Suriye’de şaşırtıcı hızla ilerleyen muhalif gruplar Halep’in ardından Hama’da da kısa sürede kontrolü ele aldı. Rejim askerleri dün kenti terk ederken muhaliflere Humus ve başkent Şam’ın yolu açıldı. Rejim ordusunun bozgun görüntüsü ve dışarıdan beklediği desteği alamaması “Esed döneminin kapandığı” şeklinde yorumlanıyor.
Düşmanı Caydırma Operasyonu kapsamında Halep'i ele geçiren Suriyeli devrimci gruplar, burada ele geçirdiği gelişmiş silahlarla birlikte operasyonu Suriye'nin diğer şehirlerine doğru genişleterek Hama'ya ulaştı. 30 Kasım'dan beri Hama'nın kuzeyindeki stratejik Zeynelabidin Dağı ve çevresinde süren yoğun çatışmaların ardından rejim güçlerine ait 2 tugay ve bir alay üssünü ele geçiren muhalifler, dağda da kontrolü sağlayarak kent merkezindeki operasyonları başlattı. Şehir merkezine kısa sürede ulaşan muhalif gruplar, kent merkezini ve yakınındaki Hama Askeri Havaalanı'nı ele geçirdiğini ilan etti. Rejime bağlı Savunma Bakanlığı, kuvvetlerinin kent merkezinden çekilerek kentin güneyinde yeniden konuşlandığını ilan etti. Askeri uzmanlar ise 2011'de başlayan halk ayaklanması sürecinde ilk kez muhalifler tarafından ele geçirilen Hama'nın kuzeyinde yaşanan çatışmaları, iç savaşının en şiddetli çatışmalarından biri olarak niteliyor. Muhalifler sadece bir haftada, Halep, Tel Rıfat, Han Şeyhun ve Hama'yı rejimden kurtarmış oldu.
ÜÇ KOLDAN OPERASYON
Halep'in ele geçirildiği 29 Kasım'ın ertesi günü olan 30 Kasım Cumartesi günü gece yarısı saatlerinde İdlib'in güneyindeki Han Şeyhun, Morek ve Tayyibetu'l İmam beldelerini de ele geçirerek Hama kırsalına ulaşan muhalif gruplar, burada rejim güçlerinin sert direnişiyle karşılaştı. Suriye Savunma Bakanlığı, bölgedeki Kumhane beldesi ve Zeynelabidin Dağı'nda savunma hattı oluşturduğunu ilan ederken, Rus savaş uçaklarının da katıldığı bombardımanlarla en az 400 muhalif savaşçıyı öldürdüğünü iddia etti. Muhaliflerin Askeri Operasyon İdaresi ise Hama'nın doğu ve batı kırsallarındaki ikmal yollarını kesmek için üç koldan saldırılarını genişlettiğini bildirdi. Bu kapsamda, batıdaki Lazkiye-Hama yolu üzerinde Hattab beldesi ele geçirilirken doğudaki Hama-Rakka yolu da kesilerek burada bulunan Selemiye beldesindeki önde gelenlerle beldenin çatışmadan muhaliflere katılması sağlandı.
ESED'İN ORDUSU DAĞILDI
İki gün içinde Halep'in ele geçirilmesinin aksine Hama'da çatışmaların uzaması, coğrafi, sosyolojik ve askeri nedenlere bağlanıyor. Hama'nın kuzey kırsalında bulunan Zeynelabidin Dağı ve uzantıları coğrafyayı zorlaştırırken, bölgenin Esed rejiminin insan kaynağı olarak bilinen Lazkiye'deki rejim yanlısı bölgelere bağlantı noktasını teşkil etmesi rejim güçlerinin burada güçlü bir savunma hattı kurmasına sebep oldu. Şiddetli çatışmalar sonucu Esed rejimine bağlı 87. Tugay, 66. Tugay ve 25. Alay'ın yanı sıra Zeynelabidin Dağı'nda da kontrolü sağlayan muhalif gruplar Hama kent merkezine girdi.
REJİMİN İKMAL YOLU KAPANDI
Askeri uzmanlara göre, Hama'nın ele geçirilmesi, rejim açısından ikmal yoluna indirilmiş büyük bir darbe olarak nitelendiriliyor. Uzmanlar, uzun zamandır uluslararası ambargolar altında olan rejimin, yakıt ihtiyacının büyük kısmını terör örgütü PYD/PKK kontrolündeki Rakka ve Haseke'den sağladığına dikkat çekerek Hama'nın düşmesiyle birlikte, rejimin bundan sonra PKK'dan benzin desteği alamayacağının altını çiziyor. Bu da hem zırhlı araçların hem de savaş uçaklarının kısa vadede büyük bir yakıt sorunu yaşamalarına ve muhaliflerin bundan Humus ve Şam'a gerçekleştireceği operasyonlarda askeri olarak avantajlı bir konuma ulaşmalarına sebep olacak.
