Tüm gözler Özbekistan'ın tarihi şehri Semerkant'a çevrildi, uluslararası medya 'Yeni bir dünya düzeni çiziliyor', 'Putin'in Xi'nin yardımına hiç olmadığı kadar ihtiyacı var' ve 'Sınırsız dostluk test ediliyor' başlıkları attı.
31 Aralık 2019 tarihinde dünyaya ilan edilen koronavirüs salgını, 3 Kasım 2020'de Joe Biden'ın ABD başkanı seçilmesi, 15 Ağustos 2021'de ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi ve 24 Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgale girişmesi... Tarihin akışını değiştiren olaylarda yeni bir kavşak noktasına gelindi mi?
Orta Asya ülkesi Özbekistan'ın doğusunda yer alan tarihi Semerkant şehri, yarın hassas bir buluşmaya ev sahipliği yapacak. Çin lideri Xi Jinping, koronavirüs salgınının başlangıcından bu yana ilk yurt dışı seyahatini yapıyor. Xi'nin uçağı önce Kazakistan'a inecek, ardından da hassas zirvenin gerçekleşeceği Semerkant'a ulaşacak.
Çin ve Rusya'nın başını çektiği Şanghay İşbirliği Örgütü'nün toplantısı, iki gün sürecek. Moskova ve Pekin'in yanı sıra Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından Şanghay Beşlisi adıyla 1996'da kurulan organizasyon, Özbekistan'ın 2001'de katılımıyla adını Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirdi. Örgütün yedi üyesinin yanı sıra gözlemcileri ve diyalog ortakları da bulunuyor, Türkiye diyalog ortaklarından biri.
Xİ'NİN YAPTIRIM AÇMAZI
Kremlin, Ukrayna savaşında Çin'den beklediği ekonomik yardımı alamayan Rusya lideri Vladimir Putin'le Çinli mevkidaşı Xi Jinping'in görüşmesinde ele alınacak başlıkları açıkladı. Ukrayna savaşının en üst sırada yer aldığı listede, uluslararası ve bölgesel sorunlar da yer alıyor. Kremlin, Putin ve Xi'nin bir araya geldiği zirvenin Batı dünyasına bir 'alternatif' olduğunu kaydetti.
Kremlin Xi ve Putin randevusunun 'özellikle' önemli olduğunu vurguluyor. Halihazırda Çin lideri tarihi bir üçüncü dönem arıyor, Ukrayna'ya saldıran Putin'in ise Batılı ülkelerle bağlantısı tamamen koptu.
Bu yıl Pekin'deki Kış Olimpiyatları'nda bir araya gelen Çin ve Rus liderleri, 'sınırsız' bir ittifak peşinde olduklarını duyurdular. Ancak geride kalan neredeyse yedi aylık savaşta, Putin Xi'den beklediği yardımı alamadı. Çin medyası Rusya'ya Ukrayna işgalinde destek veriyor ve haberlerinde NATO'yu suçluyor. Çinli yetkililer de açıklamalarında Rusya'nın yanında saf tutuyor, Pekin yönetimi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki (BMGK) oylamalarda da çekimser kaldı.
Ancak Çin'in Moskova'ya sunduğu destek bununla sınırlı kaldı. Ukrayna işgalini kınamayan tek süpergüç olan Çin, Rusya'nın defalarca dile getirdiği ekonomik yardım taleplerine 'olumlu' bir yanıt vermedi, ABD'nin başını çektiği Batılı ülkelerin yaptırımlarından çekindi. Amerikan Washington Post gazetesi, Haziran ayı başında tarihi yaptırımlarla yüzleşen Rusya'nın ısrarlı talepleri nedeniyle Çin lideri Xi'yi kızdırdığını yazdı.
Moskova ise, Pekin'in Ukrayna için verdiği diplomatik desteğin karşılığı olarak Tayvan geriliminde Çin'in yanında durdu.
GÖZLER SEMERKANT'TA
Yarın ise, Çin ve Rusya liderleri yeni bir dönemin başladığını Semerkant'tan dünyaya duyuracak. İngiliz The Times gazetesi, 'Putin ve Xi, yeni bir dünya düzeni çiziyor' başlıklı haberinde, görüşmenin Rus ordusunun Ukrayna'da bataklığa saplandığı bir dönemde gerçekleştiğini vurguluyor. İki liderin ABD'nin gücüne meydan okumaya hazırlandığını kaydeden The Times, ancak gelinen noktada Rusya'nın Çin'e daha fazla bağımlı olduğunu belirtiyor.
Amerikan CNN International'ın başlığı ise, 'Ukrayna'daki yenilgiden sonra Putin'in Xi'nin yardımına hiç olmadığı kadar ihtiyacı var' oldu.
'Sorunlar Çin ve Rusya'nın 'sınırsız' dostluğunu test ediyor' diyen New York Times gazetesi, Putin'in cephe hattındaki kayıpları ile Pekin yönetiminin ekonomik durgunluğunun ilişkileri çetrefilli bir hale getirebileceğini yazdı.
Resmen ilan ettiler Yeni bir dünya kuruluyor
Wall Street Journal gazetesi ise, 'Xi ve Putin, Ukrayna savaşının başından bu yana ilk yüz yüze görüşmelerinde Batı'ya karşı koymanın yollarını arıyor' başlığıyla sunduğu haberde, Rus ordusu muharebe alanında geri çekilirken Moskova'nın da Batının ekonomik kuşatması altında olduğunu, bu şartlar altında iki liderin yen bir doğalgaz boru hattını konuşabileceğini aktarıyor.
3 BİN ÇİN ASKRERİ RUSYA'DAYDI
Çin ordusu, geçen hafta Rusya'nın en doğusunda yer alan Vladivostok'taydı. Pekin, 3 bin askerini Eylül ayı başında Rusya'ya gönderdi. Söz konusu adım, Ukrayna'nın güneyi ve doğusunda işgal ettiği toprakları kaybeden Rus lider Vladimir Putin'in beklediği moral destekti.
Ukrayna'da hayal kırıklığı yaşayan Rus lider, bizzat tatbikat alanına giderek gövde gösterisini izledi. Çin'in yanı sıra Moskova'nın diğer yakın müttefikleri Belarus, Moğolistan, Suriye, Nikaragua gibi ülkelerden askerler de, tatbikata katıldı.
