Kamuda taşıt saltanatı son buluyor. Yeni Taşıt Kanun Taslağı ile kamu taşıtlarının özel işlerde kullanılmasının ve her isteyenin makam aracına binmesinin önüne geçiliyor.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Maliye Bakanlığı, 1961'de çıkarılan ve günümüzde ihtiyaca cevap veremez hale gelen Taşıt Kanunu'nda köklü değişiklik için bir çalışma yaptı. Bu çerçevede, ilk olarak kamu kuruluşlarının Taşıt Kanunuyla ilgili görüşleri alındı, 49 yıllık düzenlemenin aksayan yönleri tespit edildi. Daha sonra da yeni Taşıt Kanunu Kanun Taslağı hazırlandı.
Taslak, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e yapılan sunumun ardından, görüş için ilgili Bakanlıklara gönderildi. Maliye Bakanlığı, gelen görüşlerin ardından Taslağı bir kez daha gözden geçirecek ve nihai şeklini verecek. Taşıt Kanun Taslağı, daha sonra da Başbakanlığa sunulacak.
Kamudaki taşıt kullanımını yeni esaslara bağlayan taslak ile getirilen bazı düzenlemeler şöyle:
-Taşıt mevzuatıyla ilgili dağınıklık sona eriyor. Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ve diğer kanunlardaki taşıtla ilgili hükümler, taslak içine alındı. Kamuya ait taşıtlar, 'kamu kaynağı' şeklinde değerlendirildi.
-Kamu kuruluşları, taşıt politikaları için 3-4 yıllık programlama yapacak, projeksiyonlar geliştirecek. Bu şekilde kamunun uzun vadedeki taşıt ihtiyacı saptanacak, bunlara ilişkin bir planlamada bulunulacak. Böylece günübirlik politikaların yerini, uzun vadeli programlar alacak.
-Kamu taşıtlarının daha ekonomik edinimi için yeni yöntemler devreye girecek. Bu şekilde halen uygulamada olan satın alma ve hizmet satın alma yoluyla taşıt edinimi devam edecek. Buna ilave olarak finansal kiralama (leasing) yoluyla taşıt alımı ile tahsis ve devirle taşıt edinimi devreye girecek.
Leasing yoluyla taşıt ediniminde önce kiralama, daha sonra da cüzi miktarla satın alma imkanı elde edilecek. Tahsis yöntemi, kamu kuruluşlarına geçici süreyle, devir yöntemi ise sürekli olarak taşıt edinme imkanı sağlayacak.
Kamu kuruluşları, kendileri için hangi yöntem daha ekonomik ise o yolla taşıt edinecek.
Konuyla ilgili veren bir yetkili, Taslakta, kamunun taşıt alım yöntemlerinin çeşitlendirildiğine dikkat çekerek, şu açıklamada bulundu:
'Kamu kuruluşları, taşıt edinirken, etkinlik, verimlilik, fayda ve maliyet analizi yaparak, kendileri için en uygun yöntemi belirleyecek. Enflasyon ve faizlerin yüksek olduğu dönemlerde hizmet alımı yoluyla taşıt edinimi daha mantıklı. Ancak, bugün olduğu gibi enflasyon ve faizlerin gerilediği dönemlerde satın alma, finansal kiralama gibi yöntemler daha az maliyetli olabilir. Her kamu idaresi, maliyet analizi yaparak yöntem tespitinde bulunacak.'
-Kamu kuruluşları, 'Taşıt Tanıma, İzleme ve Kontrol Sistemi' kuracak. Bu sistem, lojistik firmalarının araç izleme sistemlerine benzer çalışacak. GPS ya da benzeri araçlarla hangi taşıtın o an nerede bulunduğu sistemden takip edilecek. Taşıt tanıma yardımıyla da nereden, ne kadar yakıt alındığı kolaylıkla izlenebilecek.