ASKERİ HAVAALANI KİLİDİ AÇTI
Hama'ya kuzey, doğu ve batıdan ilerleyen muhalif gruplar, dün sabah saatlerinde kentin doğusundaki dış mahalleler El-Haşimiye ve Cebrin'de kontrolü sağlayarak kent merkezine girmeye başladıklarını ilan etti. Askeri Operasyon İdaresi, kentin batı kısmında Erze ve El-Şiha mahallelerinin ele geçirildiğini ve burada bulunan Hama Askeri Havaalanı'nın kuşatma altına alındığını ilan etti. Havaalanı çevresinden uçakların kalktığı pisti dronlarla tahrip eden muhalifler, buradan havalanan en az 4 askeri helikopteri düşürdüklerini ilan etti. Rejime bağlı kuvvetlerin öğleden sonra havaalanından çekilmesiyle burası da muhaliflerin kontrolüne geçti. Rejim güçleri havaalanındaki savaş uçakları ve helikopterleri çıkararak kara yoluyla Humus'a doğru kaçtı.
YENİ HEDEF HUMUS
Suriye'nin iki büyük kenti olan başkent Şam ile Halep arasındaki yolun tam ortasında bulunan Hama kenti, Esed rejimi açısından insan kaynağı olarak bilinen Lazkiye'deki rejim yanlısı grupların yaşadığı bölgelere yakın olması nedeniyle büyük önem taşıyor. Ayrıca, kuzeydoğudaki bölgelerden gelen otoyolların kavşak noktası olması açısından da önemli bir ikmal yolu. Hama'nın düşmesiyle muhaliflerin güneydeki Humus kentine ilerlemesi bekleniyor. Bu durumda rejimin Şam ile Lazkiye arasındaki bağlantısını kesme ihtimalleri bulunuyor. Bu da Esed rejiminin Şam'da sıkışması anlamına geliyor.
* Hama’nın güneydoğusunda bulunan Selemiyye ilçe merkezini de rejim güçlerinden aldı. Ağırlıklı olarak Hristiyanların yaşadığı Selemiyye ilçesi, Eyyo köyü ve Hama'nın güneybatısındaki Misyaf ilçesi ile ona bağlı 40 köy, tarafsız kalma kararı aldı.
* Hama'nın kuzeydoğusunda, rejim ordusuna ait 66 Hava Savunma Tugayını ele geçiren muhalifler buradaki hava savunma sistemleri ve mühimmatlara el koydu
* Esed rejimi karşıtı gruplar, Hama'nın doğusundaki Hursan Topçu Birliği ile kentin kuzeydoğusundaki El-Hamra mühimmat depolarını da ele geçirdi.
* Muhaliflerin, Hama Merkez Hapishanesi'ni boşalttı Neredeyse tamamı siyasi mahkumlardan oluşan 3 bin kişi serbest kaldı.
REJIM'E ISYAN EDEN ILK ŞEHIR
Hama, Suriye'de 1963 yılında kurulan Baas Partisi yönetimi ve 1970'teki askeri darbeyle iktidarı ele geçiren Esed ailesine karşı isyan eden ilk kent olarak, muhalifler açısından önemli bir motivasyon kaynağı oluşturuyor. 1982 yılında, Hama'da rejime karşı başlayan ilk halk isyanı kanlı bir şekilde bastırılmıştı. Eski Suriye Devlet Başkanı Hafız Esed, kentte başlayan isyanı bastırmak üzere kardeşi Rıfat Esed komutasındaki bu birlikleri kente göndermiş ve 2 Şubat 1982'de başlayan askeri operasyon sürecinde kentte 40 bini aşkın sivil katledilmişti.
COLANI'DEN IRAK'A GARANTI
Irak Hükümeti, Suriye'deki çatışmaların Irak'a sıçramasından endişe ediyor. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İran destekli Haşd-i Şabi milislerinin Suriye'ye geçişine izin vermeyeceklerini ilan etti. HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Colani ise bu açıklamaya karşı yayınladığı videoda, "Sayın Sudani şu ana kadar Irak'ın tarafsızlığını korudu. Bunu sürdürdüğü ve Haşd-i Şabi militanlarını uzak tuttuğu sürece endişelenmesine gerek yok. Bizler Irak ile iyi ilişkiler kurmak istiyoruz" ifadelerini kullandı.
SADR: SURIYE’YE KARIŞMAYIN
Irak’ta İran’a mesafeli Şii lider Mukteda es-Sadr, Irak hükümetinin ve milislerin Suriye'nin iç işlerine karışmamasını istedi. Sadr, X sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Biz (hareket olarak) Suriye'nin iç işlerine karışmama ve Suriye halkının kararlarına karşı durmama tutumumuzu sürdürüyoruz" dedi.
