Rusya’ya 2. sembolik saldırı: Stratejik Kerç Köprüsü’nde büyük yıkım

Rusya ile 2014 yılında yasa dışı ilhak ettiği Kırım arasındaki Kerç Köprüsü’nde, dün erken saatlerde patlama meydana geldi. Köprüde seyir hâlindeki bir kamyonda yaşanan patlama nedeniyle yakınında yakıt taşıyan trenin vagonlarında yangın çıktığı ve bunun ardından yolun çöktüğü açıklandı. Sosyal medyada paylaşılan videolarda, Kerç Köprüsü’ndeki yolun çökerek kullanılamaz hâle geldiği ve raylar üzerinde yakıt bulunan vagonlardan alevlerin yükseldiği görüldü. Kiev, olayın ardından “Bu daha başlangıç” dese de saldırıyı açıktan üstlenmedi. Kırım Meclisi Başkanı Vladimir Konstantinov ise Telegram’daki paylaşımında köprünün ‘Ukraynalı vandalların’ saldırısına uğradığını iddia etti. Doğrudan Ukrayna’yı suçlayan Konstantinov, “Kiev rejiminin özü budur. Yapabildikleri tek şey ölüm ve yıkım” ifadelerini kullandı. Moskova tarafıysa henüz açıktan bir suçlama yöneltmedi. Ancak Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, “Kiev’in sivil altyapının yıkımına tepkisi, onun terörist doğasını kanıtlıyor” dedi. Köprünün yıkılması, geçen nisan ayında Rus donanmasının Karadeniz’deki amiral gemilerinden ‘Moskova’ güdümlü füze kruvazörünün batışından sonraki en sembolik kayıplarından biri olarak değerlendiriliyor.

MOSKOVA KOMİSYON KURACAK

Rusya Ulusal Terörle Mücadele Heyeti’nden dün yapılan açıklamada, “Kırım Köprüsü’nün kara yolu tarafında saat 06.07’de bir araca yerleştirilen bombanın patlaması sonucu demir yoluyla Kırım’a taşınan yedi petrol tankeri alev aldı” ifadelerine yer verildi. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov da “Köprüdeki durumla ilgili Rusya Acil Durumlar Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı raporları, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Başbakan Mihail Mişustin’e sunuldu” dedi. Peskov, olayın araştırılması için Putin’in hükümet komisyonu kurulması talimatı verdiğini bildirdi. Rusya Soruşturma Komitesi de patlama sonucu 3 kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu.

BU DAHA BAŞLANGIÇ!

Saldırının ardından gözlerin çevrildiği Kiev yönetimi henüz eylemi resmen üstlenmezken, Ukraynalı yetkililerden peş peşe açıklamalar geldi. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Mihaylo Podolyak, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Kırım Köprüsü başlangıç, yasa dışı her şey yok edilmeli, çalınan her şey Ukrayna’ya iade edilmeli” ifadelerini kullandı. Ukrayna Güvenlik Servisi’nin (SBU) sosyal medya hesabından da “Şafak söküyor, köprü güzelce yanıyor. Kırım’da bülbül, SBU’yu karşılıyor” paylaşımı yapıldı. Ukrayna Savunma Bakanlığı ise “Güdümlü füze kruvazörü Moskova’nın ardından Kerç Köprüsü. Ukrayna’ya ait Kırım’daki Rus gücünün iki ünlü sembolü yıkıldı. Sırada ne var?” açıklamasında bulundu.

PUTİN’E DOĞUM GÜNÜ MESAJI

Saldırı ayrıca Rus lider Putin’in 70’nci doğum gününden (7 Ekim) bir gün sonra gelmesi nedeniyle sembolik öneme sahip. Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov, Twitter üzerinden Kırım Köprüsü’nün yandığı anların videosunu, ABD’li oyuncu Marilyn Monroe’nun “Happy Birthday Mr. President” (Mutlu Yaşlar Sayın Başkan) şarkısını söylediği kayıtla birleştirerek paylaştı. Ukrayna’da iktidardaki Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi Başkanı David Arakhamia da “Rus kaçak inşaatı çökmeye ve alev almaya başladı. Nedeni basit, patlayıcı bir şey inşa ederseniz er ya da geç patlayacak. Ve bu sadece başlangıç. Sonuçta, Rusya özellikle güvenilir inşaat konusunda başarılı değil” açıklamasında bulundu.

STRATEJİK ÖNEME SAHİP

Yapımı 3,6 milyar dolara mal olan ve Mayıs 2018’de otoyol bölümü açılan Kerç Köprüsü, Kırım’ın işgalinin sembolü hâline geldi. Karadeniz ile Azak Denizi’ni birbirine bağlayan Kerç Boğazı üzerindeki 19 kilometrelik köprü, 24 Şubat’ta Ukrayna işgali başlayınca, Rusya’nın en önemli lojistik hatlarından biri oldu. Rus kuvvetleri, Mariupol çevresi ve Azak Denizi’nin kuzey ucundaki Ukrayna topraklarını ele geçirene dek Kerç Köprüsü, Rusya’nın yarımadayla olan tek kara bağlantısıydı. Saldırı, Rusya’nın Kırım’ın kuzeyindeki bölgeleri ele geçirip Azak Denizi boyunca bir kara koridoru inşa etme hazırlığındayken gerçekleşti. Ukrayna’nın güneyindeki çatışmalar açısından sembolik öneme sahip olan köprünün işleyemez hâle gelmesi durumunda Rusya, yarımadaya yönelik askeri sevkiyatlarda sorunlar yaşayabilir.

‘VURULMASI İMKÂNSIZ’ DEMİŞLERDİ

Savaşın başından itibaren Kerç Köprüsü’ne saldırılabileceğine dair iddialar sıkça dile getirilmişti. Eski NATO Komutanı Philip Breedlove, temmuzda yaptığı açıklamada, köprünün Rusya için önem arz ettiğini ve meşru bir hedef olduğunu savunmuştu. Podolyak da ağustos ayında, “Bu köprü, Ukrayna tarafından yapımına izin verilmeyen yasa dışı bir nesnedir. Yarımadanın ekolojisine zarar veriyor. Bu nedenle imha edilmesi gerekiyor, nasıl olduğunun önemi yok” demişti. Rusya ise Kırım Köprüsü’nün güvenliğinin en üst düzeyde sağlandığını defalarca duyurmuştu. Rus Senatör Olga Kovitidi, köprünün havadan iki hava savunma alayınca korunduğunu, S-400 ve Pantsir’lerin köprü üzerinde 400 kilometre çapında bir kubbe oluşturduğunu ve herhangi bir saldırının hedefine ulaşamayacağını söylemişti.

İlk kez bir araya gelebilirler

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde 7 buçuk ay geride kalırken, bugüne dek yüz yüze görüşmeyi reddeden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenski’nin savaş sonrası ilk kez bir araya gelebileceği bildirildi. İki liderin 15-16 Kasım’da Endonezya’nın Bali kentinde düzenlenecek G20 zirvesine katılmayı kabul ettiği belirtildi. Endonezya’nın Birleşik Arap Emirlikleri Büyükelçisi Husin Bagis, gerekli her türlü tedbiri alacaklarını ifade etti. Kiev hükümeti ise Endonezyalı elçinin sözlerine rağmen Zelenski’nin kesin kararını vermediğini duyurdu.