Çernobil'de Rusya tehdidi endişe ile takip ediliyor. 1986 yılında dünyayı tarihin en büyük nükleer faciasıyla karşı karşıya bırakan ve halihazırda reaktörleri kapalı olan Ukrayna’nın Çernobil nükleer santralından güvenli bilgi akışı gelmediği bildirildi. Peki, Çernobil tehlikesi nedir? Çernobil neden önemli? İşte detaylar...
Nükleer santralların güvenlik standartları çerçevesinde çalışmasını denetleyen Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) Başkanı Rafael Grossi, Çernobil ile data akışının durduğu belirtilmişti.
Ancak Rusya müdahalesinden bu yana 200’den fazla personelin 14 gündür izin yapmaksızın çalışmak durumunda kaldığı, bölgede şartların kötüleştiği bildirildi. IAEA, santralin güvenliğinin sağlanması için personel değişimi ve vardiya sistemine izin verilmesi, aksi halde nükleer güvenliğin tehlikeye girebileceği uyarısında bulundu. Ukraynalı yetkililer de Çernobil’e ve güvenlik sistemine elektrik verilemediğini, jeneratörlerin devreye girerdiğini belirtti. IAEA yetkilileri, “Santraldeki kullanılmış yakıt deposu havuzundaki ısı yükü ve soğutma suyunun seviyesi, ısıyı, elektriğe gereksinim olmadan gidermeye yeterli” açıklamasında bulundu.
Çernobil Nükleer Enerji Santrali'nde dün elektriğin kesildiği ve jeneratörlerin devreye girdiği bildirilmişti. Nükleer santralin soğutmasında kullanılan dizel yakıtın 48 saat sonra tükeneceği ve soğutma sisteminin çalışmayacağından dolayı santralin riske gireceğini açıklanmasının ardından Rusya Enerji Bakanlığı, Rus ordusunun kontrol sağladığı nükleer santrale Belarus üzerinden yeniden elektrik verildiğini açıkladı.
Çernobil Nükleer Enerji Santrali Müdürü Valeriya Seydi dün yaptığı yazılı açıklamada, "Soğutma için kullandığımız dizel yakıt 48 saat sonra tükeniyor. 48 saat sonra santralin güvenliğini tamamen kaybetmiş olacağız. Merkezden edindiğimiz bilgilere göre santraldeki elektrik kesintisinin sebebi, elektrik akımı sisteminde yaşanan bir arıza. Bu sorunun giderilmesi tamir edilebilmesi için acilen bir koridor oluşturulmalı" ifadelerini kullanmıştı.
Fransız hükümeti, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile temas halinde olduğunu ve Rusya’yı işbirliği yapmaya çağırmıştı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba Twitter’da yaptığı açıklamada, “Rezerv dizel jeneratörlerin Çornobil Nükleer Santrali’ne güç sağlamak için 48 saatlik bir kapasitesi var” dedi. Kuleba, ‘Bundan sonra, kullanılmış nükleer yakıt depolama tesisinin soğutma sistemleri duracak ve bu da radyasyon sızıntılarına neden olacak.’ ifadelerinde bulundu.
Çernobil, Belarus sınırına yakın, Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ına bağlı Çernobil Hariç Tutma Bölgesi'nde bulunan, Çernobil Nükleer Santrali'nin infilak etmesiyle oluşan Çernobil faciası'ndan dolayı kısmen terk edilmiş bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişi burada yaşamaktadır.
1923'ten beri Çernobil Rayonu'nun idari merkezi olan şehir, tarihin en felaketli nükleer kazası olan Çernobil Nükleer Santrali'nde gerçekleşen nükleer kazadan 9 gün sonra, 5 Mayıs 1986'da tahliye edildi. Kazadan sonra 1988'de rayon dağıtıldı ve yönetim komşu Ivankiv Rayonu'na devredildi.
Çernobil günümüzde hayalet kasaba olmasına rağmen, "Bu evin sahibi burada yaşıyor" yazan işaretlerle işaretlenmiş evlerde az sayıda da olsa insan ve çeşitli hayvanlar yaşamaktadır.
İlk bilinen Çernobil kelimesi, onu Knyaz Rurik Rostislavich'in bir av köşkü olarak tanımlayan 1193 sayfalık tüzüğünden gelmektedir.