Bankaların üç kuruşluk oyunu

Bankaların geçen yıl 20 milyar dolar kâr açıklamasına karşın müşterilerine tutumu eleştiri konusu oluyor. Bir yandan müşteriden alınan kart aidatları, ortak ATM kullanım ücreti, hesap işlem ücretler bedelleri tepki çekerken, diğer yandan bankalar "kuruş" için bile tahsilat yapıyor. Adına açılan ek hesapta kalan 3 kuruşluk bakiye yüzünden ihtarname gönderilen ve bunun için 60,81 lira ödemeye mahkum edilen işçi, borcunun 2027 katının istenmesine isyan etti.

Özel bir şirkette çalışan işçi Mutlu Köksal, bir bankada bazı ödemelerin yapılması için hesap açtırdığını söyledi. Haberi olmadan söz konusu hesaba bağlı kredili ek hesap açıldığını ifade eden Köksal, şunları kaydetti: 'Bu ek hesabın açıldığını, adıma gelen ihtarnameden sonra öğrendim. Ek hesapta 3 kuruşluk ödenmeyen bakiye kalmış. Yani benim borcum sadece 3 kuruş. Bu borcun ödenmesi için adıma noter aracılığıyla ihtarname gönderildi. İhtarname ücreti de 60,81 lira. Borcumun '2027 katı' olan bu parayı da ödemek zorunda kaldım. Bunu ödeyemezsem birçok faiz işletileceği de belirtiliyor. Müşteri çekmek için ellerinden geleni yapıyorlar ama 3 kuruş için yaptıklarına bakın. Yapacak bir şey de yok, mecbur ödeyeceğiz.'

Köksal'a gönderilen ihtarnamenin bir bölümünde şöyle denildi: 'Aşağıda dökümü yapılan bankamız alacağının, ihtarname masrafıyla birlikte 7 gün içinde ödenmesini, aksi takdirde ihtarname tarihinden ödeme tarihine kadar geçecek günlere ait temerrüt faizi, KKDF, Banka Muamele Vergisi ve bilcümle masrafları ile birlikte tahsilini teminen hakkınızda kanuni takibe geçileceğini ihbar ve ihtar ederiz.'

12 Nisan tarihli Zaman Gazetesi haberi de bir başka müşteri mağduriyetine işaret ediyor. İstanbul Zeytinburnu'nda börek salonu işleten Süleyman Gözlemeci benzer bir vakayla karşılaşmış. 6 bin 500 liralık krediyi ödedikten sonra kalan 1 kuruş için 40 kuruşu kredi faizi, 4 kuruşu KKDF, 2 kuruşu da BSMV olmak üzere 47 kuruşluk borç için ihtarı çekilmiş. Gözlemeci'ye 56,15 lirası ihtarname masrafı ve diğer yasal masraflarla toplam 125,85 lira borcu olduğu tebliğ edilmiş. Süleyman Gözlemeci, “Çocuğumu Arel Üniversitesi'ne kayıt yaptırdım. 6 bin 500 liralık okul ücretini senetler halinde bir bankaya yapmam gerektiği söylendi. 1-2 gün geç kaldığım zamanlar her senedi günlük faiziyle ödedim. Son senedi yatırdıktan 6 ay sonra banka bana hâlâ 1 kuruş borcum kaldığından faizleri ve 56,15 liralık ihtarname masrafını ödememi söyledi” dedi.

Radikal Gazetesi'nin Mart'ta yayımlanan haberine göre, banka 1 kuruşluk borcunu ödemeyen Ankaralı Hakan Polat'ın evine icra gönderdi. 1 kuruşluk borcunun faiziyle 504 liraya ulaştığını öğrenen Polat, avukatı aracılığıyla karara itiraz etti. Avukat Levent Karakaş, “Türkiye'de Polat'ın durumunda çok sayıda kişi var” dedi. Hakan Polat'ı icralık eden süreç, bir bankadan kredi kartı almasıyla başladı. Alışverişinin büyük bir bölümünü kredi kartıyla yapan Polat'ın borcu 2 bin 900 liraya ulaştı. Polat, borcunun hepsini 2007'de bankanın Mithatpaşa şubesine yatırdı. Kartı da iade etti. Ancak 5 Mart 2010 tarihinde gelen bir yazı Polat'ı şok etti. Banka üç yıl boyunca bir kuruşa 480.66 lira yasal faiz uygulamış, ayrıca Banka Sigorta Muameleleri Vergisi olarak 24.03 lira eklemişti. Böylece bankanın Polat'tan 1 kuruş karşılığı istediği toplam para miktarı 504 lira çıktı. Polat'ın avukatı Levent Karakaş, icra takibinin durması için icra müdürlüğüne başvurdu. İtiraz nedeniyle icra takibinin durduğunu belirten Karakaş'a göre müvekkilinin durumuna düşen daha pek çok kişi var. Karakaş, “Avukatlık masrafı dahil edildiğinde müvekkilin ödeyeceği toplam para 700 lira civarında olacak. Aslında Hakan Polat'ın başına gelenler bankacılık sektörünün geldiği durumun çok çarpıcı bir örneğidir” dedi.

Mart ayı'nda yayınlanan haberde de benzer bir durum dikkat çekiyor. Birçok müşterinin başına gelen bu tip olaylar bankaların bunu sık sık tekrarladığını gösteriyor.

Zonguldak'ta yerel bir gazetede çalışan Serdar Baytar, üç yıl önce bir bankanın Zonguldak Şubesi'nden 24 ay vade ile 2 bin 500 lira ihtiyaç kredisi çekti. Kredi taksitlerini ödeyen Baytar'a taksitlerin bitmesinin ardından bir yıl sonra, bankanın avukatı dün noter aracılığıyla 32 kuruş borcu oldu ğuna dair ihbarname gönderdi.

İstanbul Beyoğlu 23'üncü Noter'den gelen ihbarname için de 60 lira 81 kuruş masraf ödenmesi istendi. Serdar Baytar da, ihbarnameyi görünce şok geçirdi. Banka şubesine giden Baytar, banka görevlilerine, ödediği borcu için 32 kuruşluk borç geldiğini ve 60 liralık masraf çıkarıldığını söyledi. Görevliler, Baytar'a sistemin otomatik olarak işlem başlattığını, ancak konunun inceleneceğini, bir yanlışlık varsa bunun düzeltileceğini bildirdi.

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya, kredi kartı, bireysel krediler ve ek hesaplar kullandığında kalan birkaç kuruşluk borçlar nedeniyle tüketicilerin çok daha büyük bedeller ödeyerek mağdur edildiğini söyledi. Hesapta kalan 3, 5 ya da 10 kuruşluk bakiyeler yüzünden bankaların, tüketiciye noterden ihtarname gönderdiğini ifade eden Kaya, 'Birkaç kuruş için ihtarname ücreti 60 lira olmaktadır. Bunu da ödemezseniz birçok faiz, vergi ve diğer masrafları da üzerine katarak bir şekilde temini yoluna gidiyorlar. Burada Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na büyük görev düşüyor. Tüketiciler, Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri'ne şikayette bulunarak sorunların çözümü yoluna gidebilirler' dedi.