Bütçe haziranda 12 milyar lira açık verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Haziran 2019'a ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, haziranda bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,6 artarak 55,5 milyar lira, bütçe giderleri yüzde 12,5 azalarak 67,5 milyar lira oldu.

Ocak-haziran döneminde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 yükselerek 403 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 20,5 artışla 481,6 milyar lira olarak kayıtlara geçti.

Böylece merkezi yönetim bütçesi, haziranda 12,1 milyar lira, ocak-haziran döneminde ise 78,6 milyar lira açık verdi.

Merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen toplam 960 milyar 976 milyon liralık ödenekten, geçen ay 67 milyar 534 milyon lira harcama yapıldı. Geçen yılın aynı ayında bu rakam 77 milyar 162 milyon lira olmuştu.

Geçen ay faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen toplam 843 milyar 659 milyon lira ödeneğin yüzde 7,5'i kullanılarak 63 milyar 174 milyon lira harcandı. Haziranda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,1 artarak 19 milyar 791 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri için bütçede öngörülen 247 milyar 303 milyon lira ödeneğin yüzde 8'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,9 artarak 3 milyar 256 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 43 milyar 375 milyon lira ödeneğin yüzde 7,5'i harcandı.

Mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 67 milyar 551 milyon liralık ödeneğin yüzde 7,9'u geçen ay kullanıldı. Söz konusu ayda mal ve hizmet alımı gideri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,5 artışla 5 milyar 368 milyon lira olarak gerçekleşti.

Cari transferler geçen ay Haziran 2018'e göre yüzde 26,1 azalarak 29 milyar 570 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 391 milyar 337 milyon lira ödeneğin yüzde 7,6'sı harcandı. Söz konusu ayda, sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 14 milyar 587 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 998 milyon lira oldu.

Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 241 milyon lira, mahalli idare payları 7 milyar 59 milyon lira olarak gerçekleşti.

Haziranda 3 milyar 275 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 354 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 1 milyar 561 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 82,4 artışla 4 milyar 360 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe gelirleri

Geçen yılın haziran ayında 51 milyar 538 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında yüzde 7,6 artarak 55 milyar 481 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri tahsilatı yüzde 5 artışla 44 milyar 877 milyon lira oldu.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri haziranda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 26,1 artarak 8 milyar 790 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri geçen ay 1 milyar 158 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 656 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında, haziranda geçen yılın aynı ayına göre, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 38,7, gelir vergisi yüzde 24,4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 17,6 ve özel tüketim vergisi yüzde 8,8 artarken, kurumlar vergisi yüzde 62,5, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 20,1, harçlar yüzde 17,1 ve damga vergisi yüzde 1,9 azalış gösterdi. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 11,7 arttı.

Ocak-haziran dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçesi, ocak-haziran döneminde 78 milyar 583 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı açık 27 milyar 839 milyon lira oldu.

Geçen yılın ocak-haziran döneminde 399 milyar 691 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 20,5 artarak 481 milyar 567 milyon lira oldu. Ocak-haziran döneminde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 17,7 artışla 430 milyar 823 milyon lira olarak hesaplandı.

Söz konusu dönemde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50,1 yükselerek 50 milyar 744 milyon liraya ulaştı.

Geçen yılın ocak-haziran döneminde 353 milyar 601 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 14 artarak 402 milyar 984 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 4,4 artışla 307 milyar 743 milyon lira oldu.

Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 83,2 artışla 81 milyar 888 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri ocak-haziran döneminde 9 milyar 235 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 4 milyar 119 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Vergi türleri itibarıyla ocak-haziran dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı dönemine göre banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 33,8, gelir vergisi yüzde 17,8, damga vergisi yüzde 10,4, kurumlar vergisi yüzde 5,2 ve ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 4,6 artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 14,7, özel tüketim vergisi yüzde 4,2 ve harçlar yüzde 3,6 azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 7,8 artış gösterdi.

Personel giderleri

Personel giderleri, ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,7 artarak 125 milyar 836 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,3 artışla 21 milyar 675 milyon lira olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 yükselerek 31 milyar 914 milyon lirayı buldu.

Bu dönemde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 yükselişle 199 milyar 269 milyon lira olarak belirlendi. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 98 milyar 65 milyon liralık transfer yapıldı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,8'lik artışı ifade ediyor.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı 10 milyar 488 milyon lira oldu.

Ocak-haziran döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 11 milyar 858 milyon lira, mahalli idare payları 35 milyar 918 milyon lira olarak belirlendi.

Söz konusu dönemde 30 milyar 964 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 7 milyar 329 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderlerinin 13 milyar 836 milyon lira olarak gerçekleştiği ocak-haziran döneminde, faiz giderleri de yüzde 50,1 artarak 50 milyar 744 milyon liraya ulaştı.