Bakan Dönmez: Sondajda son virajdayız

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Biz son 15 yılda 5 ilden 81 ile doğal gaz götürdük. İl, ilçe merkezlerine doğal gaz ulaştırdık. Doğal gazı getirmenin usul ve esasları belli. Nihai kararı belli mekanizmalar oluşturularak veriliyor. Bazı adaylar doğal gaz getireceğini belirtiyor. Bu bir altyapı yatırımı. Belediyelerle işbirliği içerisinde olunması gerekiyor. Ekonomik ve teknik olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Bu süreçlerin büyük bir kısmı da Ankara’da gerçekleşiyor. Nasıl 511 ilçemize götürdüysek kalan yerlere de inşallah doğal gazı ulaştıracağız.

"ENERJİ TÜM DEVLETLERİN AJANDASINDA"

Enerji gündemi sadece bizim değil bütün devletlerin ajandasındaki günlerinden biri. Birinci öncelikli konumuz tedarik ve arz güvenliğini sağlamış olmamız. Türkiye ciddi çalışmalar yaptı. 30 bin megavattan 90 bin megavata ulaştık. Kesintiler oluyordu, temel sebebi arzın yetersiz olmasıydı. Son birkaç yıldır özellikle arz tarafında yapılan yatırımlarla talep sorunun aştık. Enerjide doğal kaynaklarımızın yetersizliği nedeniyle dışa bağımlılığımız söz konusu. Yüzde 60 yerlilik oranına ulaştık. Kurak geçen bir sezonda hidro elektrik kapasiteniz düşer. Rüzgar, güneş mevsimsel değişikliklere tabidir. Yenilenebilir üretim yıldan yıla değişiklik gösterebiliyor. Yerli üretim miktarı giderek artıyor. Güçlü bir Türkiye için bağımsız enerjiye sahip olmamız gerekiyor.

Venezuela’daki durum tamamen farklı. Oradaki elektrik sistemi hidrolik santrallere bağlı. Oradaki elektrik kesintisi de hidroelektrik santrallerdeki arızadan kaynaklı olduğu söyleniyor. Yönetim de sabotaj olduğunu söylüyor. Enerji güvenli arz tarafında olmasıyla sınırlı değil. Ülkede bir de biliyorsunuz muhalefetin de girişimleri var. O santraldeki arızanın neden günlerdir yapılamadığı. Siber atak olabilir. Bunlar mümkün. Üretime odaklanmak yetmiyor. Şebekenin işletilmesi de bir o kadar önemli. Ülkeler daha kapalı, daha güvenli sistemlere yöneliyorlar. Biz de bu adımları attık. Bu işin sonu yok.

En büyük santraliniz devreden çıktığında sisteminiz ayakta kalmalı. Tüm koşullara karşı yedekte olmanız gerekiyor. Hatlardan bir ya da bir kaçı kopabilir. Buna karşı önlem almanız, yedeklemeniz gerekiyor.

MADEN ARAMA ÇALIŞMALARI

Bildiğiniz gibi son çeyrekte Ekim aylarında ilk sondaja Alanya’da başladık. Şu an son virajdayız. 6 bin metreye Mart ayı sonunda ulaşmış olacağız. Orada teknik olarak bir takım testlerin yapılması gerekiyor. Daha dikkatli çalışma yapılması gereken dönemdeyiz. Petrol, gaz araması sabır isteyen bir iş. İngiltere ve Norveç çok denedi ve tası tarağı toplarken madeni buldu.

- Son teknolojiyi kullanıyoruz. Dünyada bu özelliklere sahip 16 gemi var. Servis şirketinden hizmet kiralayarak da yapabilirsiniz. Ama bizim agresif sondaj arama programımız olduğu için bu gemiyi kendi milli imkanlarımızla yapalım diye bu amaçla çalışmamız devam ediyor. Kıbrıs Rum Kesimi ve diğer komşu ülkelerin doğal gaz arama çalışmaları var. İsrail ve Mısır keşif yaptı. Bölgenin belli bir potansiyeli olduğunu biliyoruz. İnşallah ilk denemelerde bu potansiyeli yakalamış oluruz. Öteden beri savunduğumuz Kıbrıs Rum Kesimi adadaki yer altı zenginliğini kendi işlemesini doğru bulmadığımızı belirttik. Ortak herkesin kazanacağı model üzerinde anlaşma olur.

Saha keşfedildikten sonra yıllık günlük üretim miktarları tespit edilmesi gerekiyor. Boru hattıyla gazın karaya getirilmesi gerekiyor. Antalya açıklarındayız bulursak Anadolu’ya çıkartmış olacağız. Kuyunun olduğu yere platform gerekiyor. Bu işler birkaç yıl alır. Ciddi altyapı işi yapmak gerekiyor. Su altında da inşaat kabiliyetimiz var. Çanakkale’yi 2 defa geçtik, Marmara geçildi.

İŞBİRLİKLERİ OLABİLİR

Adana'da ikinci bir kuyuda sondaja başladık, hedefimiz 4 bin 500 metre.

Akdeniz ve Karadeniz’de işbirlikleri olabilir.

Petrol fiyatlarını biz belirlemiyoruz. Sadece biz değil Avrupa da öyle. Enerjide dışa bağımlı. Onları da çok olumsuz etkiliyor. Ambargoların önüne geçilmesi gerekiyor. Fiyatlardaki dalgalanmaların ambargolardan kaynaklandığını düşünüyoruz. Petrol sadece istasyondaki fiyatları etkilemiyor. Petro kimya ürünlerini de etkiliyor. Kullandığımız plastikten tutun da birçok malzemenin ham maddesi petrol. Doğal gaz fiyatlarını da etkiliyor. Boru gazları petrol fiyatlarına endeksli olarak artıyor ya da eksiliyor. Ham petrol fiyatları 65-66 dolar bir fiyat aşağı yukarı bir hafta sonra pompa fiyatlarına yansıyor. 6 ay sonra doğal gaz fiyatlarını etkiliyor. 7-8 ay sonra elektrik fiyatlarını etkiliyor. Elektrik borsası var. Elektriği doğal gazla üreten şirketler var. Değişen maliyetleri fiyatlara yansıtıyorlar. Konut ve küçük tüketiciler 9 ay sonra fiyatlara yansımış olarak görüyorlar. Eşel mobil sistemine gidildi. Yüksek fiyat artışlarını vergi üzerinden yönetmiştik.

Vatandaş zam haberlerine daha çok duyarlı. Fiyat düşüşleri de oluyor. Petrol ve kur fiyatları düştüğünde görece olarak pompa fiyatlarına da yansımıştı.