mevduatın 110 milyar 592 milyon liralık yabancı para cinsinden.
DÖVİZ TALEBİ ARTTI
Rakamları yorumlayan İstanbul Üniversitesi Bankacılık Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Kadir Tuna, “Tüzel kişilerle gerçek kişilerin mevduatlarına baktığımızda ikisi de artırmış ve ikisi de vadede. Bunlar elindeki nakdi, değerlendiriyorlar. Özellikle şirketlerin önemli bir kısmı belli konularda üretim veya ithalat yapıyordur. Zaten bunların ellerinde döviz tutması çok normal. Ödemeleri oluyordur. Daha dikkat çeken ise gerçek kişilerin sahip olduğu yabancı paranın neredeyse tamamına yakını vadede duruyor. Normal bir vatandaş zaten döviz ödemesi olmayacağını düşünürsek neredeyse tamamına yakını tasarruf ve yatırım amaçlı elindeki TL’yi döviz aracında yatırdıklarını görüyoruz” diye konuştu.
ÖDEMESİ OLMAYANLAR DA GEÇEN YIL DÖVİZ ALDI
Bu tablonun döviz talebinin ne kadar fazla olduğunun göstergesi olduğunu ifade eden Tuna, “Vatandaşın da şirketlerin de 2018’de genel tablo yılın bütününde hem gerçek hem de tüzel kişiler döviz talep ettiği görülüyor. Burada dikkat çekici olan herhangi bir şekilde döviz ödemesi olmamasına rağmen vatandaşın bu kadar dövizle haşır neşir olmaya devam ediyor olması sıkıntı. Oradaki artışın geçen yılın başından bu yana devam ettiğini görüyoruz” dedi.
- OLUMLU ETKİ BU YILIN İLK ÇEYREĞİNDE
- Ağustos 2018’de Türkiye ile ABD arasında bozulan ilişki sonrasında dışarıdan özelikle TL üzerinde yapılan baskı neticesinde mevduat sahiplerinin ağırlıklı olarak döviz cinsinden varlıkları tercih ettiğini hatırlatan Doç. Dr. Kadir Tuna şunları kaydetti: “Ardından açıklanan ekonomik programlar TL’ye güveni arttırdı. Bunun olumlu etkisini 2019’un ilk çeyreğinden itibaren göreceğiz. Kurdaki ataktan dolayı alınan tedbirlerin etkisini gecikmeli hissedeceğimiz için TL’ye dönüş daha da hızlanacaktır. Hükümetin açıkladığı programların Türk varlıklarına olan güveni artırmasını bekliyorum.
