Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürü Mehmet Üzer, MTA tarafından topografik haritalardan yola çıkılarak hazırlanan haritaların hiç birisinin gizli nitelikli olmadığını, bunların fotokopi-çoğaltma bedeli karşılığında isteyen vatandaşa verildiğini bildirdi.
Üzer, "Bazı yanlış kişilerin, özellikle madencilik sektörüne yeni girmek isteyen kişi ve kuruluşları aldatmaya yönelik davranışların önlenmesi açısından, haritaların çok düşük bedellerle MTA'dan edinilebileceğinin bilinmesi gerekir" dedi.
Mehmet Üzer, basında yer alan maden ruhsatları ve MTA'nın haritalarına yönelik iddialar konusunda Maden İşleri Genel Müdür Vekili Selahattin Erdoğan ile birlikte basın toplantısı düzenledi.
Yargıya intikal eden olaylarla ilgili 3 aydır emniyet ve yargı mensupları ile birlikte çalıştıklarını, olayın aydınlatılmasına yardımcı olduklarını belirten Üzer, biri daire başkanı, biri mühendis, biri de harita mutemedi olmak üzere MTA'dan üç kişinin gözaltına alındığını, diğerleri bırakılırken sadece harita mutemedinin tutuklandığını hatırlattı.
Türkiye'nin jeolojik yapısını, maden ve enerji kaynaklarını araştırmak üzere kurulan MTA'nın şimdiye kadar değişik konularda 16 bin rapor hazırladığını, Türkiye'de şimdiye kadar bulunan madenlerin yaklaşık yüzde 90'ının MTA tarafından ortaya çıkarıldığını bildiren Üzer, kurumun sadece arama işlemi yaptığını, ihale ve ruhsat düzenlemediğini vurguladı.
MTA'nın Harita Genel Komutanlığı'ndan (HGK) topografik harita sağladığını, bu haritalar üzerine jeoloji, jeofizik, maden, deprem ve heyelan riski vb. verilerin işlendiğini belirten Üzer, şu bilgiyi verdi:
"HGK'nın ürettiği bu topografik haritaların tedariki ve kullanım şartları 1994'te yayımlanan yönetmelikle belirlenmiştir. Topografik haritalar, belli kullanım amaçları dışında gizlidir. Bu haritalar, belli kullanım amaçlarına yönelik olarak kurum ve ilgililere verilebilir. Maden arayan kişi ve kuruluşlar da ilgili mevzuata uymak koşuluyla Maden İşleri Genel Müdürlüğü aracılığıyla HGK'dan gizli ibareli bu topografik haritaları edinebilir.
Diğer taraftan, topografik haritalardan yola çıkılarak MTA tarafından değişik amaçlara yönelik olarak yapılan bu haritaların hiç birisi gizli nitelikli olmayıp, isteyen kişi veya kuruluşlarca, 3-20 YTL gibi çok cüzi fiyatlara edinilebilir. Haritaların bir kısmı, web sayfamızda da yayımlanıyor. Biz haritaları verirken, bilgi parası almıyoruz, sadece çoğaltma bedeli alıyoruz. Amacımız, madencilik sektörünün gelişmesi. Üstelik kamu sektörüne yüzde 50 indirim uyguluyoruz. MTA'nın amacı para
kazanmak değil, ülkemize para kazandırmak. Yeter ki ülkemizin maden potansiyeli ortaya çıksın, kullanılsın."
MTA'nın arama ruhsatına istinaden yaptığı araştırmada ekonomik bir maden varlığı tespit ederse, bunu detaylı raporu ile birlikte maden kanunundaki yüzde 1 düzeyindeki buluculuk hakkından yararlanmak ve ihale edilmek üzere Maden İşleri Genel Müdürlüğü'ne devrettiğini belirten Mehmet Üzer, ihaleye girmek isteyenlerin MTA'nın bu raporlarını da çok küçük ücretlerle edinebileceğini ve raporların hiç bir gizliliğinin bulunmadığını söyledi. Üzer, iddia edildiği gibi bu raporların değiştirilmesinin de söz konusu olmadığını vurguladı.
