Sermaye Piyasası Kurulu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın öncülüğünde gerçekleştirilen 'halka arz seferberliği' meyvelerini verdi. 2010 yılında toplam 26 şirket halka açılırken, halka arzlarda son 10 yılın en yüksek rakamına erişilmiş oldu. En fazla halka arz sayısı ise 2000 yılında 38 şirketin arzı ile gerçekleşmişti
Sermaye piyasaları, halka arz konusunda son yılların en bereketli yılını geçirdi. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) gibi öncü kuruluşların da etkisi ile 2010 yılında halka arz edilen şirketlerin sayısında geçmiş yıllara göre büyük bir artış yaşanırken, son 10 yılın en fazla sayıda halka arzı gerçekleşti. Şu ana kadar 26 şirketin İMKB'de işlem gördüğü yılda daha 8 şirket, 2 özel sektör tahvili ve 2 tane de varant sırada bekliyor.
Halka arz istatistikleri incelendiğinde, ekonomi ile arz arasında doğrudan bir bağlantı olduğu görülüyor. 2001'in şubat ayındaki bankacılık krizinden önce İMKB'nin büyük bir atılım yaptığı 2000'de İMKB 100 performansına bağlı olarak halka arz edilen şirket sayısında da ciddi artışlar yaşanmıştı. 38 şirketin borsaya açıldığı yılın sonrasında görülen bankacılık krizi ile birlikte şirketler de arzı bir risk olarak gördü ve o yıl sadece 1 şirket endekste işlem görmeye başladı.
Bu yıl sermaye piyasalarında son yıllarda görülen arz sayısındaki düşüş dolayısıyla farklı bir uygulama başlatıldı. İMKB ve SPK öncülüğünde başlatılan ve “Halka Arz Seferberliği” adı altında uygulanan bu etkinliğin de arzların artışında çok büyük bir etkisi oldu. İlk olarak İstanbul'da başlayan ve daha sonra Kocaeli ve Samsun'da devam eden uygulama ile 5 bine yakın şirket halka arz hakkında bilgilendirildi. Anadoludaki şirketleri de halka açmayı hedefleyen İMKB ve SPK'nın şimdiki planı ise yatırımcı seferberliği adı altında etkinlikler düzenlemek. Kuruluşlar bu amaçla 2011'de hem halka arz seferberliği, hem de yatırımcı seferberliği toplantıları düzenleyerek sermaye piyasalarının gelişmesini sağlayacak.
Bu yıl İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), tarihinin en yüksek puanına da ulaştı. Endeks verilerine aylık bazda incelendiği zaman ocak, şubat, mayıs ve kasım ayları özellikle AB kaynaklı borç krizinin de etkisi ile kayıpla kapanırken diğer aylarda ise ciddi yükselişler yaşandı. 2009 yılını 52 bin 825 puanla tamamlayan İMKB 100 Endeksi, 25 Ekim 2010 günü 71 bin 776 puana kadar ulaşarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Yine tüm zamanların gün sonu kapanış rekoru da 71 bin 543 puanla 9 Kasım 2010 günü kırıldı. Endeks son günlerde yıl sonun da gelmesi ile birlikte düşüş grafiği çizse de geçtiğimiz hafta tekrar yükseliş trendine girerek, haftayı yüzde 4,32 oranında değer kazanarak, 66 bin 267 puanla kapattı.
2001 yılının şubat ayında patlak veren bankacılık krizinin etkilerinin azalmasına paralel olarak daha fazla şirket halka arz edildi. 2002'de 10 bin 363 puanda bulunan endekste halka arz edilen şirket sayısı da 5'e yükseldi. Sonraki yıllarda sırası ile 2003'te 2 şirket, 2004'te 13, 2005'te 11, 2006'da 21, 2007'de 11, dünya finansal krizinin başladığı 2008'de 3, 2009'da 5 ve son olarak 2010'da ise şu ana kadar 26 şirketin halka arzı gerçekleştirildi. Aynı yıllarda borsa performansına da halka arz edilen şirket sayısı ile endeksin performansı arasında doğrudan bir ilişki olduğu görülüyor. Bu yıl arz edilen 26 şirket ve yanı sıra özel sektör tahvilleri ile birlikte büyük bir hareketlilik yaşandı.
2010'da bu yolla sermaye piyasalarında 4.5 milyar TL'nin üzerinde kaynak sağlandı. Sadece Emlak Konut arzndan 1 milyar 52 milyonluk fon sağlayarak, cumhuriyet tarihinin en büyük halka arzları arasına girdi. Emlak Konut GYO aynı zamanda, İMKB'de işlem gören en büyük gayrimenkul yatırım ortaklığı haline geldi. Bundan önceki en büyük halka arzlar arasında ise 1.9 milyar dolar ile Türk Telekom, 1.8 milyar dolar ile Halk Bank, 1.7 milyar dolar ile Turkcell ve 1.2 milyar dolar ile Vakıfbank yer almıştı.
İMKB Başkanı Hüseyin Erkan daha önce yaptığı açıklamada, 1990'lı yıllarda ortalama yıl bazında 25 şirketin borsaya kote olduğunu, 2001-2009 arası yıllarda ise ortalamanın 6'ya kadar düştüğünü, hatta bazı yıllarda hiçbir şirketin halka arz yapmadığını hatırlatmıştı. Bunun üzerine halka arzda farkındalık eksikliğini ortadan kaldırmak amacıyla halka arz seferberliği
başlattıklarını anlatan İMKB Başkanı Erkan, bu yılın ilk 4 aylık döneminde sadece 4 şirketin İMKB'ye kote olduğunu halka arz seferberliğinin ardından mayıs ayından bu yana 19 şirketin daha borsaya geldiğini belirterek, gelecek yıl ise hisse senetlerinde muhafazakar bir rakam olarak 10 milyar lira civarında bir halka arz olabileceğini tahmin ettiklerini vurgulamıştı.
2010 yılı tüm gelişmekte olan piyasaların parladığı bir dönem oldu. Bu ekonomilerde hisse senetleri yatırılan para 10.5 milyar dolar artışla, 92.5 milyar dolara çıkarak rekor kırdı. Diğer bir değişle bu piyasalarda her 3 dolardan 2'si hisse senedine yatırıldı. Aynı dönemde bu ülkelerdeki tahvillere yatırım yapan fonlara sermaye girişi ise yedi kat artarak yaklaşık 52.5 milyar dolar oldu. 2011'e yaklaşırken en fazla rağbet gören piyasalar ise, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika'yı kapsayan ve kısaca EMEA olarak bilinen ekonomiler oldu. Dördüncü çeyrekte, bu bölgeye 15 hafta boyunca aralıksız olarak gelen sermaye akışının, yılın bu zamanına kadar gelen kaynak girişinin yarısına denk geldiği görüldü. ABD ve Japonya'daki hisselere sermaye akışı diğer gelişmiş ülkelere giden paranın üçte birine denk geldi. Özellikle ABD'ye son dönemde gelen sermaye akışı, yılın bu zamana kadar geçen sürede 34.2 milyar dolar oldu. Bu, 2006'dan bu yana görülen en düşük miktara denk geliyor.
