Kıbrıs'a çözüm önerisi 'Belçika modeli'

Hüseyin Likoğlu
00:0022/01/2011, Cumartesi
G: 22/01/2011, Cumartesi
Yeni Şafak
Kıbrıs'a çözüm önerisi 'Belçika modeli'
Kıbrıs'a çözüm önerisi 'Belçika modeli'

Cenevre'deki Kıbrıs görüşmelerinde Türk tarafı Belçika modeliyle masaya oturacak. Öneriye göre ada dil üzerinde bölünecek. Türk tarafında yaşamak isteyenler Türkçe, Rum kesiminde yaşayacaklar Rumca'yı ana dil olarak kabul edecek. Lefkoşa'da ise iki dil de resmi olacak

Cenevre'de 26 Ocak'ta başlayacak Kıbrıs görüşmelerinde Türk tarafının, çözüme yönelik önerileri de netleşiyor. Türk taraının, Rumlara, Belçika modelini önereceği öğrenildi.

Kıbrıs sorununun çözümü konusunda Türk ve Rum tarafları Cenevre'de tekrar bir araya geliyor. Türkiye masaya yeni önerilerle katılıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan, Davos'ta Kıbrıs sorununun çözümü için her zaman bir adım önde olacaklarını açıklamıştı. Başbakan Erdoğan'ın bu açıklamaları sayesinde Türkiye sürekli bir adım önde olmuş ve Annan Planı, Kıbrıs Adası'nda referanduma götürülmek zorunda kalmıştı. Oylama sonrasında Rum kesimi bu plana hayır demişti. Türkiye bu sözüne sadık kalarak yine bir adım önde Cenevre'ye gidiyor. Türkiye sadece orada mevcut statüler hakkında görüş alışverişi yerine yeni öneriler götürüyor

KUZEY KIBRIS'TAN TARİHİ ÖNERİ

KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu'nun görüşmede tarihi bir öneride bulunacağı öğrenildi. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Eroğlu, Kıbrıs'ta kurulacak devletin 'Türk' ve 'Rum' olarak etnik temele dayalı olarak bölünmesi yerine dil temelinde bir çözümü önerecek. Türkiye çözüm için 'Türkçe' ve 'Rumca' temelli bir yapılanma modeli önerecek.

Türk tarafının Cenevre'de Rum kesimine önereceği modelin 'Belçika Modeli' olduğu belirtildi.

Görüşmede, Türk tarafının gündeme getireceği öneri içinde Kıbrıs 'dil' temelinde iki devlet şeklinde olacak. Buna göre Türkçe konuşulan bölgeye Rumca, Rumca konuşulan bölgeye ise Türkçe bilenler yerleşemeyecek. Türk bölgesine bir Rum'un yerleşmesi için Türkçe bilme zorunluluğu getirilecek. Türkçe bilmeden bu bölgeye yerleşemeyecek. Ancak 65 yaşın üzerindekiler Türkçe bilmese dahi Türk tarafına yerleşebilecek. Ancak Lefkoşa için farklı bir statü söz konusu olacak. Lefkoşa için öngörülen statü Brüksel gibi olacak. Burada hem Türkçe hem de Rumca resmi dil olacak.

KURUCU DEVLETLER EGEMENDİR

KKTC'de yayınlanan Kıbrıs Gazetesi ise 'Yönetim ve Güç Paylaşımı' önerilerinin bazı ayrıntılarını da yayınladı. Öneriler arasında Rum tarafının 'tek egemenlik' beklentileri ortadan kaldırılıyor ve “kurucu devletler egemendir” tanımı getiriliyor. Garantör ülkelerin hakları daha da genişletiliyor ve kurucu devletlerin toprak bütünlüğünün de garantörlerin güvencesi altında olması öneriliyor. Önerilerin bir başka önemli maddesi ise uluslararası anlaşmalarla ilgili. Türk tarafı, kurucu devletlerin, federal devlete devredilmeyen tüm konularda başka devletlerle anlaşma yapabilmelerini istiyor.


Belçika modeli nedir?

Belçika üç dil temelli bir yapıdan oluşuyor. Belçika Fransızca konuşan Valonlar, Flamanca konuşan Flamanlar ve Almanca konuşanlar arasında üç bölgeden oluşuyor. Her bölgede yaşayanlar o bölgedeki dili resmi dil olarak kabul etmek zorunda kalıyorlar. Yani Fransızca konuşan biri Flamanca konuşan bir bölgeye yerleştiği zaman buradaki resmi dil olan Flamanca'yı zorunlu olarak kullanacağını kabul etmiş oluyor.


TÜRK TARAFI DAHA ÖNCE DE ŞAŞIRTMIŞTI

Türkiye'nin hep bir adım önde olması Rumları şaşırtıyor. Daha önce de Türk tarafı Kıbrıs'taki mülkiyet sorunlarının çözümü için KKTC Tanzim Komisyonu kurulmasını kararlaştırmıştı. Türk tarafının bu adımı Rum kesiminin bu konudaki bütün davaları AİHM'e götürmesinin önünü kesmişti. Bu komisyonun kurulmasından sonra AİHM mülkiyet davalarının burada çözülmesine karar vermişti.