Doğum parası ödemeleri, çocuğun kimlik işlemleri sırasında devlet tarafından annelere yapılmaktadır. Türkiye’de çalışma hayatındaki kadınların hakları son yıllarda önemli ölçüde artırıldı. Böylece kadınların çalışma hayatında daha çok yer almasının da önü açılmış oldu, özellikle maddi destekler önemli avantajlar sağlıyor. Kadınlar doğum yaptıklarında üç bazı durumlarda dört ayrı ödenek alabiliyor. Doğum parası ödeneği yapılan her doğumun ardından anneler bir defaya mahsus olmak üzere ödenir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılan ödeme çocuk sayısına göre değişkenlik gösterir.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine veya Sosyal Hizmet Merkezlerine giderek başvuru yapabilirsiniz. Başvuru yapmadan öncelikle nüfus müdürlüğüne giderek yeni doğan çocuğunuzun geçici kimlik belgesini almanız gerekir. Başvuru esnasında dünyaya yeni gelen çocuğunuzun TC kimlik numarası istenecektir.
Doğum parası için yapılan başvurunun ardından bu tutarın ne kadar süre sonra yatacağı da merak edilen konulardandır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine veya Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılan başvurudan yaklaşık iki ay sonra ödemeler yapılır.
Geçtiğimiz yıl doğum parası taban 4365 TL, tavan tutarı ise 10.731 TL olmuştu. Asgari ücrete gelen yüzde 49 oranında zam sonras doğum parası 2024 yılında taban 7993 TL, tavan 15.989 TL'ye yükseldi.
Tüm bunlara ilave olarak SGK’nın yılda bir belirlediği ve bu yıl 316 lira olarak uygulanan süt parası (emzirme ödeneği) de bulunuyor. Bundan hem SGK’lı hem de Bağkur’lu anneler yararlanabiliyor. Süt parasını almak için başvuru SGK il müdürlüğüne, sosyal güvenlik merkezine yapılıyor. Ücret ve çalışma saatleri dışında hamile ve doğum yapmış işçilere süt izni hakkı da tanınıyor. İşçi bebeğini emzirebilmek için günde 1.5 saat süt izni kullanabilir. Memur annelerde bu süre ilk 6 ayda 3 saat, ikinci 6 ayda günde 1.5 saat şeklinde.
Kadın işçilerin ücretli iznin yanı sıra yine doğum sebebiyle ücretsiz izin hakkı da var. Eğer kadın işçi doğum izninin ardından çocuğu ile daha fazla ilgilenmek isterse, doğum izninin bitiminin ardından 6 ay daha izin kullanabiliyor. Ancak bu süre içinde ücret alamıyor.
Annelere çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın doğum parası da veriliyor. İlk çocuk için 300, ikinci için 400, üçüncü ve sonrakilere de 600 lira ödeniyor. Bunun için en yakın kaymakamlığa başvurmak yeterli, Çocuğun doğum belgelerini de yanınızda götürmeyi unutmayın.
Emzirme ödeneği almak için de kadının çalışıyor olması ya da kendi işini yapması veya eşinin kendi işini yapıyor ya da bir yerde çalışıyor olması yeterli oluyor. Her yıl bu ödenek yeniden belirleniyor. 2018'de tutar 149 liraydı. Bu yıl 180 lira ödeniyor. Kadın çalışmıyorsa sigortalı eşine bu para ödeniyor.
Doğum Yardımı, Türk vatandaşları ile Mavi kart sahiplerine verilir. Annenin veya babanın veyahut her ikisinin de Türk vatandaşı ya da Mavi kart sahibi olması gerekmektedir. Doğum Yardımı, 15.05.2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için verilir. Bu tarihten önce doğan çocuklar için Doğum Yardımı verilmez. Ancak ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespitinde, diğer bir deyişle yeni doğan çocuğun kaçıncı çocuk olduğunun belirlenmesinde 15.05.2015 tarihinden önce doğmuş olan çocuklar da sayılır.
