Trump yönetiminin 20 maddelik Ukrayna barışı planını revize etmek için bir araya gelen AB liderleri, Ukrayna için çok uluslu ve bağlayıcı güvenlik garantileri içeren geniş çaplı bir plan üzerinde uzlaştı. Kiev’de 800 bin kişilik ordu kurulması ve NATO’nun 5. maddesine benzer güvenlik taahhüdü gibi maddeler içeren plana Moskova’nın itiraz etmesine kesin gözüyle bakılıyor. Beyaz Saray’ın taslağıyla büyük farklılıklar içeren planın, AB-Washington eksinindeki gerginliği körükleyebileceği düşünülüyor.
Rusya Ukrayna Savaşı’nın sona erdirilmesine ilişkin yürütülen müzakerelerin Avrupa ayağında, Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Avrupa Birliği (AB) liderleri ve NATO Genel Sekreteri’yle Almanya’nın başkenti Berlin’de bir araya geldi. Trump’ın 20 maddelik Ukrayna barışı planını değerlendiren liderler, Kiev’de çok uluslu 800 bin kişilik bir ordu, NATO 5. maddesine benzer bir güvenlik taahhüdü, Rus malvarlıklarının ülkenin yeniden inşası için kullanılması gibi Rusya’nın kabul etmediği hususların hayata geçmesi konusunda mutabık kaldı. Söz konusu 6 maddeli planın Trump yönetimi tarafından nasıl karşılanacağı meçhuliyetini korurken, AB-Washington arasındaki gerilimin süreç içerisinde hissedilmeye devam ettiği değerlendirmesi yapılıyor.
6 MADDELİK ÇOK ULUSLU PLAN
Avrupa liderleri Ukrayna için yayınladıkları ortak güvenlik garantisi planı altı madeye yer verildi. Söz konusu plana göre Ukrayna’nın savaş sonrası asker sayısı 800 bin olacak. İkincisi ise Avrupa liderliğinde ABD desteğiyle "Gönüllüler Koalisyonu" içinde, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ni yeniden kurmak, hava sahasını korumak ve deniz güvenliğini sağlamak için güçler oluşturulacak. Ateşkes izleme mekanizması ABD liderliğinde yürütülecek. Dördüncü madde yasal olarak bağlayıcı güvenlik garantilerini kapsıyor. Buna göre, Ukrayna'ya yönelik herhangi bir yeni saldırı otomatik olarak askeri, istihbarat, ekonomik ve diplomatik bir yanıtı tetikleyecektir. Altıncısı ise Rusya’nın AB tarafından dondurulmuş 200 milyar dolarlık varlıklar bloke edilmiş olarak kalacak.
HAVA SAHASININ GÜVENLİĞİ SAĞLANACAK
Görüşmeye katılan Avrupalı liderler, AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Costa tarafından desteklenen ortak açıklamada Ukrayna’da barış için gerçekleştirilen görüşmelerde kaydedilen ilerleme memnuniyetle karşılandı. Yapılan ortak açıklamada, "Gönüllü ülkelerin katkılarıyla 'Gönüllüler Koalisyonu’ çerçevesinde ve ABD’nin desteğiyle oluşturulacak Avrupa öncülüğünde bir "çok uluslu Ukrayna Gücü", Ukrayna’nın silahlı kuvvetlerinin yeniden yapılandırılmasına yardımcı olacak, Ukrayna hava sahasının güvenliğini sağlayacak ve Ukrayna içinde faaliyet göstermek de dahil olmak üzere denizlerde daha güvenli bir ortamın desteklenmesine katkı sağlayacaktır" ifadeleri kullanıldı.
SINIRLAR “DEĞİŞTİRİLEMEZ”
Açıklamada, uluslararası sınırların güç kullanılarak değiştirilemeyeceğinin bir kez daha ifade edilirken "Liderler, toprakla ilgili kararların güçlü güvenlik garantileri fiilen yürürlüğe girdikten sonra Ukrayna halkına ait olduğunu vurguladılar. Bazı konuların müzakerelerin son aşamalarında çözüme kavuşturulması gerekeceği konusunda anlaştılar. Gerekmesi halinde, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’in halkıyla istişare etmesini destekleyeceklerini de özellikle belirttiler" denildi.
UKRAYNA TOPRAK KAYBEDEBİLİR
Öte yandan, Beyaz Saray’da gazetecilerin sorularını yanıtlayan ABD Başkanı Donald Trump, Avrupalı liderlerle yaptığı görüşmelere değindi. Trump, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın da ele alındığı çok iyi bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirterek "İşler iyi gidiyor gibi görünüyor ama bunun zor bir süreç olduğunu da biliyoruz” diye konuştu. Başkan Trump, Başkanı Zelenski ile de uzun bir telefon görüşmesi yaptığını kaydetti. ABD Başkanı Trump, Ukrayna’nın talep ettiği güvenlik garantilerinin Avrupa ile birlikte şekillendirildiğini vurgulayarak, “Avrupa, bu sürecin büyük bir parçası olacak. Savaşın tekrar başlamasını istemiyoruz” dedi. Trump, "Açıkçası, topraklarının bir kısmını zaten kaybettiler" sözlerini sarf etti.
