Libya'da 18 ay içinde seçimlerin gerçekleştirilmesi konusunda anlaşmaya varıldı

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Temsilcisi Stephanie Williams, Tunus'un başkentinde BM tarafından seçilen 75 Libyalının katıldığı Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda yapılan görüşmelere ilişkin düzenlediği basın toplantısında, "Anayasa konusu da içinde olmak üzere sonraki adımların netleştirilmesi kararlaştırıldı. Seçimler 18 ayı geçmeyen bir süre içinde yapılacak. Tunus katılımcıları geçiş dönemini sona erdirmek ve şeffaf seçimler düzenlemek için bir ön anlaşmaya vardı." dedi.

Taraflar arasında tartışmaların "yapıcı olduğunu ve katılımcıların gündeme getirilen konular hakkında fikir alışverişi yapma fırsatı bulduğuna" işaret eden Williams, ön anlaşmaya varılan yol haritasının Berlin Konferansı sonuçlarına göre hazırlanmış BM Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına dayandığını belirtti.

Williams, tarafların uzlaştığı ön anlaşmanın Libya'daki siyasi süreci öngören Suheyrat Anlaşması'nın bir versiyonu olduğunu aktararak, "yol haritasının, özellikle yerinden edilmiş insanların sorunlarını ele almak için kurumları birleştirmek ve uzlaşmayı başlatmak için gereken adımları özetlediğini" dile getirdi.

Libya'da bölünmüş haldeki parlamentonun karşıt taraflarının Gadamis kentinde bir araya gelerek toplanma kararının ümit verici olduğunu ve kendilerinin de bunu teşvik ettiğini söyleyen UNSMIL Temsilcisi, şöyle devam etti:

Hükümet kurumlarının Sirte kentinde olacağı yönünde bir kararın forumda görüşülmediğine işaret eden Williams, hükümetin yeri değil halka hizmetleri çok hızlı bir şekilde götürmesi üzerine odaklanıldığını, bunun için de kabinenin güvenli bir ortamda çalışması gerektiğini ekledi.

Williams, seçimlerin anayasal bir temelde gerçekleştirilmesini kararlaştırdıklarını ancak şu aşamada bir ön anlaşmaya vardıklarını, forumun sonuçlarının bu ön anlaşmayı genişleteceğini ve netleştireceğini kaydetti.

Libyalı taraflar arasında siyasi çözüm süreci

UNSMIL'in öncülük ettiği ve siyasi çerçevesi, Berlin Konferansı sonuçları ve Suheyrat Anlaşması'na göre çizilen Libya Siyasi Diyalog Forumu, ülkede seçimlerin yapılması için bir yol haritası belirlemek ve geçiş hükümeti dönemine son vermek amacıyla Tunus'ta düzenleniyor.

Libya'nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Halife Hafter'in Nisan 2019'da milislerine başkenti ve yönetimi ele geçirmek için saldırı emri vermesiyle istikrarsızlıkla boğuşan Libya şiddet sarmalına sürüklenmişti.

BM nezdinde Libya'nın meşru temsilcisi Libya hükümetine bağlı güçlerin Hafter ve uluslararası müttefiklerini bu yılın nisan, mayıs aylarında Trablus ve ülkenin batısından uzaklaştırmasıyla, siyasi çözüm arayışları ve müzakereler yeniden ivme kazanmıştı.

Ülke dışında ilk önemli girişim olarak, Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Halife Hafter'e bağlı Tobruk Temsilciler Meclisi heyetleri, Fas'ın Buznika kentinde "Libya Diyalog Toplantıları" başlığıyla 6-10 Eylül ve 2-6 Ekim tarihlerinde iki ayrı turda bir araya geldi.

İsviçre'nin Cenevre kentinde 19-23 Ekim'de düzenlenen 5 5 Ortak Askeri Komite toplantıları sonucunda da Libya hükümeti ile Halife Hafter güçlerinden heyetler arasında kalıcı ateşkes anlaşması imzalandı.

Ardından, Libya'nın güneybatısındaki Gadamis kentinde geçen hafta düzenlenen 5 5 Ortak Askeri Komitesi toplantılarında, kalıcı ateşkes anlaşmasının uygulanması için atılacak somut adımlara ilişkin uzlaşma sağlandı.

Yapılan görüşmelere ilişkin BM'den gelen olumlu açıklamalara rağmen BM'nin siyasi diyalog konferansı için seçtiği 75 katılımcıya, kendilerini temsil etmediği gerekçesiyle Libya içindeki bazı gruplardansa itirazlar yükselmişti.

Libyalı kadın hukukçu Henan Berasi suikastı

Öte yandan UNSMIL Temsilcisi Williams, Libyalı kadın avukat ve aktivist Henan el-Berasi'nin, dün Hafter kontrolündeki Bingazi’de sokak ortasında öldürülmesine de değindi.

Berasi'yi "yolsuzluk, gücün kötüye kullanımı ve insan hakları ihlallerini sözünü sakınmadan eleştiren biri" olarak nitelendiren Williams, "Onun trajik ölümü, sesini çıkarmaya cesaret eden Libyalı kadınların maruz kaldığı tehditleri yansıtmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

"Libyalı taraflara farklılıklarını gidererek bir an önce adalet ve hesap verebilirliği tesis ederek cezasızlık atmosferini sonlandırmaları çağrısı yapıyoruz." diyen Williams, "doğudaki yetkili makamların" kapsamlı ve derin bir soruşturma yürütmesini ve faillerin adalete teslim edilmesini temennisinde bulundu.

Libyalı kadın hukukçu ve aktivist Henan Berasi, sosyal medyada yayınladığı ve çokça paylaşılan videolarında, ülkenin darbeci Hafter kontrolündeki doğu bölgesindeki sözde yetkilileri yolsuzluk ve yasa dışı zenginlikle suçluyor, onlara karşı cesur çıkışlarıyla tanınıyordu.

Berasi, 27 binden fazla takipçisi bulunan Facebook hesabından yakın zamanda paylaştığı bir videoda, Hafter'in oğlu Saddam Hafter'in general rütbesi almasını eleştirmiş, videonun yayınlanmasından 24 saat geçmeden Bingazi şehir merkezindeki en işlek caddelerden biri olan 20'nci Cadde'de içinde silahlı kişilerin bulunduğu 3 araçtan açılan ateşle öldürülmüştü.