Mübarek Ramazan ayı, ayların en faziletlisidir. On bir ayın sultanıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v) Ramazan ayına ilişkin şunları söylemiştir: “Ramazan ayı içinde bulunan Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır. Cenâb-ı Hak, bu ayda oruç tutmayı farz ve geceleri ibadet etmeyi nafile kılmıştır. Şafiî mezhebine göre ise nafile dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. Peki Hanefi mezhebine göre niyet etmeden oruç kabul olur mu? Oruca nasıl niyet edilir? İşte oruç niyetine ilişkin Diyanet'in fetvasının detayları.
Mübarek Ramazan ayı, ayların en faziletlisidir. On bir ayın sultanıdır. Ramazan oruç ayıdır. Ramazan Kur’an ayıdır. Zira Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim Ramazan ayında inmeye başlamıştır. Ramazan ayının bir günü bin aydan daha hayırlıdır zira Ramazan ayı içerisinde Kadir Gecesi bulunmaktadır. Peki, sahurda niyet etmeyi unutanlar en son ne zaman niyet edebilir? sorusu merak ediliyor. Ayrıca uyumadan önce niyet edenler ise kabul edilir mi? sorusunu sorguluyor. İşte sahurda en son ne zaman niyet edilir? sorusunun yanıtı.
Oruca ne zaman ve nasıl niyet edilir?
Niyet etmek orucun şartlarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek yeterli ise de niyeti dil ile ifade etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.
Gündüz oruca niyet getirilirse oruç caiz olur mu?
Ramazan orucu, belli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile nafile oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile ertesi gün tepe noktasına gelmesi öncesine kadarki süredir Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca aykırı bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî’, II, 85).
Oruca niyet nasıl getirilir?
Bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” şeklinde mutlak niyet yeterlidir. Bununla birlikte geceden niyet edilmesi ve “yarınki Ramazan orucuna” şeklinde orucun belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazanın her günü için ayrı niyet edilmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 397, 400).
Kaza, keffaret ve bir zamana bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu tür oruçlara niyet edilirken, “falanca kaza, keffaret veya adak orucuna” şeklinde belirtilmesi gerekir.
Şafiî mezhebine göre oruca ne zaman niyet edilir?
Şafiî mezhebine göre ise nafile dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Nafile oruçlara ise güneş tepe noktasına gelmeden öncesine kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, 331-332).
Oruca ne zaman başlanır, ne zaman bitirilir? İmsak vakti ne zaman, sahur vakti ne zaman?
İmsak nedir? Ne zaman başlar? Sabah ezanı okunmaya başladığında yeme içmeye kısa bir süre devam edilebilir mi? İmsak, dinî bir kavram olarak, fecr-i sâdıktan, iftar vaktine kadar yemeden, içmeden, cinsel ilişki ve diğer orucu bozan şeylerden uzak durmak, el çekmek demektir. İmsakın zıttı iftardır.
Halk arasında ise “imsak” oruç tutmaya başlanan fecr-i sadığın oluştuğu vakit anlamında kullanılır. Bu manada imsak, oruca başlama vakti demektir.
Oruca ne zaman başlanıp ne zaman bitirileceği Kur’an-ı Kerim’de şu şekilde açıklanmıştır: “(Ramazan gecelerinde) şafağın aydınlığını gecenin karanlığından ayırt edinceye (tan yeri ağarıncaya/fecr-i sâdığa) kadar yiyin, için. Sonra da akşama kadar (yiyip içmeden, cinsel ilişkide bulunmadan) orucu tamamlayın.” (Bakara, 2/187)
Takvimlerde gösterilen “imsak”, oruca başlama vaktini ifade eder. İmsak vakti aynı zamanda gecenin sona erdiği, yatsı namazı vaktinin çıkıp sabah namazı vaktinin girdiği andır. Ezan da imsak vaktinin başlaması ile okunmaktadır. Bu sebeple ezanın başlaması ile yemeyi içmeyi terk etmek gerekir. Ezan başladığı sırada ağızda bulunan lokmanın yutulmasında bir sakınca yoktur.