Oluşturulacak sistem sayesinde kamu taşıtları, kamu görevlileri veya yakınlarınca, mesai saatleri içinde ya da dışında özel amaçlarla kullanılamayacak. Bu tür kullanımlar da hemen anlaşılacak. Ankara'da görev yapan bir kamu görevlisinin makam aracı, resmi bir iş olmadığı halde hafta sonu şehir dışına çıkarılmışsa, izleme sistemi bunu da hemen gözler önüne serecek.
-Merkezi Taşıt Yönetim Bilgi Sistemi oluşturulacak. Bu şekilde belediyeler dahil kamunun taşıt envanteri ortaya çıkacak. Sistemde, taşıtların ömrü, akaryakıt kullanımı gibi bilgiler de yer alacak. Kamu kuruluşlarının taşıt kullanım bilgileri de sistem yardımıyla yakından izlenecek.
-Kurum içinde aktarma yapılacak: İzleme Sisteminin de yardımıyla aynı bakanlık veya kuruluşun ihtiyaç duyduğu taşıtlar ile o kuruluşun elindeki atıl taşıtlar kayda girecek. Böylece kullanım dışı kalan bir taşıt, hemen, ihtiyacı olan bir başka il veya birime nakledilecek.
-Makam aracı kullanabilecek unvanlar yeniden düzenlendi. Halen makam aracı kullanan, ancak Taşıt Kanununda sayılmayan bazı unvanlar da, listeye dahil edildi. Aynı şekilde Genel Müdürler de kapsama girdi.
Buna göre, Genel Müdür ve üstündeki makamlar, makam aracı kullanacak. Genel Müdürlerin altındaki unvanlara ise makam aracı tahsis edilmeyecek.
Taslaktaki düzenlemeler ile kamuda özellikle taşra teşkilatında, taşıt kullanımında yaşanan düzensizliklerin de önüne geçilecek.
-Kamu taşıtları, amacı dışında ve özel işlerde kullanılamayacak. Bu şekilde davrananlar için caydırıcı cezalar uygulanacak. Ancak bu cezalar, disiplin ve maaş kesme gibi uygulanabilir cezalar olacak.
Bu arada Maliye Bakanlığının 2009 yılı verilerine göre, belediyeler hariç Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşların elinde 87 bin 573 taşıt bulunuyor.
Bunların 686'sını makam araçları, 29 bin 121'ini makam ve hizmete tahsisli otomobiller, 4 bin 770'ini station vagon hizmet araçları, 2 bin 70'ini de 4x4'ler oluşturuyor.
Öte yandan mevcut Taşıt Kanunu, makam aracı ve makam taşıtı kullanımını 2 ayrı cetvelde düzenliyor.
1 sayılı cetvelde, TBMM, Cumhurbaşkanlığı, Başbakan, Bakanlar, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları, Elçilikler ve Daimi Delegelikler, Daimi Askeri Temsilcilik Başkanlıkları, Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği, Anayasa Mahkemesi, İl Valileri, Yüksek Hakimler Kurulu Başkanı, Yargıtay, Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Sayıştay Başkanları, Cumhuriyet Başsavcısı ve Danıştay Başkan Sözcüsü yer alıyor.
2 sayılı cetveldeki kuruluşlar ise Başbakanlık, Başbakanlık Müsteşarlığı, Askeri Yargıtay Başkanı, Üniversite Rektörleri, Diyanet İşleri Başkanı, Askeri Yargıtay Başsavcısı, Genelkurmay 2. Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanlıkları, Ordu, Kolordu, Tümen, Donanma, Hava Kuvvet ve Yurt İçi Bölge Komutanlıkları, Harp Akademileri Komutanı, Jandarma Genel Komutanı, General veya Amiral rütbeli diğer makamlar, Bakanlık Müsteşarları, Emniyet Genel Müdürlüğü, Ankara, İstanbul ve İzmir Emniyet Müdürlükleri, Kaymakamlıklar ve Emniyet Daireleri şeklinde sıralanıyor.
Listelerde kuruluş ve unvanlar itibariyle kime ne kadar taşıt tahsis edileceği tek tek belirtiliyor.
