125 bin saha çalışanı diken üstünde

Gıdadan elektroniğe kadar birçok farklı sektörde ürün tanıtımı yapan saha çalışanlarıyla ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı harekete geçti. Hürriyet'te yer alan habere göre, bu alanda çalışanların ajanslara değil, ürün tanıtımını yaptıkları yerdeki şirkete bağlı çalışmaları gerektiğini öne süren Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yetkilileri, yaptıkları denetimlerde adeta ceza yağdırdı.

Cezalar hem satışın yapıldığı mağazaya hem de ajansa ayrı ayrı kesildi. Doğrudan Pazarlama ve İletişimcileri Derneği (DPİD) Başkanı Zuhal Gezer Demirci, sektörde 100’e yakın ajansta 125 bin kişi çalıştığını belirtti.

Demirci, “Bu ajanslar ile markanın yaptığı anlaşma sonrası belirlenen noktalarda ürün tanıtımı yapılıyor. Ancak, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı müfettişleri 30 Kasım’da yaptığı geçici iş ilişkisi denetlemesinde, tanıtım elemanlarının, kayıtlı olmaları gereken şirket ile ilgili sorun olduğu gerekçesi ile ön rapor hazırladı. Rapor nedeni ile bazı iş yerlerinde yapılan tanıtım faaliyetlerine son verildi. Sorunun çözümü içinde bakanlık yetkilileri ile görüşmeler yaptık” dedi.

DPİD Başkanı Zuhal Gezer Demirci, mevzuat ve yönetmelik değişikliğine ihtiyaç olduğuna vurgu yaptı. “Kalıcı çözüm istiyoruz” diyen Demirci, “Bu sektörde, yaptığımız anketlere göre 125 bin kişi çalışıyor. Derneğimize üye 49 ajans var. Toplam ajans sayısı ise 100’ün üstünde. Tanıtım elemanlarının tamamı sigortalı; tüm ödemeleri resmi kanallardan yapılıyor. Zaten, sigorta kaydı olmayan bir kişi mağazadan içeri bile giremez. Bu kadar insanın, perakende firmaları tarafından istihdam edilmeleri imkânsız. 18-25 yaş grubunda olan bu kişilerin yüzde 60’ı ise kadın. Bakanlığın yaptığı denetimler neticesinde geçtiğimiz 30 Kasım’da, tanıtım elemanlarının görevlerine son verilmesine neden olacak bazı durumlarla karşılaştık. Sorunun çözülmemesi durumunda çok sayıda ajans iflas noktasına gelir. Ceza kesildiğinde ise, hem perakende şirketine hem ajansa kesiliyor” dedi.

Ek süre verildi

Sorunun çözümü için sektör paydaşları ile yoğun bir görüşme trafiği içinde olduklarını aktaran Demirci, sorunun çözümüne ilişkin Ankara’da bakanlık yetkilileri ile yaptıkları görüşmeler sonrası 31 Aralık’a kadar ek süre aldıklarını kaydetti. Demirci, sorunun çözülmemesi halinde, bazı yabancı markaların yatırımlarını Türkiye dışına kaydırabileceğini öne sürdü.

Hukuki çerçeveye oturtalım

DPİD Başkanı Zuhal Gezer Demirci, açıklamasının devamında sorunun çözümüne ilişkin, şu önerileri paylaştı: “Gelinen noktada sektörümüzün kendi içinde çok bilindik olan iş modelinin yasalar çerçevesinde net olarak tanımlanmamış olan bölümlerini, ilgili taraflar ve sorumluluklar kısmının hukuki bir çerçeveye oturtulmasını en çok biz istiyoruz. Özelikle perakende noktasının sayılarının artmasıyla tanıtım faaliyetlerimiz arttı. Fakat bu klasik işveren-işçi modelimize çok uyumlu değil. Daha çok Avrupa’da da olduğu gibi esnek çalışma modellerinde kabul edebileceğimiz ve istihdamı da teşvik eden modellere çok uygun. Bu esnek çalışma modelinde de güvenceli bir esneklik ile mevzuat eksikliğini giderirsek sektörün bugün en büyük sorununu da çözmüş olacağız.”

Ajans başına 12 bin 327 TL ceza

EDİNİLEN bilgilere göre ajanslara ve perakende sektörü firmalarına ilk cezalar 2011’de kesilmeye başlandı. Bir elektronik eşya perakende zincirinin Ümraniye’deki mağazasında yapılan denetimde, ajans başına 12 bin 327 TL ceza kesildi. Mağazanın sahibi şirkete ise faaliyet gösteren 60 ajans ile çarpılarak ceza kesildi. Kesilen cezalara itiraz edildi, ancak mahkemeden Şubat 2013’te olumsuz yanıt alındı.