Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak kurulan Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) otomatik katılım ile 45 yaş altı 13 milyon çalışanın dahil olması bekleniyor.
Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığına sunuldu. Tasarıya göre, Türk vatandaşı olup 45 yaşını doldurmamış olanlardan ücret karşılığı çalışanlar, işverenin kanun hükümlerine göre düzenlediği bir emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dahil edilecek.
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Genel Sekreteri Mehmet Akif Eroğlu, Türkiye'de toplam ücretli çalışan sayısının 18 milyon, 45 yaş altındaki çalışan sayısının ise 13 milyon olduğunu belirterek, 45 yaş altındaki çalışanların sisteme otomatik olarak katılacağını ve her yıl iş hayatına katılan yaklaşık 800 bin kişinin de sisteme dahil olacağını tahmin ettiklerini bildirdi.
BES'te planları bulunanların otomatik katılıma dahil olmalarının şart olmadığını vurgulayan Eroğlu, "Normal kendi planları olanlar otomatik katılımdan cayabilirler. Buradaki asıl hedef BES'i olmayan segment. BES'i olan vatandaşlarımız zaten sisteme girmişler, tasarruf ediyorlar, belli haklar kazanmışlar. Benim tavsiyem, sistemde var olanların kendi planlarına devam etmesidir." şeklinde konuştu.
Mehmet Akif Eroğlu, faize duyarlı vatandaşlar için faizsiz planların da bulunduğunu ifade ederek, şirketlerin belirleyeceği emeklilik şirketiyle çalışılacağını, bir şirketteki çalışanların farklı farklı şirketlere bağlı olmayacağını vurguladı.
Sektör olarak minimum 250 çalışanı bulunan şirketlerle bu işin başlamasını istediklerini dile getiren Eroğlu, sözlerine şöyle devam etti:
"Son dönemde dünyada en büyük demografik değişim nüfusun yaşlanması olarak karşımıza çıkıyor. Artık insanlar emeklilik dönemindeki görece düşük gelirlerle daha uzun yaşıyor. Bu nedenle daha fazla tasarrufa ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca, ülkemizde 2008 sonrasında iş yaşamına başlayan kişilerin, emekli aylığı bağlama oranlarının yaklaşık yüzde 50 seviyesinde olacağını dikkate aldığımızda, çalışanların emeklilik dönemlerinde ek gelir ihtiyaçlarının çok yüksek olduğu ve otomatik katılımın bu ek geliri sağlamadaki rolünün ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu itibarla sistemin başarılı olması bu gerçeklerin vatandaşlarımıza doğru anlatılmasına sistemin doğru ve iyi tanıtılmasına bağlıdır. Otomatik katılım modelinin doğru kurgulanması, sistemin sürdürülebilir başarısını sağlayacaktır. Bizim Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki hedefimizin orta vadede 700 milyar lira olması lazım. Yani GSMH'nin yüzde 30'unu hedeflemek lazım."
Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Özgür Obalı da tasarının BES'e çok pozitif katkı sağlayacağını düşündüklerini belirterek, "Baştan beri otomatik katılımın çok önemli bir katkıda bulunacağına inandığımızı ifade ettik. Pilot uygulamaya da ilk giren şirketlerden biriyiz. Otomatik katılım BES'te yeni bir açılım sağlayacaktır." diye konuştu.
Obalı, küçük işletmelerde de bu sistemin yaygınlaşması gerektiğine dikkati çekerek, Türkiye'de istihdamın önemli lokomotifinin KOBİ'ler olduğu düşünüldüğünde sistemin büyük şirketlerle sınırlı kalmaması gerektiğini ve mikro işletmelere kadar inmesinde fayda olacağını vurguladı.
Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, 22 Temmuz 2016 itibarıyla 4 milyon 521 bin 928'i 45 yaş altı olmak üzere BES'teki katılımcı sayısı 6 milyon 401 bin 800'e ulaştı. 45 yaş altındaki kişiler, sistem içerisindeki katılımcıların yüzde 70,63'ünü oluşturuyor.
BES'e katılımın yüzde 34,03'ü 35-44 yaş aralığındaki kişilerden oluşuyor. Sisteme katılım, 25 yaş altındakilerde 393 bin 133, 25-34 yaş aralığındakilerde 1 milyon 950 bin 170, 45-55 yaş aralığındakilerde 1 milyon 396 bin 576, 56 yaş ve üzerindekilerde ise 483 bin 296 düzeyinde gerçekleşti.
Aynı dönemde katılımcıların fon tutarı 48 milyar 538,5 milyon lirayı, devlet katkısı fon tutarı da 6 milyar 330,9 milyon lirayı buldu. Söz konusu tarih itibarıyla BES'ten emekli olanların sayısı ise 37 bin 498'e ulaştı.
BES'te en fazla katılımcının yerleşik olduğu şehirler 1 milyon 808 bin 459 kişi ile İstanbul, 599 bin 667 kişi ile Ankara, 460 bin 349 kişi ile İzmir, 273 bin 650 kişi ile Antalya, 252 bin 864 kişi ile de Bursa olarak sıralandı.