Maden ruhsatlarının Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından verildiğini ve ihalenin de bu kurum tarafından yapıldığını hatırlatan MTA Genel Müdürü Üzer, "bazı yanlış kişilerin, özellikle madencilik sektörüne yeni girmek isteyen kişi ve kuruluşları aldatmaya yönelik davranışların önlenmesi açısından, haritaların MTA'dan çok düşük bedellerle edinilebileceği konusunda vatandaşın bilgilendirilmesinin büyük önem taşıdığına dikkati çekti.
MTA'da bini mühendis, 3 bin elemanın görev yaptığını, bunların arasında az sayıda da olsa yanlış yapan insanlar bulunabileceğini ifade eden Mehmet Üzer, bu takdirde bunların adli ve idari olarak cezalandırılmasının gayet doğal olduğunu, ancak yanlış veya eksik bilgiden kaynaklanan, kurumu yıpratan yayınlardan üzüntü duyduklarını belirtti.
Mehmet Üzer, şöyle konuştu:
"MTA'nın dışında dönen olaylar var. Biz de onlardan rahatsız olduk ve yargı, emniyet ile birlikte çalıştık. Biz de bunların temizlenmesini isteriz. Madencilik piyasasına yeni giren insanların yanıltılması söz konusu. Biz bütün sektöre bilgi vermeye hazırız. Bu sektöre girecek olanlar, dışarıdan bilgi veren insanlara kanmasınlar. Biz açığız. Uzmanlarımız, günlüğü 100 dolara danışmanlık hizmeti bile veriyor. Madencilikte bazı abartılar olabiliyor. Kişi bize gelirse aydınlatıyoruz. Madenciliğe gölge düşmesin. Bunun dışındaki ihaleler bizi bağlamaz. MTA'dan ayrılan insanlar nedeniyle MTA'nın adı bu olaylara karıştı. Bu tip olayların olmaması, insanların dolandırılmaması için MTA'nın bilgi vermeye açık olduğunun bilinmesi lazım."
Türkiye'de madencilik sektöründe, 150 milyon tonu maden olmak üzere yapı malzemeleriyle beraber yaklaşık 350 milyon ton üretim yapıldığını, bunun ekonomiye katkısının 25 milyar doları bulduğunu anlatan Üzer, bu rakamlara ulaşılmasında MTA'nın üretmiş olduğu başta haritalar olmak üzere altyapı bilgilerinin büyük payı bulunduğunu kaydetti.
Üzer, 25 milyar dolarlık üretimin rahatlıkla ikiye katlanabileceğini, bunun için sondaj çalışmalarının artırılması gerektiğini belirterek, madencilikte riskin çok büyük olduğunu, bu nedenle arama çalışmalarında özel sektörün fazla risk almadığını söyledi. Madencilik çalışmalarında diğer şirketleri rakip olarak değil, müşteri olarak gördüklerini ifade eden Genel Müdür Üzer, yılda 20 bin ruhsatın el değiştirdiğini, kanun gereği MTA'nın hakları gaspetmeksizin istediği yerde sondaj yapabileceğini belirtti.
MTA'nın 2,5 yılda 2,1 milyar ton kullanılabilir rezervli işletmeye hazır kömür sahası bulduğunu bildiren Üzer, bunun enerji üretimi açısından çok önemli olduğunu belirterek, İç Anadolu'da kuraklık riskine karşı su alıcı ortamların belirlenerek ırmakların bu alana çevrilmesi amacıyla da çalışma başlattıklarını açıkladı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) Genel Müdür Vekili Selahattin Erdoğan ise maden ruhsatlarının ve sahalarının kiralanması ihalelerinin kendi genel müdürlükleri tarafından yapıldığını belirterek, basına ve yargıya yansıyan olaylar konusunda kurum içi soruşturma başlattıklarını, olaylarla ilgili 2 mühendisin gözaltına alındığını, bunlardan birinin tutuklandığını, yargı ve soruşturma süreci tamamlanana kadar daha fazla açıklama yapamayacağını söyledi.
