Enerjide yeni dönemin şifreleri

Bakan Bayraktar’ın konuşmasının her bir satırı ayrı ayrı önem arz etse de stratejinin büyüklüğünü ortaya koymak açısından en önemli kısım, enerji dönüşümü için 2035 yılına kadar toplam 108 milyar dolarlık bir yatırımı telaffuz etmesiydi. Ayrıca yeni bir YEKA yani Yenilenebilir Kaynak Alanları modelinin de yürürlüğe gireceğini de öğrendik. YEKA ihale modeli değişiyor ve bundan böyle her yıl en az 2000 megawatt yeni YEKA ihalesi açılıyor.

YEKA’daki değişiklikler sadece kapasite dağılımı ile ilgili değil. Yeni dönemde döviz bazlı fiyat, iletim bedeli muafiyeti ve uluslararası tahkim gibi pek çok başlıkta yenilik de devreye giriyor. Özellikle fiyatlama konusunda atılan adımların, yeni YEKA ihalelerine ilgiyi daha da artıracağını düşünüyorum. Bu dönemde yabancı yatırımcıların yoğunluğunun daha da artacağını değerlendiriyorum. Bu noktada Bakan Bayraktar’ın vizyonu ve sektörel tecrübesinin ne denli önemli olduğunu yeniden hatırlatmakta fayda var.

Bayraktar’ın konuşmasında akılda kalan bir diğer önemli konu da mevcut elektrik iletim altyapısına ilave olarak yeni iletim hattının planlandığı ve bunun için de önümüzdeki 11-12 yıllık zaman dilimi içinde yaklaşık 28 milyar dolarlık yatırımın yapılacağıydı. Bu adımla da bir süredir sıkça gündeme gelen kapasite sorunlarının da uzunca bir dönem için ortadan kalkacağını not edelim.

Diğer yandan 2035 yılına geldiğimizde; her yıl en az 2000 MW YEKA ve toplam 5000 MW denizüstü rüzgar, uluslararası projeler ile hibrit kapasiteler de dahil olmak üzere Türkiye’nin rüzgar ve güneş santrali kurulu gücünün 120.000 MW’a çıkarılması yani bugünkü kurulu gücün 4 katına getirilmesi hedefleniyor. Bunun için de 80 milyar dolarlık yatırım planlanıyor.

Bakan Bayraktar’ın konuşmasındaki bir diğer önemli başlık da “süper izin” mekanizması ile yaklaşık 48 ay süren enerji yatırımı izin süreçlerinin 24 ayın altına düşürülmesi. Ayrıca elektrik üreticilerinin bir süredir beklediği “maliyet esaslı fiyatlama” modeli de yolda.

Sunumun ve yeni dönem stratejisinin çok daha fazla detayı ve başlığı var. Ancak kısaca; enerjide dışa bağımlılığı azaltmak, arz güvenliğini tesis etmek ve 2053’te net sıfır karbon hedefini gerçekleştirmek gibi üç ana sac ayağı üzerinde oluşturulan stratejinin sonuç itibariyle Türkiye’yi “Enerjide merkez ülke” yapmak hedefini içerdiğini görüyoruz.

Son olarak da Bakan Bayraktar’ın sunumu sırasında yapmış olduğu uyarıyı ben de buradan hatırlatmış olayım. Hali hazırda sanayicilere öz tüketimlerine karşılık tahsis edilen 70 bin megawattlık ancak henüz devreye alınmamış bir yenilenebilir enerji kapasitesi var. Bu yatırımların bir an önce hayata geçirilmesinde fayda var.