Doğum Yardımı başvurusu, canlı doğumun gerçekleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemi yapıldıktan sonra "Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesinin” eksiksiz olarak doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır.
Başvurular, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılır. Her ne statüde olursa olsun (hizmet alımı yoluyla istihdam edilenler dâhil) kamu kurum ve kuruluşlarınca istihdam edilen personel çalıştığı kuruma başvurur. Yurtdışında yaşayanların başvuruları ise Büyükelçilik ve Konsolosluklarca alınır. Yurtdışında yaşayanların Türkiye’de bulunmaları halinde ise herhangi bir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ya da Sosyal Hizmet Merkezine başvurmaları mümkündür.
Her ne statüde olursa olsun (hizmet alımı yoluyla istihdam edilenler dâhil) kamu kurum ve kuruluşlarınca istihdam edilen personel çalıştığı kuruma başvurur. Dolayısıyla çalıştığınız kuruma müracaat edebilirsiniz.
Kamu kurum ve kuruluşları tarafından alınacak başvurularda, eşlerden birinin kamu kurum veya kuruluşunda çalışıyor olması yeterlidir. Dolayısıyla başvuru, memur olan babanın çalıştığı kuruma yapılabilir.
Doğum Yardımı ödemeleri yapılan başvurunun Doğum Yardımı Sistemine (DYS) girildiği ayı takip eden ay içerisinde hak sahiplerince PTT şubelerinden çekilebilmektedir
Doğum Yardımı başvurusu, hesaplaması ve ödemesi, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı/Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılır. Annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması veya annenin vefat etmiş olması halinde söz konusu işlemler Türk vatandaşı/Mavi kartlı olan baba üzerinden yapılır.
Hayır, Doğum Yardımı başvurusu canlı doğumlar için yapılabilir. Dolayısıyla canlı doğum gerçekleştirmeniz ve ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğunuzun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işleminin yapılmasının ardından başvuru yapabilirsiniz.
Doğum Yardımı uygulaması 15.05.2015 tarihinde başlamış olup, ilgili mevzuatta yardım programının geçerlilik süresine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Ayrıca 15.05.2015 tarihinden sonra gerçekleşen canlı doğumlar için yapılacak doğum yardımı başvuruları için de herhangi bir son başvuru tarihi gibi bir düzenleme bulunmamaktadır.
Doğum Yardımı başvurusu, hesaplaması ve ödemesi, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı/Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılır. Annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması veya annenin vefat etmiş olması halinde söz konusu işlemler Türk vatandaşı/Mavi kartlı olan baba üzerinden yapılır.
Hayır. Doğum Yardımı tek seferlik bir yardımdır. 15.05.2015 tarihi sonrasında doğan/doğacak her bir çocuk için bir kereye mahsus ödeme yapılacaktır.
Doğum Yardımı başvurusu, hesaplaması ve ödemesi, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı/Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılır. Annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması veya annenin vefat etmiş olması halinde söz konusu işlemler Türk vatandaşı/Mavi kartlı olan baba üzerinden yapılır.
Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız ve Mavi Kart sahipleri de bu uygulamadan aynı şartlarda faydalanabilir. Yurtdışında bulunan vatandaşlarımız ve Mavi Kartlılar başvurularını Büyükelçilik veya Konsolosluklara şahsen ya da iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapabilirler. İlk evliliğinizden olan iki çocuğunuzdan sonra şu anki evliliğinizden doğacak olan çocuğunuz 3. çocuk olarak değerlendirilir. 600 TL ödeme yapılır.
PTT aracılığıyla hak sahiplerinin TC kimlik numaraları ya da Mavi Kart numaraları üzerinden gerçekleştirilen ödemeler 1 (bir) yıl içinde teslim alınmalıdır. Aksi takdirde 1 (bir) yıl içerisinde teslim alınmayan ödemeler iade olmaktadır.