Dakar Forumu ile Antalya Diplomasi Forumu (ADF) arasında bir mutabakat zaptı imzalanacağını söyleyen Çavuşoğlu, katılımcıları gelecek yıl düzenlenecek ADF'ye davet etti.
Dünyanın yeni gerçekliklere ve değişimlere adapte olmakta zorlandığını ifade eden Çavuşoğlu, son 30 yılda ortaya çıkan iki sorunun küresel sistemi etkilediğini anlattı.
Çavuşoğlu, bu iki sorunun rekabetçilik ve tek taraflılık olduğunu ifade ederek "Ne yazık ki son 30 yılda rekabetçilik, iş birliği ve ortaklığa, tek taraflılık ise çok taraflılığa üstün geldi." diye konuştu.
Salgın sonrası Rusya-Ukrayna savaşının global sistemi etkilediğini ifade eden Çavuşoğlu, gıda, enerji, iklim ve sağlık alanında da küresel krizin ufukta belirdiğini vurguladı.
Bakan Çavuşoğlu, dünyanın birbirini besleyen birçok krizle mücadele ettiğinin altını çizerek çatışmalar, terörizm ve düzensiz göçe değinerek şunları söyledi:
"Düzensiz göç artacak gibi duruyor ve artıyor. Salgın öncesinde 80 milyon yerinden edilmiş insan varken bu sayı şu an 100 milyonun üzerinde. Bu konu da ortak sorunumuz olmayı sürdürecek. Ayrıca ırkçılık ve ayrımcılık da birbiriyle bağlantılı sorunlar. Bu sorunlar herkesi etkilerken en büyük negatif etkiyi hassas gruplar, hassas ülkeler ve Afrika'ya yapıyor."
Çavuşoğlu, Afrika ülkelerinin yaklaşık yarısının Ukrayna ve Rusya'dan gelen tahıla ihtiyaç duyduğunu, Rus gübresi ithalatı önündeki engellerin ise tarım üretimini vuracağını belirtti.
Afrika tarım üretiminin yüzde 20 azalması tehdidi bulunduğunun altını çizen Çavuşoğlu, "Kıtada yaşayanların neredeyse yarısı ya elektriksiz ya da elektriğe kısıtlı erişime sahip. Bu sınamalar zaten terör ve devlet dışı aktörlerce, askeri darbe ve iç karışıklıklarla, Türkiye'nin karşı olduğu sömürgecilik ve yeni sömürgecilikle gerilen Afrika ülkelerinin, bağımsızlıklarına ve istikrarlarına ekstra bir baskı kuruyor. " dedi.
"Afrika kendi kaderini kendi ellerine almalı." diyen Çavuşoğlu, güçlü bir Afrika'nın küresel gerilemeyi değiştireceğini söyledi. Çavuşoğlu, hem Rusya hem de Ukrayna'yla görüşebilen Senegal ve Güney Afrika'nın savaşı bitirmek için büyük çaba sarf ettiğini kaydetti.
Çavuşoğlu, tüm dış aktörlerin Afrika'yla eşit ortak olarak ilişki kurması gerektiğini de ifade etti.
Oturumun soru cevap kısmında Türkiye-Afrika ilişkilerine değinen Çavuşoğlu, son 20 yılda Türkiye'nin Afrika'daki büyükelçilik sayısının 12'den 44'e çıktığını belirterek "Ticaret hacmimiz 20 yılda 4,5 milyar dolardan geçen yıl 34,5 milyar dolara ulaştı. Bu yıl 45 milyar doları aşacağız." diye konuştu.
Afrika'daki Türk yatırımlarının da 8 milyar doları bulduğunu kaydeden Çavuşoğlu, "Türkiye, birçok alandaki tecrübe ve uzmanlığını Afrikalı kardeşleriyle paylaşıyor. Türkiye, Afrika ülkelerinin terörle mücadelesine de destek veriyor. Sadece meşhur insansız hava araçlarımızdan sağlamıyoruz ayrıca Afrika ülkeleri güvenlik güçlerine terörle mücadelelerini güçlendirmek için eğitimler veriyoruz." ifadelerini kullandı.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) 23 ofisinin bulunduğu Afrika'nın tüm ülkelerinde projeler hayata geçirdiğini de vurgulayan Çavuşoğlu, geçen sene yapılan 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'ne 16 devlet ve hükümet başkanı ile 100 bakanın katıldığına işaret etti.
Afrika Birliği ve diğer bölgesel kuruluşların da Türkiye'nin stratejik ortakları olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Libya'da meşru hükümetle çalışarak bir iç savaşı engelledik." dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin Afrika açılımının başarılı olmasının sebebinin, Türkiye'nin tüm Afrika'yı eşit ortak olarak görmesi olduğunu ifade etti.